Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

calanzàda , nf: canangiada, cananzada Definitzione in is camminos de su sartu, tretu inue comente apàulat s'abba sa terra abbarrat modhe modhe e a dhue passare unu che afundhat fintzes si in pitzu no si paret Sinònimos e contràrios ludugógiu, maldangiada Frases in cussu caminu bi at cananzadas e tocat a colare ororu ◊ apo connotu cananzada de che afungare sos boes a bentre! ◊ colandhe in d-una cananzada si at illudriadu botinos e cambales Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu flaque vaseuse Ingresu slimy puddle Ispagnolu charco Italianu pozzànghera melmósa Tedescu Pfütze.

foghína , nf: fogina, foxina, fuxina Definitzione forada, fossu de abba e ludu inue s'imbuscinant is procos; fintzes cuadórgiu e crocadórgiu de animales Sinònimos e contràrios fangàriu, fògia 1 / acubiladorju, boada 1, cuadorzu Maneras de nàrrere csn: crocare a foghina (nadu de zente)= in medas totu paris in terra, comente si faghet in campu; mòrrere a foghina = aira, a muntones, a fasche; cordolinu a fogina = antunna a meda essida totu paris a mola in su matessi tretu, a tuedha, unu bàlliu Frases su sirboni essit de sa foxina po currullari in padenti ◊ furint postos a conca e a pes coment'e prochedhos a foghina 2. no isciu prus e uba m'intanai, immoi biu e non biu una foxina e intendu s'addólimu de s'erba istrumpada…◊ totu sos muscadorzos e foghinas ischit de sos buscos e serragos (B.Sulis)◊ sa mardi s'at istérriu sa fuxina ca depit angiari 3. dhue at calidade de cordolinu chi faet a foginas ◊ unu tempus de su mummurzolu moriant a foghinas e totus fiant ispaurigaos ◊ mi ant ispérdiu una fuxina de cracangiola fendi cussu trabballu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu flaque Ingresu puddle Ispagnolu charco Italianu pozzànghera Tedescu Pfütze.

lacuèdha , nf, nm: lecuedhu Definitzione lurtzina, abba apaulada, isciustura Sinònimos e contràrios lacone, lacuina, làcuna, lazu, paulata, paule, tónchine Frases seu spricuendi su sciampitai allirgu de una piga aintru de una lacuedha Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu flaque Ingresu puddle Ispagnolu charco Italianu pozzànghera Tedescu Pfütze.

lacuína , nf Definitzione forada, fossighedhu prenu de abba chi si agatat in is orrugas candho proet, madrina Sinònimos e contràrios lacona, lacuedha, làcuna, paulata, paule, tónchine Frases su tretu de domu mia a domu de tzia mia est crutzu, ma su spàssiu est mannu puita cicu is lacuinas prus mannas, dhas istrecu e ainci m'isciundu bèni bèni!… Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu flaque Ingresu puddle Ispagnolu charco Italianu pozzànghera Tedescu Pfütze.

ladràu , nm: aladrau, ludrache, ludracu, ludragu, ludrau, ludravu, ludraxu, lurdagu, lurdegu, lutrarju, lutrau Definitzione isciustura manna, madrina, cun abba meda fintzes apaulada, e mescamente a méschiu cun terra; ludu meda e ledreledre; fintzes cosa mala, male chi si faet Sinònimos e contràrios allagarzu, fundagu, ludrina, ludugoxu, uldagu / grassa 1, lodu, lotzo, ludàmine, ludàngiu, ludratzu, modhaca, molma Frases dhui at ludraxu meda e is arrodas de su carrotzinu nci cabant ◊ fiat proendu e sa bia si fiat fata totu a unu ludragu ◊ in sos caminos bi at ludrau a cossa chi no faghet a colare a pè ◊ sas rotas de su carru che afungant in sos lutrarjos ◊ canno proet meta, sa caminera si prenat de lutrau ◊ passa in s'andaredha ca in su mori c'est lurdagu! 3. venendhe mancu a s'issoro dovere in àteros ludravos già s'ispassant!(P.Palimodde) Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu flaque, vase, boue, bourbe Ingresu slush, puddle Ispagnolu poza, lodo, cieno Italianu guazzo, mélma, fanghìglia Tedescu Lache, Schlamm.

