bedíle , nm: abbedile,
bidile,
bidili,
bidilli,
bidiri Definitzione
genia de fossu fatu in terra, no tanti mannu, ue si apaulat s'abba po abbare bestiàmene (mescamente brebeghinu); paule de abba in logu o tretu ue su terrenu faet a fossu
Sinònimos e contràrios
girí,
pajola,
prògola
Frases
is bacàrgios sunt controllenne canales e bidile (G.Floris)
Sambenados e Provèrbios
smb:
Bidile, Bidili
/
prb:
abrili àcua a bidili
Ètimu
srdn.
Tradutziones
Frantzesu
flaque
Ingresu
pool
Ispagnolu
balsa
Italianu
pózza
Tedescu
Lache.
lotzína , nf: lotzoina,
lucina,
lurtzina,
lutzaina,
lutzeina,
lutzina Definitzione
paule de abba, abba apojada; isciustura, prus che àteru manna, aintru de domo, abbadrinu, fintzes pauledha de sàmbene comente punghent unu pegus / fai lutzina = fàghere ifustura
Sinònimos e contràrios
foghina,
ifustura,
lacuina,
pantamu,
paule
Frases
is lutzinas de su stani praxint a is pillonis ◊ dh'iant lassau in d-una lotzina de sànguni ◊ candu proit adasiau parit chi no prengat lotzoinas ◊ custa carrada sfait: seu biendi sa lucina! ◊ seus pallasina abbarrada intru de lurtzinas de ludu…◊ sa temporada at abbenau su logu, su sartu est una lutzaina prena de corropus mannus de àcua (P.Pisu)◊ currendi in bicicleta nc'est arrutu in mesu de una lucina
2.
no fatzas lutzina, ca apu apenas isciacuau!
Tradutziones
Frantzesu
flaque
Ingresu
puddle
Ispagnolu
charco
Italianu
pózza,
guazzo
Tedescu
Pfütze,
Lache,
Pfuhl.
padúle , nf, nm: paoi,
paule,
pauli Definitzione
abba apojada, paule manna de abba, giubbu, mescamente in is errios mannos
Sinònimos e contràrios
gurgu 1,
lacone,
lacuedha,
làcuna,
pógiu,
trógliu
Frases
brintat in sa pauli, nci afundat e mortu! ◊ a unu poju mannu de su riu li namus "Paule lada"◊ cussa funtana paret unu padule de arana ◊ funt paois de àcuas mortas ◊ in sa paule bi at tzinnia ◊ adoru de su paoi est totu cannisoni
2.
bi est chie no si cunfundhet in custu paule de ódiu
Sambenados e Provèrbios
smb:
Paulis
Ètimu
ltn.
padule(m)
Tradutziones
Frantzesu
point le plus profond (d'un fleuve)
Ingresu
big pool
Ispagnolu
gran poza de agua en los ríos
Italianu
grande pózza d'àcqua nei fiumi
Tedescu
große Wasserlache in Flüssen.
trógliu , nm: drógliu,
trólliu,
trúlliu Definitzione
fossu o paule de abba comente si ndhe faet acanta a is funtanas e in is errios; logu po samunare, o samunadórgiu fatu apostadamente in bidha: una bartza manna de càbere in medas samunandho; sa bartza a ue calat s'abbagrasta in is molinos de s'ógiu; genia de fràigu a muràllia manna po arregòllere s'abba in is errios fintzes po fàere currente; fintzes sa currente de s'abba, s'abba currendho
Sinònimos e contràrios
fògia 1,
pógiu
/
cdh. tisina
/
samunadorzu
/
diga,
lagu
Frases
su riu at fatu unu trógliu tra crastos e rocas ◊ como eco s'abba cun trógliu bundhante! ◊ sa mola si moiat suta de su trógliu de s'abba ◊ sas féminas bi amus de tapulare sas bestes e de cúrrere a sos tróllios a las labare ◊ in custa bidha tróllios no bi ndh'at e benimus a su ribu ◊ bido istrampos e trúllios de ispuma
2.
in su ribu sunt fachendhe unu trólliu prus artu de unu palatu pro cullire s'abba chi falat dae sos montes
3.
li falaiant dai ojos sas làgrimas a trógliu ◊ su trógliu russu de su riu ruet in sa pischina cun rembumbu
Tradutziones
Frantzesu
mare,
lavoir
Ingresu
trough,
pool
Ispagnolu
poza,
charca,
artesa
Italianu
tròscia,
pózza,
truògolo
Tedescu
Pfütze,
Trog.