Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

aéru, àeru , nm Definitzione su chi paret unu castiandhodhu a cara po èssere chi assimbígiat o podet assimbigiare a un’àteru Sinònimos e contràrios abbrembu, aerada, aeramentu, aerzu, assemizu, bisura Frases dhi at un'àeru a su babbu ◊ su fizu at un'aeru a su babbu ◊ cussu portat aeru de animale areste Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu physionomie, mine Ingresu coutenance, appearance Ispagnolu aire Italianu fisionomìa, aspètto Tedescu Gesichtsausdruck, Aussehen.

aérzu , nm: aexu, agherju, arégiu 1, érgiu, gherju Definitzione est totugantu su chi distinghet, in sa persona, unu de una famíglia de unu de un'àtera: mescamente sa cara, ma fintzes sa carena, sa manera de foedhare, de camminare, o àteru; su chi una cosa, o fintzes unu logu, paret, su chi si paret de su chi est / bogàrendhe a ccn. a s'aerzu = connòsciri a unu a sa bisura assimbillendidhu a is àterus de sa famíglia Sinònimos e contràrios aerada, aeramentu, bisura, chígia, crilta Frases a s'agherju s'assimizabat a unu ◊ su fillu at ghetau un'aexu a su babbu ◊ no lu connoschia ma ndhe l'apo bogadu de s'aerzu ◊ sa fémina fit de agherzu bellu 2. su matessi presorju prendhiat su pastore e su bandhiu a s'agherju de sa campanna ◊ sa zancheta fit de su matessi agherju de su pantalone ◊ dhue fut su Maschinganna cun arégiu de unu becu cun duas concas Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu mine, physionomie Ingresu aspect Ispagnolu parecido, semejanzas entre familiares Italianu aspètto, fisionomìa Tedescu Aussehen, Gesichtzüge.

chígia , nf: chiza, ghitza Definitzione sa cara po comente paret, po su chi bolet nàrrere de su chi unu sentit Sinònimos e contràrios aerzu, bisura, chèrgia, cilla, tiva / atzile / cara, faci Maneras de nàrrere csn: èssere in c. mala = èssere arrennegadu, istare male; èssere in c. bona = èssere de umore bonu, allegru, istare bene; torrare in c. una cosa = acontzàrela, azustàrela a manera de si pòdere abbaidare cun piaghere; fàere chígia mala a ccn. = fàghere malu a cara, retzire in manera frita a ccn. Frases che intro mesu brighendhe, nendhe cun mala chiza…◊ oe no mi aperit chiza ca mi est morta sa fiza 2. in sa chéjia bi fit de arranzare sa cobertura e àteros imbravúcios pro la torrare in chiza de cristianos a sa festa Ètimu ltn. cilia Tradutziones Frantzesu mine, aspect, air courroucé Ingresu frown, appearance Ispagnolu aspecto, ceño Italianu sembiante, aspètto, cipìglio Tedescu Aussehen, finsteres Gesicht.

màgina, màgine , nf: màgini, màzina, màzine Definitzione figura, cara, mescamente de santu, ma fintzes de persona nau in su sensu de bisura, fisonomia bella, galana / min. mazinita Sinònimos e contràrios bisura, cona, figura, immàgini Frases piciochedha bella a pilus asulus, pariat una maginedha ◊ sa màzine chi li ant presentau lu at apistichinzau ◊ custa fémina est sa màzine de una bona mere de domo Tradutziones Frantzesu image Ingresu image Ispagnolu imagen Italianu immàgine Tedescu Bild, Aussehen.

