colpàdu , pps, agt, nm: corpadu,
corpau Definition
de colpare; guastu po calecuna maladia, nau mescamente de frutuàriu chi s'intostat e sicat in calecunu tretu de su pígiu de fora, a marcu, coment'e chi apat leau cropu; nau solu de ccn., chi no est tanti giustu de conca
Synonyms e antonyms
arropau,
scutu
/
feltu,
gastu 1
Idioms
csn:
corpadu a mortu = de ndhe mòrrere; corpadu dai sos mortos = tocadu, chi lu at curpidu carchi mortu, chi lu at tocadu zente morta; èssere corpadu a… (cragu, sèmene, machine, àteru) = chi bi ndhe ant postu tropu, tantu meda de nòghere
2.
custa pira, ocannu, est totu corpada ◊ sa néspula de s'ortu meu est totu corpada, no bi ndh'at una bella ◊ de cantu ses colpadu ses ridículu! (Piras)
3.
custu laore est corpadu a sèmene: tropu carcu e no bi faghet bonu! ◊ già che ndh'at colpados, legos e mandrones!
Translations
French
frappé,
tavelé
English
rotten
Spanish
golpeado,
podrido
Italian
colpito,
guasto,
ticchiolato
German
geschlagen,
verdorben,
fleckig.
focàle , nm: fogale,
fogali Definition
genia de maladia chi leat a is gràndhulas a is procos e faet a ufradura e tupamentu a su gúturu
Synonyms e antonyms
focone 1,
guturones,
ischinéntzia
Sentences
anchi dhu pighit su fogali a chini mi at fatu arrui! ◊ sos porcos moriant de fogale
Scientific Terminology
mld.
Etymon
ltn.
focale
Translations
French
angine,
adénite épidémique qui frappe les cochons
English
angina,
swine adenitis
Spanish
angina
Italian
angina,
adenite epidèmica suina
German
eine Drüsenentzündungssorte.
imprènta , nf Definition
genia de marcu o singiale chi abbarrat ponendho calecuna cosa mescamente a incracadura; machinàrios e istabbilimentu po iscríere líbberos, giornales e àteru e fintzes s'iscritura de òperas a machinàriu / s'i. de sa muneda = zenia de mógliu pro imprentare dinari
Synonyms e antonyms
arrastu,
sémida
/
assempru,
assimitzu,
bisura
/
istamperia
Sentences
preparo un'abbarzu cun s'intentu de dare a sa natura s'imprenta de sas manos mias ◊ at lassadu s'imprenta de su pè
2.
isse cheriat assemitzare a sos cusinos e chircaiat de si dare imprentas e maneras de ómine vonu ◊ già giuches imprentas vonas!…
3.
no eus pótziu passai a s'imprenta totus cudhas òperas dignas de èssiri pubblicadas
Etymon
spn.
emprenta
Translations
French
empreinte,
frappe,
cachet,
typographie
English
imprint,
mint mark,
seal,
printing works
Spanish
huella,
imprenta,
cuño
Italian
imprónta,
cònio,
sigillo,
tipografìa,
stampa
German
Abdruck,
Prägestempel,
Siegel,
Druckerei,
Druck.
iscútu , pps, agt: scutu Definition
de iscúdere; chi dh'ant iscutu, atripau; chi dh'ant iscutulau, imbolau, fuliau atesu; nau de fémina (fintzes de animale), chi ndhe at fatu su fedu, chi at angiau
Synonyms e antonyms
iscútitu,
mazadu,
surratu
/
iscutinadu
Idioms
csn:
èssere iscutu = no tènniri prus nudha, de dinai, de cosa; andhare a manos iscutas = sentza de portai nudha de su chi podit serbiri; iscuta e piena = (nadu a baghiana pro l'abbirgonzare) illierada e torra ràida; fàere bona cara a coro iscutu = mustrare de èssere cuntentos fintzas candho bi at males, itl. fare buon viso a cattiva sorte
Sentences
dhi at iscutu una bella surra cun sa màniga de su marroni, a burrincu ◊ che l'at iscutu in mare ◊ trint'annos innossente mi ant iscutu in sa corte de Assise nuoresa
2.
calat is ogus a terra che calledhu iscutu
3.
no si nche colabat a manos iscutas: cada tantu carrabat carchi cosa ◊ ses bénnidu a manos iscutas: ite cres, chi est a passare ora?!
4.
mi apo ispesu totu a sa festa e como so iscutu ◊ oe so iscutu e no ti poto dare nudha
Translations
French
battu,
frappé
English
beaten
Spanish
golpeado
Italian
battuto,
percòsso
German
geschlagen.
istochitzatòre , nm Definition
chie giaet (o at giau) s'istocada
Synonyms e antonyms
stochidhadore
Etymon
srd.
Translations
French
qui frappe de la pointe,
d'estoc
English
stabber
Spanish
estoqueador
Italian
stoccatóre
German
wer Degenstöße versetzt.
mazàdu , pps, agt, nm Definition
de mazare; chi dh'ant magiau, atripau
Synonyms e antonyms
cordomau,
iscutu
Sentences
su pisedhu est pranghindhe ca l'ant mazadu
3.
petza de mazadu màsciu vene cota e fata a brodu
Translations
French
battu,
frappé
English
beaten
Spanish
golpeado
Italian
percòsso
German
geschlagen.