lentoràre , vrb: lentoriare Definition
betare o calare lentore, fintzes fàere abbighedha fine che lentore
Synonyms e antonyms
lentorire,
orrosiai,
saghinare,
serenai 1
Sentences
lentorat in sas notes de istiu ◊ chelos, lentoriade!◊ su sede lentoriadu est lentu
Etymon
srd.
Translations
French
deposer de la rosée
English
to fall dew
Spanish
rociar
Italian
cadér rugiada
German
tauen.
orrúe 1, orrúede , vrb: arrúere,
irrúghere,
orrúere,
orrúghere,
orrúiri,
rúchere*,
urrúere Definition
calare o fintzes betare a terra a istrumpadura, a cropu, andhare male; tocare, apartènnere / pps. orrutu; ind. imp. 3ˆ p. sing. orrudiat; ger. orrudindhe; orrúere is dentes = essire, pèrdere is dentes
Synonyms e antonyms
botare,
cairi,
iscaltinare,
iscasidhare,
isdobbiare
| ctr.
arritzare,
pesai
Sentences
unu muru male frabbicau ndhe podet orrúere ◊ che ses orruta, bene meu! ◊ tue no faes orrue sa poesia ◊ comente orruet custa cosa dae manos gasi orruat su breme dae custa béstia! ◊ ógnia tantu trambucaiat e orrudiat ◊ mi as fatu orrúede me in mesu caminu ◊ at lassau orrúere sa carcida a putzu
2.
a béciu che dhi furint orrutas is dentes de nanti ◊ s'ómine fut orrutu malàiu e iat fatu un'agonia de dies e dies
Surnames and Proverbs
prb:
a cane malu orruet ossu bonu ◊ nandhe chi orrughet sa pira cota orrughet sa cruda! ◊ àlbori orrutu, totus dhi bogant àstula
Translations
French
tomber
English
to fall
Spanish
caer
Italian
cadére
German
fallen.
rebbàsciu , nm: ribbàsciu,
ribbassu Definition
méngua de is prétzios
Synonyms e antonyms
imbaratimentu
| ctr.
incarimentu
Translations
French
baisse
English
fall
Spanish
baja
Italian
ribasso
German
Rabatt.
recaíre, recaíri , vrb Definition
torrare a orrúere in maladia, immalaidare torra de su matessi male, orrúere torra in su male, in su vítziu o abbitúdine mala
Etymon
spn.
Translations
French
avoir une rechute
English
to fall again
Spanish
recaer
Italian
ricadére
German
einen Rückfall haben.
rúchere , vrb: arrúere,
irrúghere,
orrue 1,
rúere,
rúghere,
urrúere Definition
calare, o fintzes betare, a terra a cropu, in cobertantza fintzes andhare male de cunditziones; su istare in dossu de unu bestimentu, bestiu, po comente paret abbaidau de artu in bàsciu e istat a chie dhu portat / pps. rutu
Synonyms e antonyms
atzapulai,
botare,
cairi,
corriare,
falare,
iscaltinare,
iscasidhare,
isdobbiare,
istrampare
/
betae
/
dèchere,
iltare
| ctr.
arritzare,
pesai
Idioms
csn:
rúere a costa lada, a costa longa = ponindhe totu su dossu in terra; rúere a palas pessegus = addaisegus, a palas issegus; rúere dae su letu a unu (nadu de ccn. pro su prus a dimandha retórica)= èssere de domo, parente costrintu de bi àere óbbrigu a li dare cosa, a l'azuare; rúere in eréssia (nadu de siendhas)= tocare o bènnere dae sos mannos; rúere a malàidu = collire maladia
Sentences
a sas domos che lis ruchet s'ingrostu ◊ sos muros fatos male ndhe ruent ◊ ch'est rutu dae cadhu ◊ in cussa falada at fuzidu e rutu est! ◊ e ite si rues e iscudes a calchi logu, sentza de ochiales?!…◊ a rúere za est fàtzile: su bellu est a si ndhe pesare!
2.
no paret beru chi sonos fatales de débbiles trumbitas ndhe apant rutu muràglias colossales (S.Casu)◊ Antoni iscudet un'ispalada a su cumpanzu azommai lu rughet
3.
sa túnica in su chitu li rughiat che pintada (F.Cambosu)◊ su gapote ti rughet in palas che pintatu
4.
no mi ch'est mancu rutu dae su letu, no, pro li fàghere cussu piaghere! ◊ dae s'atrivimentu e dae sa bragheria che so rutu in sa disaura prus manna
Surnames and Proverbs
prb:
chie no est rutu podet rúere
Etymon
ltn.
ruere
Translations
French
tomber,
s'écrouler
English
to fall
Spanish
caer,
precipitar
Italian
cadére,
precipitare,
crollare
German
fallen,
stürzen,
einfallen.
scartinàda , nf: iscartinada* Definition
orruta mala a terra, a forte, a cropu
Synonyms e antonyms
arratroxa,
irdobboinada,
ischintogliata,
tzapuada
Sentences
càstia ita scartinada, po curpa de una saboga!…
Translations
French
chute
English
fall
Spanish
caída
Italian
cascata,
caduta
German
Fall,
Sturz.
sciotàda , nf: isciotada* Definition
orruta a terra a iscutuladura, a cropu / donai una s. a terra
Synonyms e antonyms
arratroxa,
atzapulada,
dobbo 1,
dubba,
iscartinada,
istrampada,
tóbbida
Translations
French
chute,
bruit sourd
English
heavy fall
Spanish
batacazo
Italian
stramazzata,
tónfo
German
Fall,
Sturz.
scrantiàda , nf Definition
orruta mala
Synonyms e antonyms
alliscinada,
fuzida,
iscartinada,
iscradiada,
liscigada
Etymon
srd.
Translations
French
mauvaise chute
English
heavy fall
Spanish
costalada
Italian
caduta rovinósa
German
heftiger Sturz.
strumpadúra , nf Definition
su strumpai, su betare o fàere orrúere a terra
Synonyms e antonyms
isdobbinada,
strumpada
Etymon
srd.
Translations
French
terrassement,
renversement
English
fall
Spanish
derribo
Italian
atterraménto
German
Niederreißen.
trumbulàre , vrb Definition
orrumbulare, atumbare e furriare a terra, fàere orrúere a furriadura; fintzes illascinare
Synonyms e antonyms
atumbae,
atzupare
/
arrembulai,
arrodulare,
boltulare,
lodhurare,
tambulare,
trodhulare
/
fuzire
2.
su bentu fuit a cantu podiat bentulare, pariat de che chèrrere trumbulare sa pinneta ◊ nche at trumbulau s'istrezu de su late
Etymon
srd.
Translations
French
tomber,
dégringoler
English
to fall headlong
Spanish
rodar,
caerse
Italian
capitombolare
German
überschlagen.