Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

àca , nf Definitzione ebba de portante, ammaistada a camminare movendho impare ambaduos peis de una parte, a borta a borta Sinònimos e contràrios acheta, ebba, vacheta Sambenados e Provèrbios smb: Acca Terminologia iscientìfica anall Ètimu spn. haca Tradutziones Frantzesu jument qui va l’amble Ingresu pretty mare Ispagnolu yegua amaestrada para mover los pies de un lado juntos Italianu cavallùccia Tedescu kleine Stute.

babbucèdha , nf Definitzione min. de babbúcia; genia de animale de mare, minudedhedhu, de diferentes calidades, chi si assimbígiat a su calamaru (portat su matessi deghe farrancas) Sinònimos e contràrios prupedha, sepiedha Terminologia iscientìfica anb, sepiola rondeleti, s. vulgaris, rossia macrosoma Tradutziones Frantzesu petite seiche Ingresu little cuttlefish Ispagnolu globito Italianu seppiolina Tedescu kleine Sepie, Tintenfischlein, Kuttelfischlein.

bancarèdha , nf Definitzione genia de mobbília Sinònimos e contràrios banchita Tradutziones Frantzesu escabeau, tabouret Ingresu stool Ispagnolu taburete Italianu panchétto Tedescu kleine Bank.

bartzíta , nf Definitzione min. de bartza, bàrcia pitica Sinònimos e contràrios bratzichedha Tradutziones Frantzesu petit bassin, bassinet Ingresu small basin, tub Ispagnolu pila Italianu vaschétta Tedescu kleine Wanne.

botichédhu , nm Definitzione min. de bote Sinònimos e contràrios botaredhu, botuledhu, lamedhutza Tradutziones Frantzesu petite boîte Ingresu small tin Ispagnolu botito Italianu barattolino Tedescu kleine Dose.

botorínu , nm: boturinu, butorinu, buturinu, itirinu, otoniu, turinu Definitzione orruga o camminu istrintos meda, a bortas chentza essia Sinònimos e contràrios izola, piteraca, strintu, terighinu, urgu / caminu Frases in sos buturinos bi colat male fintzas s'àinu, si zughet bàrriu, de cantu sunt astrintos ◊ preparade su caminu de su Segnore, adderetade sos buturinos suos! ◊ intendho passos in s'impredadu de sos botorinos Terminologia iscientìfica bdh Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu sentier Ingresu path Ispagnolu callejuela, sendero Italianu vïòttolo, chiassuòlo Tedescu kleine Gasse.

bugía , nf: busia Definitzione istiàrica, candhela de chera; fintzes una genia de candheleri, pratígliu po pònnere sa candhela istrantagiada Sinònimos e contràrios candeba, istiàrica Sambenados e Provèrbios smb: Busia Tradutziones Frantzesu bougie Ingresu little candle Ispagnolu vela, candela Italianu candelina Tedescu kleine Kerze.

burbúja , nf Definitzione genia de essidura in sa pedhe chi si faet in matéria Sinònimos e contràrios brúgula, buizola Tradutziones Frantzesu pustule Ingresu little pimple Ispagnolu pústula Italianu pustolina Tedescu kleine Pustel.

bussíta , nf Definitzione búscia pitica Sinònimos e contràrios bussaredha, bussighedha Tradutziones Frantzesu sac à main Ingresu handbag Ispagnolu bolso Italianu borsétta Tedescu kleine Tasche.

callèdha , nf Definitzione sa cane fémina, a minore Sinònimos e contràrios callúcia, catedha Sambenados e Provèrbios smb: Calledda Terminologia iscientìfica anall Tradutziones Frantzesu petite chienne Ingresu little dog Ispagnolu perra pequeña Italianu cagnétta Tedescu kleine Hündin.

caltzàres , nm pl Definitzione iscarpas fines Tradutziones Frantzesu escarpins Ingresu pumps Ispagnolu zapato elegante Italianu scarpine Tedescu kleine Schuhe.

