A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

animatziòni , nf Definitzione su giare o arrecire s'ànima, sa capacidade de si mòvere.

animàu , pps, agt Definitzione de animai, -are / is bobbois animaus = figuras pintadas de animales in movimentu a zisa de film (disegnus animaus, de dónnia genia, = itl. cartóni animati).

animèdha , nf: nimedha Definitzione min. de ànima; genia de butone piticu e fine po abbutonare camisas, brúcios e àteru; lomboredhu de seda; su pl., is ànimas de su purgadóriu e sa cosa chi si giaet a is piciochedhos sa die de Is Mortos; pl. is gràndhulas o néulas de su gúturu Sinònimos e contràrios arimeta, nimezolu / animegiola Ètimu srd.

animèdha 1 , nf: arimedha Definitzione greme chi faet in sa canna de su fenu sicau, aintru: dhu ponent a esca po aciapare pigiones Frases si mi faes cricare un'arimedha, tue lassas sa vida in sa pedraghe! Terminologia iscientìfica crp.

animegiòla , nf Definitzione lomboredhu de seda Sinònimos e contràrios animedha Ètimu srd.

animèta , nf Definitzione butone 'automàticu', de cudhos chi abbutonant intrandho apare a fortza su mascu cun sa fémina; fintzes limeta de madrepella / a. de marmaredha = genia de frutu a bisura de butonedhu ladu de sa nabrighedha Sinònimos e contràrios otomàticu / arimeta Frases fit atachendhe animetas a sa tela e cosindhe gantzos a sos pantalones Ètimu itl. animetta.

animèta 1 alimèta

animigótu , agt, nm Definitzione chi o chie portat s'ànima cota de su male, de su pentzare e fàere male, chi o chi est malu meda Sinònimos e contràrios animiniedhu, incruvu | ctr. bonu, santu Frases animigotu, ses tirendhe dae sa zente bisonzosa! (Z.Frassu)◊ animigota, si est amigada finas a su dimóniu! ◊ cussos sunt animigotos de malu sentidu avesos a trumentare e a bochire Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu très méchant Ingresu wicked man Ispagnolu malvado Italianu malvàgio Tedescu böse, Bösewicht.

animígu anemígu

animiniédhu , agt, nm Definitzione chi o chie est prenu de tírria, de ódiu, bolet male, est giau a su malu fàere, est chentza régula morale nudha Sinònimos e contràrios animigotu, cainu, incruvu, malu | ctr. bonu, santu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu très méchant Ingresu wicked man Ispagnolu malvado Italianu malvàgio Tedescu böse, Bösewicht.

animosidàde, animosidàdi , nf Definitzione su èssere animosos, su àere bon'ànimu, isperare in bonu, ma fintzas atrivimentu Sinònimos e contràrios fidéscia Frases a istrúmbulu in sa manu fut móviu conca a bidha intrau soli, cun s’animosidadi de su mellus carradori (S.Praxolu) 2. zia Lisabeta Ranga, pro allentare s’animosidade de sas feminas, nde ogaiat a pizu sa tebachera e posca faghiant a gara a isturridare, torrende a su jogu in selenesa

animósu , agt Definitzione chi ndhe tenet ànimos bonos, chi isperat in bonu, chi pentzat de si dha pòdere fàere a bínchere una dificurtade, a fàere calecuna cosa Sinònimos e contràrios coragiosu, fiantzosu | ctr. isarcadu Frases fia animosu, ca nachi bi la faghia in duas oras, e mi bi at chérfidu duas dies ◊ grandhe campana, sempre piús forte repica in sas aeras de Ichnusa aviada animosa a menzus norte (P.Casu)◊ so animosu: no m'isporo e sigo ◊ issu no timit, est animosu! Sambenados e Provèrbios prb: su cadhu est animosu e gherrizante ma no faghet proa in logu tortu Ètimu itl. animóso Tradutziones Frantzesu confiant Ingresu faithful Ispagnolu confiado Italianu fiducióso Tedescu vertrauend.

ànimu àminu

ànis , nm Definitzione genia de erba fragosa bona po licores e meighina; su fenugu areste chi creschet a solu in medas logos Sinònimos e contràrios anas, aníciu, matafalua / fenúciu Terminologia iscientìfica rbc, Pimpinella anisum, Foeniculum vulgare Ètimu spn. anís.

aníscu , agt: anniscu Definitzione chi est abbarrau solu ca dhi est mancau su cumpàngiu; prontudu, lestru, alligru / ómine aniscu = chi dhi praxint is féminas Sinònimos e contràrios iscàbulu / ammalisciadu, androgheri, franiscu, ispabillu, prontudu / feminari 2. s'atacadorza pertunghet anisca su chercu (G.Fiori)◊ sos candhidados za sunt anniscos promitinne postos de tribàgliu!…

anisèta , nf Definitzione genia de abbardente cun su gustu de s'ànice Terminologia iscientìfica bfg Tradutziones Frantzesu anisette Ingresu anisette Ispagnolu anisete Italianu anisétta Tedescu Anisett.

ànitze ànici

àniu àinu

anivégliu, anivélliu , nm Definitzione cosighedhas piticas, de pagu contu Frases sos dischentes furriaiant sa furrera, samunaiant sas giaes e sos àteros anivèglios ◊ su marochinu fit gàrrigu de tapetos, cobertas, belleis, anivèglios e àteru minudàmine.

anivellería , nf Definitzione anivèglios, cosighedhas piticas de pagu contu Sinònimos e contràrios bibbirollai Frases mi deit unu pagu de anivelleria cun s’isperàntzia de non mi bídere prus in cara (N.Falconi).