bedíle , nm: abbedile,
bidile,
bidili,
bidilli,
bidiri Definitzione
genia de fossu fatu in terra, no tanti mannu, ue si apaulat s'abba po abbare bestiàmene (mescamente brebeghinu); paule de abba in logu o tretu ue su terrenu faet a fossu
Sinònimos e contràrios
girí,
pajola,
prògola
Frases
is bacàrgios sunt controllenne canales e bidile (G.Floris)
Sambenados e Provèrbios
smb:
Bidile, Bidili
/
prb:
abrili àcua a bidili
Ètimu
srdn.
Tradutziones
Frantzesu
flaque
Ingresu
pool
Ispagnolu
balsa
Italianu
pózza
Tedescu
Lache.
girí , nm: girili Definitzione
paule de abba in logu o tretu fintzes largu inue su terrenu faet a fossu / lon'e irí = loni de girí, pische, una genia de lissa
Sinònimos e contràrios
bedile,
pajola,
prògola,
putziaghe
Frases
innòi su logu fait a fossu e unu tempus fiat totu unu girí ◊ ingunis fiat unu girí e dhoi cresciat su giuncu benemindi!
Terminologia iscientìfica
slg
Tradutziones
Frantzesu
marécage
Ingresu
marsh,
morass
Ispagnolu
charca
Italianu
acquitrino,
pantano
Tedescu
Lache,
Pfütze.
ladràu , nm: aladrau,
ludrache,
ludracu,
ludragu,
ludrau,
ludravu,
ludraxu,
lurdagu,
lurdegu,
lutrarju,
lutrau Definitzione
isciustura manna, madrina, cun abba meda fintzes apaulada, e mescamente a méschiu cun terra; ludu meda e ledreledre; fintzes cosa mala, male chi si faet
Sinònimos e contràrios
allagarzu,
fundagu,
ludrina,
ludugoxu,
uldagu
/
grassa 1,
lodu,
lotzo,
ludàmine,
ludàngiu,
ludratzu,
modhaca,
molma
Frases
dhui at ludraxu meda e is arrodas de su carrotzinu nci cabant ◊ fiat proendu e sa bia si fiat fata totu a unu ludragu ◊ in sos caminos bi at ludrau a cossa chi no faghet a colare a pè ◊ sas rotas de su carru che afungant in sos lutrarjos ◊ canno proet meta, sa caminera si prenat de lutrau ◊ passa in s'andaredha ca in su mori c'est lurdagu!
3.
venendhe mancu a s'issoro dovere in àteros ludravos già s'ispassant!(P.Palimodde)
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
flaque,
vase,
boue,
bourbe
Ingresu
slush,
puddle
Ispagnolu
poza,
lodo,
cieno
Italianu
guazzo,
mélma,
fanghìglia
Tedescu
Lache,
Schlamm.
làzu , nm Definitzione
abba apaulada, nau fintzes de abba meda in terra aintru de domo, isciustura manna, madrina
Sinònimos e contràrios
lacuedha,
lacuina,
lagazu,
ludrina,
paule
Frases
fróbbiche custu lazu de abba chi as fatu in su pamentu! ◊ in dogni logu si formant iscolos formendhe lazos, trainos, rizolos (P.Sulis)
2.
tessimus mizas de chistiones chena lòmpere a puntos de frimmesa ca intro de su lazu 'e sa brutesa bi lograt su fior'e sas persones (F.Dedola)
Ètimu
cdh.
laàggju
Tradutziones
Frantzesu
flaque
Ingresu
puddle
Ispagnolu
poza,
charca
Italianu
guazzo
Tedescu
Lache,
Pfütze.
lotzína , nf: lotzoina,
lucina,
lurtzina,
lutzaina,
lutzeina,
lutzina Definitzione
paule de abba, abba apojada; isciustura, prus che àteru manna, aintru de domo, abbadrinu, fintzes pauledha de sàmbene comente punghent unu pegus / fai lutzina = fàghere ifustura
Sinònimos e contràrios
foghina,
ifustura,
lacuina,
pantamu,
paule
Frases
is lutzinas de su stani praxint a is pillonis ◊ dh'iant lassau in d-una lotzina de sànguni ◊ candu proit adasiau parit chi no prengat lotzoinas ◊ custa carrada sfait: seu biendi sa lucina! ◊ seus pallasina abbarrada intru de lurtzinas de ludu…◊ sa temporada at abbenau su logu, su sartu est una lutzaina prena de corropus mannus de àcua (P.Pisu)◊ currendi in bicicleta nc'est arrutu in mesu de una lucina
2.
no fatzas lutzina, ca apu apenas isciacuau!
Tradutziones
Frantzesu
flaque
Ingresu
puddle
Ispagnolu
charco
Italianu
pózza,
guazzo
Tedescu
Pfütze,
Lache,
Pfuhl.
pantàmu, pàntamu , nm Definitzione
terra, terrenu o tretu ammontau de abba firma, ludu, o fintzes ue dhue sumit abba meda
Sinònimos e contràrios
foghina,
lacuina,
ladrau,
lotzina,
putziaghe
Frases
proeit a intrare in mesu de su pantamu: su terrinu fit gai ludrosu chi dogni tantu bi illiscigaiat ◊ in cudha coghinedha bi proiat comente a fora e in su pamentu fit totu unu pantamu
Tradutziones
Frantzesu
marécage
Ingresu
morass
Ispagnolu
pantano,
ciénaga
Italianu
pantano,
insòglio
Tedescu
Lache.