apantàviu , nm Definitzione timoria manna, assíchidu Sinònimos e contràrios acíchidu, apantarju, aporu, asciuconu, assàrtiu, assúmbridu, assústidu, atraghentu, dannu, ilgiru, isprama Frases sos "ohis" e sos "ahis" pariant essendhe dai s'isprofundhu, orizados de traschias, de assuconos, de apantàvios e de minetas (G.Ruju) Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu terreur, effroi, frayeur Ingresu terror, dismay Ispagnolu terror, desconcierto Italianu terróre, sbigottiménto Tedescu Schrecken, Bestürzung.
assúmbridu , nm Definitzione genia de timória, de duda, de pentzamentu malu, de arreolu Sinònimos e contràrios acíchidu, arrore, asciuconu, assàrtiu, assústidu, ilgiru, isprama / arreselu, discunfiàntzia, duda, suspita Frases cuadhu chi pigat assúmbridu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu soupçon, effroi Ingresu suspicion, dismay Ispagnolu sospecha, recelo Italianu sospètto, sbigottiménto Tedescu Verdacht, Bestürzung.
atraghentàre , vrb: atreghentare, atrigantare, atrighentare Definitzione treulare su trigu; fàere moida deasi a meda de fàere a tímere, fintzes tímere ebbia; pigare a cropos Sinònimos e contràrios assuconare, aterrai, aterrighinare / catigare, mazare, perseghire, surrai 2. upas umanas atrigantadas de s'assuconu si chircant in miniera ◊ lampos e tronos atreghentant e acorant su pastoredhu ◊ si ch'est morta atreghentada a sa vista de cussos animales ◊ est a boghes atreghentendhe sa zente in sa carrela 3. sos carabbineris l'ant atreghentadu a interrogatórios, li cheriant fàghere atrogare su chi no aiat fatu ◊ cuss'àlvure onzi travuntana l'atrighentat, la tríulat ◊ s'ierru fritu at atrigantadu sos casidhos (T.Solinas)◊ pro cussa mancànscia mi li so atraghentadu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu effarer, effrayer Ingresu to dismay Ispagnolu espantar Italianu sgomentare Tedescu bestürzen.
aturdiméntu , nm Definitzione su aturdire, s'efetu puru de su aturdire Sinònimos e contràrios abbabballucamentu, ammalughinamentu, atolondramentu, atontamentu, scilibrimentu, stronamentu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu effroi, étourdissement Ingresu dismay Ispagnolu aturdimiento Italianu sbigottiménto Tedescu Bestürzung.
ilgiràre , vrb: irgirare, isgirare Definitzione furriare is crebedhos, èssere fora de tinu; pigare assíchidu forte Sinònimos e contràrios irbariare / acicai, asciuconare, asciustrare, aterrighinare, ispantamare, ispramai, isturdinare, stremessiri Tradutziones Frantzesu effarer, effrayer Ingresu to dismay Ispagnolu desconcertar Italianu sgomentare Tedescu erschüttern.
iscumentàre , vrb Definitzione isconciare, betare apare (nau de màniga, èssere lasca, mòvere aintru de s'ogu de sa ferramenta) Sinònimos e contràrios irfàchere, isciasciai, isconciare, iscunsertare, isordulare | ctr. cumentare Frases sos coros cherent provaos e, candho benit, sa prova iscumentat cantu bi at ◊ irfriguraos in cada mermu, in cust’ísula nighedha che atramentu, iscumentant su rànchiu mutricore ◊ s'àinu chi t'iscumentet, a tie solu! 2. seo andhau a su ferreri po mi fàere una pariga de cotzas po mi cumentare su marrone, ca dhu tenio totu iscumentau (M.Deiana) Tradutziones Frantzesu effarer, disjoindre, défaire Ingresu to break up, to destroy, to dismay Ispagnolu deshacer Italianu sgomentare, sconnèttere, disfare Tedescu erschüttern, aus den Figen bringen, zerstören.
isporónzu , nm Definitzione su s'isporare, su pèrdere de ànimu, su pentzare de no si dha pòdere fàere a bínchere is dificurtades Sinònimos e contràrios isarcu, isporu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu découragement, abattement, effarement Ingresu discouragement, dismay, dispair Ispagnolu desaliento, desánimo Italianu sconfòrto, disperazióne, sgoménto Tedescu Trostlosigkeit, Verzweiflung.
ispóru , nm Definitzione mancamentu o farta de coràgiu, de ibertu, genia de isarcu malu, a s'apretu, de no pòdere arrennèscere in calecuna cosa Sinònimos e contràrios dirrenu, disisperu, isalcu, isporamentu, scoramentu Frases sa soledade m'imbelat sas pupias chin tadharanos de isporu ◊ làcrimas de isporu in pupias de àstragu nighedhu murghendhe est su dolore ◊ dae intzidu e ispera pro no tzèdere a s'isporu! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu démoralisation, abattement, découragement, consternation Ingresu demoralization, dejection, dismay Ispagnolu desaliento, desánimo Italianu demoralizzazióne, scoraménto, costernazióne Tedescu Entmutigung, Niedergeschlagenheit.
salàrzu , nm: assalarzu Definitzione movimentu lestru de gente o animales fatos fuire; genia de avolotu mannu fintzas de s'ànimu, de sa mente, de su coro po dannu o cosa chi si timet Sinònimos e contràrios agiàgaru, assaltanu, atréminu, giagaradura, ispavúciu, ispràmminu, istraju, sulurju, trúminu | ctr. asseretu, sossegu 2. za l'at tentu su salarzu, siscuru, candho at ischidu de su dannu de su fizu!… Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu agitation, effarement Ingresu dismay Ispagnolu alboroto, consternación Italianu agitazióne, sgoménto Tedescu Aufregung, Beunruhigung, Erschütterung.
spantài , vrb: ispantai* Definitzione istare o fàere coment'e chentza crèdere a su chi s'intendhet o si biet po calecuna cosa chi no paret abberu, istraordinària, diferente meda de su chi s'ibertat o chi s'ischit; tímere, fàere a tímere Sinònimos e contràrios atolondrai, ispabajare, scilibriri / ammaraizare, transire, trassicare / abbalaucare, abbanghelare, asturdire, isturdinare / ispantamare, ispramai Frases Pinóchiu si fiat agatau cun is origas longas prus de unu palmu e fiat aturau meravigliau meda e no pagu, spantau comenti fiat Tradutziones Frantzesu effarer Ingresu to dismay Ispagnolu asombrar, espantar Italianu sgomentare Tedescu bestürzen.