apantàviu , nm Definizione
timoria manna, assíchidu
Sinonimi e contrari
acíchidu,
apantarju,
aporu,
asciuconu,
assàrtiu,
assúmbridu,
assústidu,
atraghentu,
dannu,
ilgiru,
isprama
Frasi
sos "ohis" e sos "ahis" pariant essendhe dai s'isprofundhu, orizados de traschias, de assuconos, de apantàvios e de minetas (G.Ruju)
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
terreur,
effroi,
frayeur
Inglese
terror,
dismay
Spagnolo
terror,
desconcierto
Italiano
terróre,
sbigottiménto
Tedesco
Schrecken,
Bestürzung.
assúmbridu , nm Definizione
genia de timória, de duda, de pentzamentu malu, de arreolu
Sinonimi e contrari
acíchidu,
arrore,
asciuconu,
assàrtiu,
assústidu,
ilgiru,
isprama
/
arreselu,
discunfiàntzia,
duda,
suspita
Frasi
cuadhu chi pigat assúmbridu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
soupçon,
effroi
Inglese
suspicion,
dismay
Spagnolo
sospecha,
recelo
Italiano
sospètto,
sbigottiménto
Tedesco
Verdacht,
Bestürzung.
atraghentàre , vrb: atreghentare,
atrigantare,
atrighentare Definizione
treulare su trigu; fàere moida deasi a meda de fàere a tímere, fintzes tímere ebbia; pigare a cropos
Sinonimi e contrari
assuconare,
aterrai,
aterrighinare
/
catigare,
mazare,
perseghire,
surrai
2.
upas umanas atrigantadas de s'assuconu si chircant in miniera ◊ lampos e tronos atreghentant e acorant su pastoredhu ◊ si ch'est morta atreghentada a sa vista de cussos animales ◊ est a boghes atreghentendhe sa zente in sa carrela
3.
sos carabbineris l'ant atreghentadu a interrogatórios, li cheriant fàghere atrogare su chi no aiat fatu ◊ cuss'àlvure onzi travuntana l'atrighentat, la tríulat ◊ s'ierru fritu at atrigantadu sos casidhos (T.Solinas)◊ pro cussa mancànscia mi li so atraghentadu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
effarer,
effrayer
Inglese
to dismay
Spagnolo
espantar
Italiano
sgomentare
Tedesco
bestürzen.
aturdiméntu , nm Definizione
su aturdire, s'efetu puru de su aturdire
Sinonimi e contrari
abbabballucamentu,
ammalughinamentu,
atolondramentu,
atontamentu,
scilibrimentu,
stronamentu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
effroi,
étourdissement
Inglese
dismay
Spagnolo
aturdimiento
Italiano
sbigottiménto
Tedesco
Bestürzung.
ilgiràre , vrb: irgirare,
isgirare Definizione
furriare is crebedhos, èssere fora de tinu; pigare assíchidu forte
Sinonimi e contrari
irbariare
/
acicai,
asciuconare,
asciustrare,
aterrighinare,
ispantamare,
ispramai,
isturdinare,
stremessiri
Traduzioni
Francese
effarer,
effrayer
Inglese
to dismay
Spagnolo
desconcertar
Italiano
sgomentare
Tedesco
erschüttern.
iscumentàre , vrb Definizione
isconciare, betare apare (nau de màniga, èssere lasca, mòvere aintru de s'ogu de sa ferramenta)
Sinonimi e contrari
irfàchere,
isciasciai,
isconciare,
iscunsertare,
isordulare
| ctr.
cumentare
Frasi
sos coros cherent provaos e, candho benit, sa prova iscumentat cantu bi at ◊ irfriguraos in cada mermu, in cust’ísula nighedha che atramentu, iscumentant su rànchiu mutricore ◊ s'àinu chi t'iscumentet, a tie solu!
2.
seo andhau a su ferreri po mi fàere una pariga de cotzas po mi cumentare su marrone, ca dhu tenio totu iscumentau (M.Deiana)
Traduzioni
Francese
effarer,
disjoindre,
défaire
Inglese
to break up,
to destroy,
to dismay
Spagnolo
deshacer
Italiano
sgomentare,
sconnèttere,
disfare
Tedesco
erschüttern,
aus den Figen bringen,
zerstören.
isporónzu , nm Definizione
su s'isporare, su pèrdere de ànimu, su pentzare de no si dha pòdere fàere a bínchere is dificurtades
Sinonimi e contrari
isarcu,
isporu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
découragement,
abattement,
effarement
Inglese
discouragement,
dismay,
dispair
Spagnolo
desaliento,
desánimo
Italiano
sconfòrto,
disperazióne,
sgoménto
Tedesco
Trostlosigkeit,
Verzweiflung.
ispóru , nm Definizione
mancamentu o farta de coràgiu, de ibertu, genia de isarcu malu, a s'apretu, de no pòdere arrennèscere in calecuna cosa
Sinonimi e contrari
dirrenu,
disisperu,
isalcu,
isporamentu,
scoramentu
Frasi
sa soledade m'imbelat sas pupias chin tadharanos de isporu ◊ làcrimas de isporu in pupias de àstragu nighedhu murghendhe est su dolore ◊ dae intzidu e ispera pro no tzèdere a s'isporu!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
démoralisation,
abattement,
découragement,
consternation
Inglese
demoralization,
dejection,
dismay
Spagnolo
desaliento,
desánimo
Italiano
demoralizzazióne,
scoraménto,
costernazióne
Tedesco
Entmutigung,
Niedergeschlagenheit.
salàrzu , nm: assalarzu Definizione
movimentu lestru de gente o animales fatos fuire; genia de avolotu mannu fintzas de s'ànimu, de sa mente, de su coro po dannu o cosa chi si timet
Sinonimi e contrari
agiàgaru,
assaltanu,
atréminu,
giagaradura,
ispavúciu,
ispràmminu,
istraju,
sulurju,
trúminu
| ctr.
asseretu,
sossegu
2.
za l'at tentu su salarzu, siscuru, candho at ischidu de su dannu de su fizu!…
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
agitation,
effarement
Inglese
dismay
Spagnolo
alboroto,
consternación
Italiano
agitazióne,
sgoménto
Tedesco
Aufregung,
Beunruhigung,
Erschütterung.
spantài , vrb: ispantai* Definizione
istare o fàere coment'e chentza crèdere a su chi s'intendhet o si biet po calecuna cosa chi no paret abberu, istraordinària, diferente meda de su chi s'ibertat o chi s'ischit; tímere, fàere a tímere
Sinonimi e contrari
atolondrai,
ispabajare,
scilibriri
/
ammaraizare,
transire,
trassicare
/
abbalaucare,
abbanghelare,
asturdire,
isturdinare
/
ispantamare,
ispramai
Frasi
Pinóchiu si fiat agatau cun is origas longas prus de unu palmu e fiat aturau meravigliau meda e no pagu, spantau comenti fiat
Traduzioni
Francese
effarer
Inglese
to dismay
Spagnolo
asombrar,
espantar
Italiano
sgomentare
Tedesco
bestürzen.