Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

bàlcica , nf: bàltziga, bàrtziga, bàtziga Definition manera de foedhare naendho una cosa po un'àtera, cosas chi no funt, contighedhos; unu de is giogos a cartas Synonyms e antonyms alavia, cistu, faba 1, irbàrtziga, súspiu Idioms csn: bàrtziga! = lampu!; cumprèndhere sa bàrtziga = cumprèndhere s'antífona, su giogu, sa chistione, a ue si cheret lòmpere (in su chistionu) Sentences candho ant intesu sa bàlcica de Antiocu ant rísidu ◊ at cumpresu sa bàltziga… su sonu chi lu faghet ballare! (A.Dettori)◊ s'incontru de custos duos incomintzesit cun sa sólita ischermàglia de suspos e bàltzigas ◊ bah, compà, no mi conteis bàrtzigas! ◊ tocat a no cullonare su logu cun bàrtzigas! Etymon itl.p bárziga Translations French facétie, plaisanterie, métaphore English witticism Spanish chiste, metáfora Italian facèzia, metàfora German Witz, Metapher.

bírba , nf Definition cosa chi si faet o si narat a brulla Synonyms e antonyms befa, bufonu, ciacota, cionfra, mofa Etymon itl. birba Translations French badinage, plaisanterie English jest Spanish broma Italian cèlia German Spaß, Scherz.

brúglia , nf: brulla, búrula Definition cosa chi si narat o chi si faet a ccn. po erríere, a giogu; cosa nada chentza èssere, ma po cullonare, a giogu / min. brulleta, brullita, brullighedha Synonyms e antonyms badalocu, bischíglia, búglia, ciacota, ciasca, cistu, coglionella, tzigota / cdh. búrrula Idioms csn: brulla bíschida = grai, chi ofendit puru; poderai, agguantare sa b. = lassàresi fàghere sa brulla chentza si ofèndhere; leare a unu a brullas = a manera de dhu ingioghitai, de dhu fai a arriri; leare una cosa a b. = chentza bi crere, chentza li dare importu; intrai in b. = istare a sas brullas, baliare sas brullas e fàgherendhe puru; nàrrere sa veridade in brulla = brullare ma nendhe sa veridade etotu a manera chi s'àteru no si ofendhat; fàghere cosa a brulla = brullendhe, cherindhe brullare (ctr. abberu) Sentences issa puru ciai est tropu chíschina, no poderat mancu una brulla! ◊ arratza de brulla chi l'at zogadu, su sonnu!…◊ cun sas brullas tuas mi ch'est colada s'ora! ◊ bae chi no est abberu, cussu, ti l'ant nadu a brulla! ◊ chini non bàliat brulla no intrit in giogu! 2. no ti la les a brulla ca est cosa grave! ◊ brullighedha, gai, chi l'ant fatu…, azummai l'aiant mortu! ◊ brulla lu cres, tue, su dannu chi ant fatu!…◊ una brulla ti fatzu e un'ogu ti ndi bogu Translations French plaisanterie English joke Spanish broma Italian schérzo German Spaß.

bufónu , nm Definition su bufonare; unu chi totugantos pigant a befa Synonyms e antonyms bufonadura, befa, ciasconu, cionfra, mofa Sentences nos at nadu una fàula e como narat chi fit pro bufonu! 2. prima fit unu de sos menzus, ma como est su bufonu de totu su logu Etymon srd. Translations French plaisanterie, badinage English jest Spanish broma Italian schérzo, cèlia German Scherz.

búglia , nf: búlia Definition cosa chi si narat o chi si faet a ccn. po erríere, a giogu; cosas chi narant chentza chi siant berus / min. buglita Synonyms e antonyms badalocu, bischíglia, brúglia, ciacota, ciasca, cistu, coglionella, tzigota Idioms csn: búglia cana, bíschida = brulla manna, mala, giogu de martzocu, ghelea; ómine de búglia = brullanu Sentences no mi at a fàghere una búglia de padre chircante, no?! ◊ su molinu betzu no fit ebbia logu de fadiga, ma de rotólliu ue pro búglia innotzente si riiat isetendhe a maghinare ◊ mai si est annuzadu pro sa búglia, isse Etymon ctl. bulla Translations French plaisanterie, raillerie English joke Spanish broma Italian schérzo, corbellatura German Scherz.

ciacòta , nf, nm: ciacotu, giocotu, tzacota Definition grandhe ispàssiu, befa de erríere meda, bregúngia, cosa chi si narat o chi si faet a ccn. po erríere, po dhu ibregungire; papada manna / fàghere a unu a ciacota = pistàrelu faghíndhelu a befe, abbirgonzare Synonyms e antonyms allera, arréula, atrecu, befa, ciasconu, cionfra, deleu, dríngula, iscàranu, iséria, mofa, siera / badalocu, bischíglia, brúglia, ciasca, cistu, inciascu, tzigota / rebbota Sentences de tue si faghent ciacota ◊ oh fiza, cumportada ti ses che alivesa in vista a totu: ti esseras retirada pro no dare unu símile ciacotu! 2. custos giòvanos gighent s'ànima a tzacota e cantant solu candho sunt bufados Etymon spn. chacota Translations French plaisanterie English joke Spanish mofa Italian bèffa, schérzo German Streich, Scherz.

