abbodhetàre , vrb Definitzione fàere isvilupu impresse, crèschere meda Sinònimos e contràrios imbènnere 2. bi aiat matas cultivadas, friscas e bellas, bene abbodhetadas Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu prospérer Ingresu to flourish Ispagnolu prosperar Italianu prosperare Tedescu gedeihen.

abboniàre , vrb Definitzione essire bonu, erricu, istare méngius de salude e de prupas; a logos, rfl. passare s'arrennegu, sa fúria / a. a ccn. = chircare de l'iscusare, de lu difèndhere Sinònimos e contràrios agiuventare, assusai, imbonire, impannitzirisí | ctr. allassorie, indisichire Frases sa pira como est abboniendhe 2. za si sunt abboniados, cun totu cussu interessu chi lis ant lassadu! 3. unu tempus fit a malu tretu, ma dae candho est sanadu si est fintzas abboniadu 4. sa nonna si fit arrennegada meda ma daghi si est abboniada at torradu a dimandhare sa neta Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu prospérer Ingresu to flourish Ispagnolu prosperar, gozar de buena salud Italianu prosperare Tedescu sich bessern, gedeihen.

assocài , vrb Definitzione nau de erbas e matedu, betare soca, pònnere arraighinas e crèschere bene (fintzes cracu); nau de gente, callai a ciorbedhu, crèschere de seru, essire giuditziosos Sinònimos e contràrios acherrai, atichire, tènnere / insabiai Frases su sèmini nascit, assocat e inflorit ◊ cuss'erba assocat meda, crescit meda a cambus ◊ custu sarmentu at assocau bèni Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu pousser Ingresu to take root Ispagnolu arraigar Italianu allignare Tedescu gedeihen.

aurríre, aurríri , vrb Definitzione fàere unu bellu isvilupu, nau de erbas, matas, animales Sinònimos e contràrios imbènnere, isprannuscare, piciurrie Frases cantu prus ndhe li morit e prus ndhe li aurrit, de bestiàmine ◊ su sole aurrit sos disizos de bundhantes benales Tradutziones Frantzesu prospérer Ingresu to grow, to flourish Ispagnolu prosperar Italianu créscere, prosperare Tedescu wachsen, gedeihen.

imbènnere , vrb: invènnere Definitzione bènnere, lòmpere, pruschetotu nau in su sensu de bènnere apare, de si agatare, de si atobiare apare, fintzes de diventare; capitare, acontèssere; nau de erbas o cosas chi creschent, essire o fàere bellas, mannas, fàere bellu isvilupu / pps. imbénnidu, imbentu 1 / imbenit chi = nanca, nachi, bénzichi Sinònimos e contràrios acatare, atobiai, bènnere, coberai, coviare, fèrrere / acontèssere, costare 1, cumbinare / afasciai, afundhare 1, afundharzare, aggrighidhí, aurrire, gurrire Frases est peus a bumbare canno in s'istàmacu no imbenit mànnicu ◊ si l'imbenit cussu cantu de ferru iscutu gai lu bisestrat! ◊ candho est colata sa maghiarja ant tancatu totu pro no invènnere su ghetu de sos ocros suos ◊ custos duos in pacu tempus fint imbénnitos cumpanzos vonos 2. su mundhu de su campu e de s'istúdiu si devent imbènnere pro metzorare ◊ chin isse nos imbeniamus in domo ◊ imbenit a unu e lu arreghet pro li nàrrere cosa ◊ at imbénnidu unu putu ◊ fit cuntentu de l'àere imbénniu ◊ comente apo currézitu, "virmu" est imbénnitu "firmu" ◊ che imbenius apare a denanti de domo mia e intras puru! 3. su chi non cheriat li fit torrau a imbènnere (G.Piga) 4. su laore si est fintzas rutu de cantu est imbénnidu 5. imbenit chi ti cheres picare s'ampramau de mi pònnere su tzitu! ◊ imbenit chi punnas de abbèrrere sa gianna! ◊ imbenit chi no ischis nudha? ◊ imbenit chi ses tue su balente, veru? Ètimu ltn. invenire Tradutziones Frantzesu rencontrer, trouver, prospérer Ingresu to meet, to flourish Ispagnolu encontrar, prosperar Italianu incontrare, trovare, prosperare Tedescu begegnen, antreffen, gedeihen.

«« Torra a chircare