pàrrere, pàrri , vrb, nm: pàrriri Definitzione su si fàere o giare un'idea de su chi si biet, s'intendhet o s'ischit, chi podet fintzes no torrare paris cun sa cosa acomente est; su èssere de unu o de una cosa chentza àere bene averguau, èssere o tènnere una cosa pagu segura; assimbigiare; rfl., pruschetotu pigare bisura, cumpàrrere, su si bíere; coment'e nm. su chi unu credet o pentzat de ccn. chistione / prus che àteru poét. parre / pps.: pàlfidu, pàrfidu, pàrsidu, parsu, partu, pàrziu, pàssidu, pàssitu, pàssiu; ind. pres. 1ˆ p. sing.: pafo, pàglio, parfo, pàrgiu, parzo, 3ˆ pl. parent, parint; passau 3ˆ p. sing. pafeit; cong. 3ˆ p. sing. pàgliat, palfat, parfat, pàrgiat, parjat, praxat, parrat; ger. parendho, parfendhe, parindhe Sinònimos e contràrios parre / assemizare / bídere / idea, pensamentu | ctr. èssere Maneras de nàrrere csn: no ti pariat, paret, ora?!… = aite as istentadu gai meda?!, lah ca est giai trigadiu!; a ti ndhe paret!… = ma càstia!…; pàrrere male de ccn., de carchi cosa = èssiri dispràxius pro ccn. o pro ccn. cosa, tènniri làstima, fintzas ofendirisí, primaisí; pònnere in pàrrere carchi cosa a ccn. = pregontai a ccn. ita dhi parit, ita ndi pentzat Frases sunt piús sas cosas chi parent chi no sas chi sunt ◊ po bellesa pareis tumbas biancas ◊ mi parfo in su paradisu ◊ custas serimónias… pareus faendho unu cuntratu! ◊ abbàidadi in s'isprigu: mancu tue ti pares! ◊ làndiri a fàmini castàngia parit ◊ dhi fiat partu de ai inténdiu genti ◊ parrit chi pràngiat su coru miu ◊ mi est parindhe gai, ma no ndhe so seguru! ◊ lah chi no ti parrat una cosa po un'atra, ca no poit èssi su chi ses narendi!◊ ti pàglio un'ómine malu, ci ses timenno? 2. paret unu Sansone, mannu mannu, ma no zughet fortzas ◊ parit una barca in mesu mari, dónnia domu, e velas funt is mantas (B.Lobina)◊ mi pafo una chígula in atunzu 3. cussu traste de cantu l'apo bene samunadu mancu si paret chi fit brutu ◊ in custu pamentu si paret donzi brutura ◊ su male bi est ma no si ndhe paret nudha ◊ su gatu si cuat, sa coa si parit ◊ su fràigu nou comintzat a si pàrrere ◊ chie istat bene o male a cara si li paret ◊ in cudhos pódhighes fines sas benas si li parent meda 4. mi ndhe paret male a lu leare gai! ◊ dhi pariat mali de su connau biendhidhu abbandonau ◊ alla ca mi ndi est pàssiu mali! ◊ no ndi dhi pàrgiat mali! ◊ no ti ndhe parzat male si ti naro sa veridade! 5. e ite ti ndhe cheret parre, abbàida arratza de arrese! ◊ ma ti ndhe paret, arratza de maleducadu!… 6. sos Sardos a pàrrere meu tenent in coro sa Sardigna ebbia (G.Piu)◊ a parri suu cussa est genti preitzosa ◊ ti apo dadu su pàrrere meu ◊ ti ses cogiandhe… ma postu in pàrrere a babbu e mamma tua bi l'as? Ètimu ltn. parere Tradutziones Frantzesu paraître, se dessiner Ingresu to seem, to loom Ispagnolu parecer, delinear Italianu parére, sembrare, apparire, delinearsi Tedescu scheinen, aussehen, sich abzeichen.

presénsia , nf: preséntzia, priséntzia, preséssia Definitzione su èssere ananti, su dhue èssere; su chi si podet bíere de una persona, sa persona po su chi paret mescamente de bisura (cunsiderada totu sa carena)/ a.c. s'itl. "in sua, tua, mia presènza" est in srd. in dainanti sou, tou, meu, ananti suu, tuu, miu Sinònimos e contràrios acaru | ctr. auséntzia Maneras de nàrrere csn: bídere a unu de preséntzia = bídere própiu sa pessone; èssiri de p. = galanu, bellu 2. fémina, ómine de bella preséntzia ◊ candho no ti bido sa preséntzia mai ispéssia bona bi at in me ◊ mi est partu de bídere una luche in su misteru de sa preséssia sua ◊ fiat unu piciocu artu, a mustatzus niedhus, de preséntzia 3. dh'apu biu de preséntzia e potzu averai chi est própiu issu (Ev.) Tradutziones Frantzesu présence Ingresu presence Ispagnolu presencia Italianu presènza Tedescu Anwesenheit, Aussehen.

«« Torra a chircare