ciàsca , nf, nm: ciascu, sciascu, tzascu Definition cosa chi si faet o si narat tanti po erríere, a giogu, o fintzes po pigare a befa, fàere a bregúngia Synonyms e antonyms badalocu, befa, bischíglia, brúglia, ciacota, ciàschidu, ciascaria, cistu, tzigota Idioms csn: ite ciascu!… = arratza de divertimentu, ita spàssiu!…; (nadu de fémina) donai ciascus a unu = lassare s'ammoradu Sentences no l'ant cumpresa sa ciasca: solu tue, mala pasca, ti ndhe ses riendhe arreu! ◊ giughiat a inghíriu persones afiotadas a gridos de ciascu e befe ◊ no cretais chi est ciascu su chi seu nendi! ◊ cardampuleri, giogulanu, ti cumbidat po ti contai ciascus o po cantai a mutetus 2. sa limba sighit su destinu sou a ciascu de chie l'est istropiendhe ◊ como su trenu, a ciascu de su progressu, invece de acelerare si est arressu (L.Ilieschi) Etymon spn. chasco Translations French blague, plaisanterie English joke Spanish chiste, chasco Italian barzellétta, cèlia, battuta di spìrito German Witz, Scherz.

ciascónu , nm Definition su ciasconare Synonyms e antonyms bufonadura, bufonu, ciacota, ciasca, ciaschiamentu, ciasconella, inciascu Sentences totu su chi ti at nadu babbu tou l'as leadu a ciasconu: est tempus chi càmbies! ◊ est passadu su tempus aspru e duru subra de su mundhu pienu de ciasconu ◊ issos ant cumpresu su ciasconu e no ndhe tenent zelosia si ti apo nadu bellu Etymon srd. Translations French dérision, plaisanterie English derision Spanish escarnio, mofa, broma Italian diléggio, derisióne, schérzo German Verspottung.

coglionèlla , nf Definition cosa chi si narat o chi si faet a ccn. po erríere, a giogu Synonyms e antonyms badalocu, bischíglia, brúglia, brullaria, ciacota, ciasca, cistu, tzigota / cdh. cugliunella Sentences sos cumpanzos mi naraiant gai pro coglionella Translations French plaisanterie English joke Spanish broma Italian corbellatura, burla, schérzo German Spott, Scherz.

cogliónu , nm: collonu, collunu Definition cosa (fàula) chi si narat o chi si faet po pigare in giru, po fàere una brulla, ma fintzes ingannandho s'àteru po su malu / sa die de su collonu = prima die de abrile, candho si narant fàulas a brulla Synonyms e antonyms coglionadura, coglionella / cdh. cugliunu / ingannia, trampa Sentences ti portant a risu e coglionu ◊ no est abberu cussa cosa: ti lu tent àere nadu in collonu 2. mi l'ant fata in collonu a mi fàghere frimmare cudhu pabilu, ca nachi fit una cosa e fit un'àtera, e deo chentza ndhe cumprèndhere! Etymon srd. Translations French plaisanterie, moquerie English mockery Spanish broma, mofa Italian fregatura, burla, schérzo German Betrug, Scherz.

ghelèa , nf Definition brulla mala, befa, giogu de martzocu; su burdellu chi si faet in logu de festa; genia de trumentu po ccn. cosa / a ghelea = in ziru Synonyms e antonyms befa, belea, bergugna, gherda 1, isfrorígiu / carralzu / matratamentu Sentences ant fatu sa ghelea de lu bèndhere a sa zustíssia, su bandhiu ◊ si, comente tzapadu ant sa manta, tzapadu aiant sa pessone mea, za mi l'aiant fata sa ghelea! (A.G.Solinas)◊ fit una ghelea chi li fint fachendhe pro illudratzare su lumen suo ◊ sas gheleas fràzicant su mundhu de malidade ◊ li apo cumbinau una ghelea chi si ndh'at a ammentare pro cantu durat! 3. Elias si l'intendhiat cun sa connada, ma custa ghelea no podiat istare sèmpere cubada Translations French plaisanterie de mauvais goût English bad joke Spanish broma pesada Italian brutto schérzo German schlechter Scherz.

trèta , nf Definition brulla, funtzione mala, fata chi ofendhet, dannu, unu pagu coment'e traitoria chi s'àteru no si podet ibertare Synonyms e antonyms estremagiogu, ingànniu, trampa, trastamèngia / abborrigada Sentences su santu est istrammancau po treta de cussus ◊ sa treta de s'incasada pitzigada si dh'iat una fémmia chi dhui aiat me in cussa cambarada ◊ cumandendimí a dedí e a denoti sentza de mi giai mancu unu giantésimu, própiu a imi depiat fai custa treta?! ◊ bollu connosci sa treta cuada chi ndi furat su pani a is fradis mius ◊ mischina, ge no nd'at a fai calincuna treta maba?! ◊ arratza de treta de dhi fai, tui puru, agiummai no torrat in trassa de s'atzíchidu! 2. cun totu custu chi apo tentu de fàghere no apo àpidu sa treta de essire mancu a sa gianna! Etymon spn. Translations French embûche, plaisanterie de mauvais goût English ambush, bad joke Spanish treta Italian insìdia, brutto schérzo German Hinterlist.