A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z

animatziòni , nf Definition su giare o arrecire s'ànima, sa capacidade de si mòvere.

animàu , pps, agt Definition de animai, -are / is bobbois animaus = figuras pintadas de animales in movimentu a zisa de film (disegnus animaus, de dónnia genia, = itl. cartóni animati).

animèdha , nf: nimedha Definition min. de ànima; genia de butone piticu e fine po abbutonare camisas, brúcios e àteru; lomboredhu de seda; su pl., is ànimas de su purgadóriu e sa cosa chi si giaet a is piciochedhos sa die de Is Mortos; pl. is gràndhulas o néulas de su gúturu Synonyms e antonyms arimeta, nimezolu / animegiola Etymon srd.

animèdha 1 , nf: arimedha Definition greme chi faet in sa canna de su fenu sicau, aintru: dhu ponent a esca po aciapare pigiones Sentences si mi faes cricare un'arimedha, tue lassas sa vida in sa pedraghe! Scientific Terminology crp.

animegiòla , nf Definition lomboredhu de seda Synonyms e antonyms animedha Etymon srd.

animèta , nf Definition butone 'automàticu', de cudhos chi abbutonant intrandho apare a fortza su mascu cun sa fémina; fintzes limeta de madrepella / a. de marmaredha = genia de frutu a bisura de butonedhu ladu de sa nabrighedha Synonyms e antonyms otomàticu / arimeta Sentences fit atachendhe animetas a sa tela e cosindhe gantzos a sos pantalones Etymon itl. animetta.

animèta 1 alimèta

animigótu , agt, nm Definition chi o chie portat s'ànima cota de su male, de su pentzare e fàere male, chi o chi est malu meda Synonyms e antonyms animiniedhu, incruvu | ctr. bonu, santu Sentences animigotu, ses tirendhe dae sa zente bisonzosa! (Z.Frassu)◊ animigota, si est amigada finas a su dimóniu! ◊ cussos sunt animigotos de malu sentidu avesos a trumentare e a bochire Etymon srd. Translations French très méchant English wicked man Spanish malvado Italian malvàgio German böse, Bösewicht.

animígu anemígu

animiniédhu , agt, nm Definition chi o chie est prenu de tírria, de ódiu, bolet male, est giau a su malu fàere, est chentza régula morale nudha Synonyms e antonyms animigotu, cainu, incruvu, malu | ctr. bonu, santu Etymon srd. Translations French très méchant English wicked man Spanish malvado Italian malvàgio German böse, Bösewicht.

animosidàde, animosidàdi , nf Definition su èssere animosos, su àere bon'ànimu, isperare in bonu, ma fintzas atrivimentu Synonyms e antonyms fidéscia Sentences a istrúmbulu in sa manu fut móviu conca a bidha intrau soli, cun s’animosidadi de su mellus carradori (S.Praxolu) 2. zia Lisabeta Ranga, pro allentare s’animosidade de sas feminas, nde ogaiat a pizu sa tebachera e posca faghiant a gara a isturridare, torrende a su jogu in selenesa

animósu , agt Definition chi ndhe tenet ànimos bonos, chi isperat in bonu, chi pentzat de si dha pòdere fàere a bínchere una dificurtade, a fàere calecuna cosa Synonyms e antonyms coragiosu, fiantzosu | ctr. isarcadu Sentences fia animosu, ca nachi bi la faghia in duas oras, e mi bi at chérfidu duas dies ◊ grandhe campana, sempre piús forte repica in sas aeras de Ichnusa aviada animosa a menzus norte (P.Casu)◊ so animosu: no m'isporo e sigo ◊ issu no timit, est animosu! Surnames and Proverbs prb: su cadhu est animosu e gherrizante ma no faghet proa in logu tortu Etymon itl. animóso Translations French confiant English faithful Spanish confiado Italian fiducióso German vertrauend.

ànimu àminu

ànis , nm Definition genia de erba fragosa bona po licores e meighina; su fenugu areste chi creschet a solu in medas logos Synonyms e antonyms anas, aníciu, matafalua / fenúciu Scientific Terminology rbc, Pimpinella anisum, Foeniculum vulgare Etymon spn. anís.

aníscu , agt: anniscu Definition chi est abbarrau solu ca dhi est mancau su cumpàngiu; prontudu, lestru, alligru / ómine aniscu = chi dhi praxint is féminas Synonyms e antonyms iscàbulu / ammalisciadu, androgheri, franiscu, ispabillu, prontudu / feminari 2. s'atacadorza pertunghet anisca su chercu (G.Fiori)◊ sos candhidados za sunt anniscos promitinne postos de tribàgliu!…

anisèta , nf Definition genia de abbardente cun su gustu de s'ànice Scientific Terminology bfg Translations French anisette English anisette Spanish anisete Italian anisétta German Anisett.

ànitze ànici

àniu àinu

anivégliu, anivélliu , nm Definition cosighedhas piticas, de pagu contu Sentences sos dischentes furriaiant sa furrera, samunaiant sas giaes e sos àteros anivèglios ◊ su marochinu fit gàrrigu de tapetos, cobertas, belleis, anivèglios e àteru minudàmine.

anivellería , nf Definition anivèglios, cosighedhas piticas de pagu contu Synonyms e antonyms bibbirollai Sentences mi deit unu pagu de anivelleria cun s’isperàntzia de non mi bídere prus in cara (N.Falconi).