agghégiu , nm: aggheju,
agghexu Definitzione
su tocare o atumbare un’arremu malàidu, chi dolet; su chi si faet o si narat, fintzes a marrania, a incídiu, giaendho ifadu e faendho arrennegare s'àteru, aciunghendho male a su male, dolore o dispraxere a is dispraxeres, a is ofesas: a logos, fintzes cosa chi si tenet a istrobbu, istrepos, bascaràmene; fintzes cosa chi si faet o chi si narat po audire, animare a unu
Sinònimos e contràrios
abbruncadura,
abbrúnchidu,
abbruncu,
atumbada,
irbrúnchiu
/
alliu,
incídiu,
inzenza,
inzerra,
tzítziu
| ctr.
abblandhu,
aconnortu
Frases
ohi, male, ite agghégiu a su bratzu malàidu!…◊ sos agghejos de sa vida sunt medas ◊ si fit mesu penetidu de sas peràulas malas chi pro cuss'aggheju li fint fuidas dae buca ◊ su tilipirche a totu dat aggheju, ue passat est peus de su raju! ◊ su púlighe est minudedhu ma za ndhe daet de aggheju!
2.
sos cumpanzos si divertiant a li dare aggheju ◊ si li das aggheju, cussu s'imberrisconat!◊ su maridu fit cotu che candho mai l'aiat bidu: tra agghexu e velenu li cheriant sas candhelas solu pro totu su chi li fit betendhe apare!
3.
si li daes aggheju, a isse no li paret beru: si ndhe cuntentat meda!
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
provocation,
exacerbation
Ingresu
exacerbation,
provocation
Ispagnolu
provocación,
exacerbación
Italianu
provocazióne,
esacerbazióne
Tedescu
Herausforderung,
Verschärfung.
dèrre , nm, agt Definitzione
cosa chi si faet o si narat a marrania, faendho arrennegu o tzacu a s'àteru; nau de unu, chi est circabretus, bestifocos / vatire a ccn. a su d. = a si la leare cun arrennegu, cun airu
Sinònimos e contràrios
agghégiu,
incídiu,
intriscu,
ismarranada,
marrania,
ringa,
tzuntzulladura
Frases
amamus tantu su progressu chi nos ridet a fúrriu pro nos fàchere su derre, ma cherimus sa zustíssia bera ◊ iscoetandhe su pische mi fughiat dae manos e mi torraiat a fàchere su derre! ◊ Tanielle candho si ndhe fit bidu giutu a su derre aviat mortu tres vacas de s'inimicu (G.Chironi)
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
provocation
Ingresu
challenge
Ispagnolu
provocación (f)
Italianu
sfida,
provocazióne
Tedescu
Herausforderung,
Provokation.
incídiu , nm: intzídiu,
intzidu Definitzione
su chi si faet o chi si narat faendho arrennegare e cricandho brigas o fintzes po mòvere a unu a fàere ccn. cosa
Sinònimos e contràrios
agghégiu,
derre,
intzírigu,
inzenza,
pretzipitu,
provocu,
tzítziu
Maneras de nàrrere
csn:
donai s'i. a unu, parare incídiu = intzidiare a unu; i. pro pigare a cannitu = cosa chi faghet arretare, itl. afrodisìaco
2.
aite as bogadu àteru intzidu, como chi fimus faghindhe custu? ◊ no li dias àteru intzidu puru, como, za li bastat su durche chi zughet in manu! ◊ dae intzidu e ispera pro no tzèdere a s'isporu! ◊ apu dépiu torrai a fai is domandas a babbu miu, ca de issu est partiu s'intzidu de sa chistioni
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
incitation,
provocation
Ingresu
incitement,
challenge,
defiance
Ispagnolu
estímulo,
provocación
Italianu
incitaménto,
stìmolo,
provocazióne,
sfida
Tedescu
Anregung,
Herausforderung.
intzídia , nf Definitzione
su istare atzitzandho, cricandho e ofendhendho s'àteru, faendhodhu arrennegare po atacare briga, gherra o àteru iscórriu
Sinònimos e contràrios
atórigu,
aturigada,
atzitzamentu,
impúncia,
incíliu,
insúliu 1,
insullamentu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
provocation
Ingresu
defiance,
challenge
Ispagnolu
provocación,
desafío
Italianu
provocazióne,
sfida
Tedescu
Herausforderung.
marranía , nf Definitzione
su chi si faet o chi si narat atzitzandho s'àteru a gherrare, a fàere calecuna prova, a bíere chie est prus forte, chie binchet, tenet resone, o àteru / pònnere sa (o in) m. = ammarranare
Sinònimos e contràrios
derre,
intriscu,
ismarranada,
tirrimarranu
Frases
a mei no mi dha pongas, sa marrania, lah! ◊ sos chi ant mortu a babbu fint sempre a marrania cun nois ◊ su zigante li at postu marrania e l'at ghintadu che astore ◊ proa, coment'e deo chimbanta annos in su palcu, a giogare a marrania sos improvisadores piús mannos! (Piras)◊ no isco chie at a èssede faendhedhi marrania
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
défi,
provocation
Ingresu
challenge
Ispagnolu
desafio,
reto
Italianu
sfida,
provocazióne
Tedescu
Herausforderung,
Provokation.