Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

apantàviu , nm Definition timoria manna, assíchidu Synonyms e antonyms acíchidu, apantarju, aporu, asciuconu, assàrtiu, assúmbridu, assústidu, atraghentu, dannu, ilgiru, isprama Sentences sos "ohis" e sos "ahis" pariant essendhe dai s'isprofundhu, orizados de traschias, de assuconos, de apantàvios e de minetas (G.Ruju) Etymon srd. Translations French terreur, effroi, frayeur English terror, dismay Spanish terror, desconcierto Italian terróre, sbigottiménto German Schrecken, Bestürzung.

assúmbridu , nm Definition genia de timória, de duda, de pentzamentu malu, de arreolu Synonyms e antonyms acíchidu, arrore, asciuconu, assàrtiu, assústidu, ilgiru, isprama / arreselu, discunfiàntzia, duda, suspita Sentences cuadhu chi pigat assúmbridu Etymon srd. Translations French soupçon, effroi English suspicion, dismay Spanish sospecha, recelo Italian sospètto, sbigottiménto German Verdacht, Bestürzung.

atraghentàre , vrb: atreghentare, atrigantare, atrighentare Definition treulare su trigu; fàere moida deasi a meda de fàere a tímere, fintzes tímere ebbia; pigare a cropos Synonyms e antonyms assuconare, aterrai, aterrighinare / catigare, mazare, perseghire, surrai 2. upas umanas atrigantadas de s'assuconu si chircant in miniera ◊ lampos e tronos atreghentant e acorant su pastoredhu ◊ si ch'est morta atreghentada a sa vista de cussos animales ◊ est a boghes atreghentendhe sa zente in sa carrela 3. sos carabbineris l'ant atreghentadu a interrogatórios, li cheriant fàghere atrogare su chi no aiat fatu ◊ cuss'àlvure onzi travuntana l'atrighentat, la tríulat ◊ s'ierru fritu at atrigantadu sos casidhos (T.Solinas)◊ pro cussa mancànscia mi li so atraghentadu Etymon srd. Translations French effarer, effrayer English to dismay Spanish espantar Italian sgomentare German bestürzen.

aturdiméntu , nm Definition su aturdire, s'efetu puru de su aturdire Synonyms e antonyms abbabballucamentu, ammalughinamentu, atolondramentu, atontamentu, scilibrimentu, stronamentu Etymon srd. Translations French effroi, étourdissement English dismay Spanish aturdimiento Italian sbigottiménto German Bestürzung.

ilgiràre , vrb: irgirare, isgirare Definition furriare is crebedhos, èssere fora de tinu; pigare assíchidu forte Synonyms e antonyms irbariare / acicai, asciuconare, asciustrare, aterrighinare, ispantamare, ispramai, isturdinare, stremessiri Translations French effarer, effrayer English to dismay Spanish desconcertar Italian sgomentare German erschüttern.

iscumentàre , vrb Definition isconciare, betare apare (nau de màniga, èssere lasca, mòvere aintru de s'ogu de sa ferramenta) Synonyms e antonyms irfàchere, isciasciai, isconciare, iscunsertare, isordulare | ctr. cumentare Sentences sos coros cherent provaos e, candho benit, sa prova iscumentat cantu bi at ◊ irfriguraos in cada mermu, in cust’ísula nighedha che atramentu, iscumentant su rànchiu mutricore ◊ s'àinu chi t'iscumentet, a tie solu! 2. seo andhau a su ferreri po mi fàere una pariga de cotzas po mi cumentare su marrone, ca dhu tenio totu iscumentau (M.Deiana) Translations French effarer, disjoindre, défaire English to break up, to destroy, to dismay Spanish deshacer Italian sgomentare, sconnèttere, disfare German erschüttern, aus den Figen bringen, zerstören.

isporónzu , nm Definition su s'isporare, su pèrdere de ànimu, su pentzare de no si dha pòdere fàere a bínchere is dificurtades Synonyms e antonyms isarcu, isporu Etymon srd. Translations French découragement, abattement, effarement English discouragement, dismay, dispair Spanish desaliento, desánimo Italian sconfòrto, disperazióne, sgoménto German Trostlosigkeit, Verzweiflung.

ispóru , nm Definition mancamentu o farta de coràgiu, de ibertu, genia de isarcu malu, a s'apretu, de no pòdere arrennèscere in calecuna cosa Synonyms e antonyms dirrenu, disisperu, isalcu, isporamentu, scoramentu Sentences sa soledade m'imbelat sas pupias chin tadharanos de isporu ◊ làcrimas de isporu in pupias de àstragu nighedhu murghendhe est su dolore ◊ dae intzidu e ispera pro no tzèdere a s'isporu! Etymon srd. Translations French démoralisation, abattement, découragement, consternation English demoralization, dejection, dismay Spanish desaliento, desánimo Italian demoralizzazióne, scoraménto, costernazióne German Entmutigung, Niedergeschlagenheit.

salàrzu , nm: assalarzu Definition movimentu lestru de gente o animales fatos fuire; genia de avolotu mannu fintzas de s'ànimu, de sa mente, de su coro po dannu o cosa chi si timet Synonyms e antonyms agiàgaru, assaltanu, atréminu, giagaradura, ispavúciu, ispràmminu, istraju, sulurju, trúminu | ctr. asseretu, sossegu 2. za l'at tentu su salarzu, siscuru, candho at ischidu de su dannu de su fizu!… Etymon srd. Translations French agitation, effarement English dismay Spanish alboroto, consternación Italian agitazióne, sgoménto German Aufregung, Beunruhigung, Erschütterung.

spantài , vrb: ispantai* Definition istare o fàere coment'e chentza crèdere a su chi s'intendhet o si biet po calecuna cosa chi no paret abberu, istraordinària, diferente meda de su chi s'ibertat o chi s'ischit; tímere, fàere a tímere Synonyms e antonyms atolondrai, ispabajare, scilibriri / ammaraizare, transire, trassicare / abbalaucare, abbanghelare, asturdire, isturdinare / ispantamare, ispramai Sentences Pinóchiu si fiat agatau cun is origas longas prus de unu palmu e fiat aturau meravigliau meda e no pagu, spantau comenti fiat Translations French effarer English to dismay Spanish asombrar, espantar Italian sgomentare German bestürzen.