Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

aéru, àeru , nm Definitzione su chi paret unu castiandhodhu a cara po èssere chi assimbígiat o podet assimbigiare a un’àteru Sinònimos e contràrios abbrembu, aerada, aeramentu, aerzu, assemizu, bisura Frases dhi at un'àeru a su babbu ◊ su fizu at un'aeru a su babbu ◊ cussu portat aeru de animale areste Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu physionomie, mine Ingresu coutenance, appearance Ispagnolu aire Italianu fisionomìa, aspètto Tedescu Gesichtsausdruck, Aussehen.

aérzu , nm: aexu, agherju, arégiu 1, érgiu, gherju Definitzione est totugantu su chi distinghet, in sa persona, unu de una famíglia de unu de un'àtera: mescamente sa cara, ma fintzes sa carena, sa manera de foedhare, de camminare, o àteru; su chi una cosa, o fintzes unu logu, paret, su chi si paret de su chi est / bogàrendhe a ccn. a s'aerzu = connòsciri a unu a sa bisura assimbillendidhu a is àterus de sa famíglia Sinònimos e contràrios aerada, aeramentu, bisura, chígia, crilta Frases a s'agherju s'assimizabat a unu ◊ su fillu at ghetau un'aexu a su babbu ◊ no lu connoschia ma ndhe l'apo bogadu de s'aerzu ◊ sa fémina fit de agherzu bellu 2. su matessi presorju prendhiat su pastore e su bandhiu a s'agherju de sa campanna ◊ sa zancheta fit de su matessi agherju de su pantalone ◊ dhue fut su Maschinganna cun arégiu de unu becu cun duas concas Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu mine, physionomie Ingresu aspect Ispagnolu parecido, semejanzas entre familiares Italianu aspètto, fisionomìa Tedescu Aussehen, Gesichtzüge.

bisúra , nf: fisura, visura Definitzione su chi si paret a cara, unu, su chi si paret o chi si podet bíere de una cosa Sinònimos e contràrios cara, chèrgia, chígia, chinna, crilta, faci, fasumia, grinile, inchérrida, pinta 1, priuxa / abbrembu, aerada, aeramentu, aerzu, assemizu, idea Maneras de nàrrere csn: ómini, fémina de mala b. = chi faghet a timire; sa b. de su celu, de su logu = s’aera, su logu comente si presentat, su chi parent a los bídere; bisura de fàmini = cara de famidu, de pàrrere famidu; ghetai bisura a ccn. = betare un'ograda, fai una castiada Frases su dolori dhi at finas cambiau sa bisura ◊ fiant ànimas mabas inchietas chi no portànt bisura de cristianu ◊ no at a èssi bellu de bisura, ma po fuedhai portat tiaus! ◊ a sa bisura pariat mortu ◊ meistu Antoni a capedhu tenit bisura de istori…◊ nci bollit una libba de saboni po dhi bogai bisura! 2. mancu bisura tenit, de amaretu, custu druci! ◊ sa bisura chi si podeus fai de sa Sardigna est cussa de una terra cun d-un'ànima antiga ◊ su soli fiat a bisura de luna ◊ portat bisura de cavaglieri Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu mine, aspect, faciès Ingresu countenance Ispagnolu aspecto Italianu aspètto, sembiante, sembianza, fàcies Tedescu Aussehen, Gesicht.

chígia , nf: chiza, ghitza Definitzione sa cara po comente paret, po su chi bolet nàrrere de su chi unu sentit Sinònimos e contràrios aerzu, bisura, chèrgia, cilla, tiva / atzile / cara, faci Maneras de nàrrere csn: èssere in c. mala = èssere arrennegadu, istare male; èssere in c. bona = èssere de umore bonu, allegru, istare bene; torrare in c. una cosa = acontzàrela, azustàrela a manera de si pòdere abbaidare cun piaghere; fàere chígia mala a ccn. = fàghere malu a cara, retzire in manera frita a ccn. Frases che intro mesu brighendhe, nendhe cun mala chiza…◊ oe no mi aperit chiza ca mi est morta sa fiza 2. in sa chéjia bi fit de arranzare sa cobertura e àteros imbravúcios pro la torrare in chiza de cristianos a sa festa Ètimu ltn. cilia Tradutziones Frantzesu mine, aspect, air courroucé Ingresu frown, appearance Ispagnolu aspecto, ceño Italianu sembiante, aspètto, cipìglio Tedescu Aussehen, finsteres Gesicht.

cílla , nf Definitzione sa cara po comente paret, po su chi bolet nàrrere de su chi unu sentit / calai sa c., fai c. mala o grussa a unu = abbaidàrelu male, a ogru dortu, cheríndheli nàrrere chi est contràriu meda, castiai a c. trua Sinònimos e contràrios aerzu, chèrgia, chígia*, tiva / cara, faci Frases dhu biu de cilla mala e mi tocat a dhi narri sa beridadi Sambenados e Provèrbios smb: Cilla Tradutziones Frantzesu mine, aspect Ingresu frown Ispagnolu aspecto Italianu aspètto, cipìglio Tedescu Miene.

mína , nf Definitzione càrriga de bruvura chi si ponet in istampu mannu (bucu, stuvoni), fundhudu meda, chi si faet in s'orroca po dha orrugare; iscavu a galleria asuta de terra, logu de ue bogant calecunu materiale (es. m. de crabone, de prumu, de sinnadorza); fintzes una genia de arma, càrriga de esprosivu impreada in gherra / ferru de m. = asta longa de atzàrgiu cun s'atza in punta po fàere istampos fundhudos meda (stuvonis, bucos) in s'orroca po pònnere mina; mina negada = chi no at isparau Sinònimos e contràrios mena, miniera Frases in sa mina de sa prúvera chi andhet! ◊ fughie da'inoche ca sunt isparandhe sas minas! ◊ atentzione! atentzione, iscópiat sa mina, iscópiat sa mina!◊ cussus no iant biu ca dhoi adiat una mina negada, si ponint a trabballai e iscópiat cudha mina! 2. candho ibbabbu, fizu mé, istentavat a ghirare, immamma s'imbaravat a su canterile de sa zanna, cun sos òcios in sa mina ◊ ses de tesoros rica mina Ètimu itl. Tradutziones Frantzesu mine, houillère Ingresu mine Ispagnolu mina Italianu mina, minièra Tedescu Minengang, Mine.

«« Torra a chircare