capiàbi , nm: capiale, capiali Definitzione genia de careta, mescamente de pipios ma fintzes in costúmenes de fémina; parte de sa mola?; tira de pedhe de pegus de bulu chi si ponet in mesu tra s'ajone e sa crabiga; nau de unu, chi est tocau a conca, chi portat cerbedhera pagu giusta, chi est pagu sériu Sinònimos e contràrios cabbúsciu, careta / allabentinau, capiola, pretocau 2. capiale macu, ite ndhe as a ischire de ite cosa est zustu e ite dortu si fintzas oe duos ti ndhe as mortu e bogas lezes pro che los bochire! ◊ bellu capiali est, cussu!… 3. chi mi ndi andat su capiali ndi tussit cantu m'ispetat, e si mi apretat mi pagat po totu s'annu! Sambenados e Provèrbios smb: Capiali, Cappiali Ètimu itl. capo Tradutziones Frantzesu bonnet Ingresu bonnet Ispagnolu cofia Italianu cuffiétta Tedescu kleine Haube.

carrossínu , nm: carrotzinu, carrucinu Definitzione genia de carrotza pitica Sinònimos e contràrios cdh. carrutzinu Frases babbu cun su carrucinu che acumpanzaiat a mamma a crésia ◊ unu tempus sa levarora benèt a carrossinu Terminologia iscientìfica trps Tradutziones Frantzesu cabriolet Ingresu cab Ispagnolu cochecito Italianu carrozzino Tedescu kleine Kutsche.

castragànes , nf: crastacanes Definitzione gentilledha de àcua, erba de anadis, lentígia de abba; nau in cobertantza e a befa, gurtedhu malu, chi no segat Terminologia iscientìfica rba, Lemna minor Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu lentille d'eau Ingresu duckweed Ispagnolu lenteja de agua Italianu lentìcchia d'àcqua Tedescu kleine Wasserlinse.

casucótu , nm: casugotu 1 Definitzione una genia de erba: orchidea aresti; prus che àteru su pl., is casucotus, funt is càrigas, màncias de diferente colore chi si formant in is cambas aparadas meda nudas a su fogu Sinònimos e contràrios tubaridúbari 2. tocat a illichidire, no faet a abbarrare a fàere casu cotu pata a fogu! Terminologia iscientìfica rba, Anacamptis longicornu, Dactylorhiza maculata, Anacamptis morio Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu orchis à long éperon, orchis bouffon Ingresu wild orchis, green-winged orchid Ispagnolu especies de orquídeas Italianu orchide cornuta, concòrdia Tedescu geflecktes Knabenkraut, Kleine Knabenkraut.

catèdha , nf: catzedha Definitzione canedha, cane fémina a pitica; in cobertantza, sa mandronia chi unu portat atacada Sinònimos e contràrios calledha / preícia Frases no ti fides meda, ca sa catedha móssigat 2. a ndhe zughet de catedha alliada: no ti faghet una sola betada de manu! Terminologia iscientìfica anall Tradutziones Frantzesu petite chienne Ingresu doggy Ispagnolu perrita Italianu cagnétta Tedescu kleine Hündin.

chèdha 1 , nf Definitzione su buidedhu inue s'abe, in sa bresca, ponet su mele e sa cria Frases isco s'inzéniu chi teniat s'ape pro fàchere sa vera de chera totu a misura e poi pro prenare donzi chedha de mele Terminologia iscientìfica sbs Tradutziones Frantzesu alvéole Ingresu cell Ispagnolu celdilla Italianu cellétta Tedescu kleine Zelle.

cresièdha , nf Definitzione crésia pitica, cresiedha Sinònimos e contràrios chejighedha Tradutziones Frantzesu petite église Ingresu small church Ispagnolu iglesia pequeña Italianu chiesétta Tedescu kleine Kirche.

dhédhu , nm, iscl Definitzione (f. -a) númene chi narant a is pipios, o fintzes a unu mannu in cunfidàntzia, candho s’istimat meda Sinònimos e contràrios dhedhé, ninnu Frases e ita dhi nant a custu dhedhu? ◊ tochendu su baullu, forti at nau: "Ajó chi est ora, dhedhu, de t'iscidai!" e su piciochedhu ndi at resuscitau ◊ dhedhu meu bellu, proite ses pranghindhe? ◊ chi non fais custu tui, dhedha mia, calincunu machiori apu a fai! Tradutziones Frantzesu petit Ingresu toddler Ispagnolu pequeño Italianu piccino Tedescu Kleine.

fadighèdha , nf Definitzione min. de fada, ma fintzes de fadiga (segundhu comente si narat, bolendho nàrrere chi est meda) Frases candho sas sorres sunt essidas, Chixinera abberit sa méndhula e ndh'essint àteras fadighedhas Tradutziones Frantzesu petite fée Ingresu little fairy Ispagnolu hada pequeña Italianu fatina Tedescu kleine Fee.