làzu , nm Definitzione abba apaulada, nau fintzes de abba meda in terra aintru de domo, isciustura manna, madrina Sinònimos e contràrios lacuedha, lacuina, lagazu, ludrina, paule Frases fróbbiche custu lazu de abba chi as fatu in su pamentu! ◊ in dogni logu si formant iscolos formendhe lazos, trainos, rizolos (P.Sulis) 2. tessimus mizas de chistiones chena lòmpere a puntos de frimmesa ca intro de su lazu 'e sa brutesa bi lograt su fior'e sas persones (F.Dedola) Ètimu cdh. laàggju Tradutziones Frantzesu flaque Ingresu puddle Ispagnolu poza, charca Italianu guazzo Tedescu Lache, Pfütze.

lotzína , nf: lotzoina, lucina, lurtzina, lutzaina, lutzeina, lutzina Definitzione paule de abba, abba apojada; isciustura, prus che àteru manna, aintru de domo, abbadrinu, fintzes pauledha de sàmbene comente punghent unu pegus / fai lutzina = fàghere ifustura Sinònimos e contràrios foghina, ifustura, lacuina, pantamu, paule Frases is lutzinas de su stani praxint a is pillonis ◊ dh'iant lassau in d-una lotzina de sànguni ◊ candu proit adasiau parit chi no prengat lotzoinas ◊ custa carrada sfait: seu biendi sa lucina! ◊ seus pallasina abbarrada intru de lurtzinas de ludu…◊ sa temporada at abbenau su logu, su sartu est una lutzaina prena de corropus mannus de àcua (P.Pisu)◊ currendi in bicicleta nc'est arrutu in mesu de una lucina 2. no fatzas lutzina, ca apu apenas isciacuau! Tradutziones Frantzesu flaque Ingresu puddle Ispagnolu charco Italianu pózza, guazzo Tedescu Pfütze, Lache, Pfuhl.

ludrína , nf: lurdinu, lutrina 1 Definitzione isciustura, pauledha de abba in su pomentu, lurtzina, ludu puru Sinònimos e contràrios ladrau, ladrinu, lodu, ludàngiu, modhaca Frases cussa ludrina no ti fatat piús gana: bie in sa tua! ◊ no apo mudadu rizolos in ludrinas! ◊ su colvu si at impriastadu sas alas in sa ludrina ◊ su porcu si est imbrossinatu in sa lutrina ◊ in su lurdinu colas, abbulutzas sas fozas chi istrampadas sunt a terra Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu flaque Ingresu puddle Ispagnolu charco Italianu guazzo, fanghìglia Tedescu Matsch.

peschína , nf: pischina, piscina, pissina Definitzione logu, terrenu chi dhue at abba meda; paule de abba (fintzes de is errios mannos), isciustura manna; impiantu a bisura de bartza manna po nadare, in logu apertu o fintzes ammontau e serrau Sinònimos e contràrios allagarzu, mara, pojale, tónchine 2. chin s'istratzu nche at suspiu una paja de pischinas de abba in cuchina ◊ in su riu bi at pischinas prufundhas ses metres ◊ tocai ca acostaus a s'erriu a biri is piscinas!◊ is pastoris ghetànt is brebeis in d-una piscina po dhas iscacuai in s'istadi ◊ su logu est totu a piscinas me is arrugas, comenti at própiu 3. in bidha ant fatu sa piscina a trassa de corropu, est unu perígulu a dhoi acostai! Ètimu ltn. piscina Tradutziones Frantzesu marécage, flaque, piscine Ingresu marsh, puddle, swimming pool Ispagnolu ciénaga, charco, piscina Italianu acquitrino, pozzànghera, piscina Tedescu Sumpf, Pfütze, Schwimmbad.