isciopài, isciopàre , vrb: iscopiai 1, iscopiare, issopare, ixopare, sciopai Definitzione su si apèrrere a crepadura, a tzàcurru, po sa fortza chi ispinghet de sa parte de aintru, o fintzes po pesu meda de fora; su si pesare o pònnere a s'ingrundha a nàrrere, cumenciare calecuna cosa de forte o grave totinduna / isciopa! = foedha! (nau cun tzacu) Sinònimos e contràrios cherpai, ciopai, scuartarai Frases gei nau ca funt isciopendusí, in cussa bidha: gei ses un'isparatoriedhu!…◊ no cabet su coro in sa càscia e si no làgrimo isciopat ◊ s'ambesue daghi si atatat meda ixopat ◊ arresètadi, gai no iscópias che sa buscica de su porcu! ◊ una granata dhi fut iscopiada a pagu tretu e dh'iat pesau a bolai ◊ mi apo issopau unu fruschedhu cun s'agu (P.La Croce) 2. gasi isciopesit pro tantu penare isfoghendhe in piantos e lamentos ◊ si trínnigat, no podet faedhare, poi isciopat in risu tristu e feu ◊ in cussu prammu de terrinu fit iscopiada sa gherra ◊ cudhas si sunt pilisadas chi pariat iscopiandhe su locu Ètimu itl. schioppare Tradutziones Frantzesu éclater, crever Ingresu to explode, to crack Ispagnolu reventar Italianu scoppiare, crepare, esplòdere Tedescu bersten.

tzacài , vrb: ciacai, sacai, tzacare 1, tzacari Definitzione fàere tzàcurru coment'e de cosa chi iscópiat, isperrare, afilare, apèrrere a cropu, segare a crepadura, crepare de su fritu o de àteru: in cobertantza, su si pigare arrennegu, foedhare male po fele, po tzacu; fintzes iscúdere (po su sonu a cropu chi faet), fàere camminu, andhare, intrare Sinònimos e contràrios abbèrrere, afilai, calpire, cannire, cherpai, filiri, fresai, ischisciai, iscopiare, iscrafangiai, issacai, scanniri, sinniai, tzacarrai, tzocare / incrivire, iscúdere Maneras de nàrrere csn: tzacai a perda = iscúdere a pedra; tzacai is peis a terra = istribitare (pro arrennegu); pratu tzacau = afiladu, cannidu; fai su crepatzaca a unu = fai su crepa crepa, fàchere su derre, fàghere carchi cosa a crebu, mancari crebet, s'àteru Frases nemus ghetat binu nou in istrexus bècius, poita su binu dhus tzacat ◊ sa canna si tzacat si pagu pagu dha fortzant ◊ portat is manus tzacadas de su frius ◊ e innui si depit tzacai s'ou, in punta o in mesu? ◊ papendi cussa cosa gei no si ant a tzacai sa brenti, no! ◊ mi depit pagai su chi mi depit, mancai tzachit… o crepit! ◊ po s'isfortzu de ai arrísiu tropu, dhi fiat tzacada una vena ◊ tzaca, manedha, ca benit babbai! ◊ tzacant is guetus arendi su celu ◊ est tzachendi de s'arrennegu ◊ in su fogu tzacat sa linna frisca, pruscatotu sa folla 2. a su fillu dhi at tzacau una bussinara ◊ lah ca ti tzacu, chi no abarras chietu! ◊ at tzacau su pratu a terra candu at ghetau sa gràtzia a is isposus ◊ mi benit ganas de dha tzacari a su muru ◊ si ti ponit chinta ti tzacat a frastimu, lah! ◊ castiadí e circa de nci tzacai su nuncu! ◊ ci fio a su postu tuo, dhi aio tzacau unu lampu e dhos io abbruscaos cummente a is tiauledhos de s'inferru! 3. toca, tzaca stradoni! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu fendre, éclater, crépiter Ingresu to crack Ispagnolu hender, reventar, crepitar Italianu fèndere, fessurare, scoppiare, crepitare Tedescu spalten, bersten.

tzacarrài , vrb: tzacarrare, tzacarriai, tzacurrare, tzancurrare Definitzione fàere tzocu, tzàcurru coment'e de cosa àrrida o chídrina segandho, isperrandho, matzigandho (nau fintzes própriu po matzigare, istrecare a dentes cosa tostada) Sinònimos e contràrios acorriatare, isbombiare, iscochidai, itzacarrai, sacai, tochedhare, trochedhare, tzachedhare, tzachidai, tzocai Maneras de nàrrere csn: tz. is dentis = arrodare de dentes; tz. sa nuxedha cun is dentis = traghedhare, segare sa nantzola a mossu; àxina chi tzacarrat = aghedhosa; tz. is manus = tzocare sas manos Frases s'intendit sa frúsia de su fogu tzacarrendi ◊ gei at tzacarrau cussu tronu!…◊ mi pongat àxina bella, chi tzacarrit ◊ prima de nci andai at fatu custu tzacarru… ancu dhi tzacarrint is barras! ◊ est tzacurrandhe che procu in àurra! ◊ sas pitzinnas sunt tzacarrandhe chivarzu frissu ◊ femu tzacarrendi cíxiri e nuxedha 2. tzacarru perda de fogu de cantu seu barra forti ◊ su pani dh'apu tzacarrau in tres mússius Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu crépiter, éclater Ingresu to crackle, to burst, to roar Ispagnolu crepitar, estallar Italianu crepitare, scoppiettare, scoppiare, rombare Tedescu bersten, knistern.

tzocài , vrb: tzocare, tzoncare Definitzione fàere tzàcurru, tzocos, cropos a sonu surdu po si fàere intèndhere; nau cun tzacu, crepare Sinònimos e contràrios dumbulare, istochidare, picare 2, sacai, tochedhare, trochedhare, tzacarrai, tzòchere, tzochire / sciopai Frases bi at linna chi in su fogu tzocat e che búlliat atesu s'iscata alluta ◊ tzocare sa limba, sas manos, sa zanna ◊ tzocat s'istranzu in domo de s'amigu ◊ Michelledhu e sas duas vachianas ant ghetatu unu brincu tzocanne sos pedes ballanne ◊ su pitzinnu est tzoncandhe sas manos, cuntentu! 2. mancari ti ufres e ti tzoches, puru: como su chi est fatu est fatu! ◊ pro carchi borta chi mamma benit a domo ti ufras… tzocadu chi ti agatent! ◊ su fogu brusiaiat su tzilibirche, apustis chi lu faghiat unfrare e tzoncare (E.Pes) Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu faire du bruit, éclater Ingresu to make a din, to burst, to creak Ispagnolu chasquear, restallar Italianu far strèpito, scoppiare, schioccare Tedescu Lärm machen, bersten.

«« Torra a chircare