matzítu , nm Definition
min. de matzu, matzitedhu
Translations
French
bouquet
English
small bunch
Spanish
ramito (de frores)
Italian
mazzolino
German
kleines Bündel,
Sträußchen.
mesíglia, mesílla, mesíllia , nf: misíglia Definition
genia de mesa pitichedha, ma a peis artos; si narat fintzes de unu mobbiledhu de aposentu de letu, pianu firmau in su muru cun o chentza isprigu (consola)
Synonyms e antonyms
mesedha,
mesichedha,
mesita
Sentences
fit una mesíglia de castanza ◊ apu lassau su sonetu in pitzu de sa mesíllia ◊ candho fimus in pagos manigaimus in sa mesilla ◊ su fogu in sagristia at abbruxau mesíllias e càscias
Scientific Terminology
mbl
Etymon
spn.
Translations
French
petite table
English
small table
Spanish
mesita,
mesilla
Italian
tavolino
German
Tischlein.
minòre , agt, nm: minori Definition
de duas o prus cosas, personas o àteru, sa chi tenet in calecunu piessignu prus pagu mannària; de cosas chi creschent, sa chi tenet prus pagu tempus; nau solu de gente, chi no est in tempus de tènnere totu su càrrigu de diritos, doveres, responsabbilidade, chi no at lómpiu is degheoto annos / a/c. custu foedhu, candho est impreau po distínghere númenes chi inditant su èssere piticu de una cosa, in DitzLcs. est incurtzau a min. e númenes deosi agiummai sèmpere acabbant in -edhu, -edha (es.: ómine, omin-edhu, fémina, femin-edha), ma podent acabbare in -ichedhu, -ixedhu e var. (is agt. po impiticare de prus sa calidade in méngua podent fàere in -edhedhu, -edhutzu, che a minore: minoredhu, minoredhedhu, minoredhutzu, e bolendho inditare custa calidade ancora prus in méngua si arrepitit -edh cantu si bolet faendho unu superlativu microscópicu…); sa méngua in -edhu, -ichedhu si faet no solu cun is númenes ma fintzes cun is agetivos e pps. po giare a cumprèndhere chi sa cosa o sa calidade no dhu'est própriu o fintzes chi funt esageraos (es. un'apretixedhu a bessí cun cussu frius po bagamundai!…◊ informadedhus funt, in custu logu…, no t'iscínt narri mancu s'oràriu de unu trenu! ◊ bellixedhu, tui, andendi a passillai a pantalonis segaus!…)/ sos minores = is fillus, s'úrtima generatzioni
Synonyms e antonyms
acocoadu,
bassu,
minorache,
minudu
/
giòvanu,
piciocu,
pisedhu 3
| ctr.
mannu
Sentences
est pisedhu minore e no podet zúghere su cabu de sa pessone manna ◊ coment'e ómine ghetabat pacu pupa, ma cantu fit minore de carena fit mannu de coro ◊ sa frommiga est un'animaledhu minore ◊ deo no apo a èssere mannu mannu ma no so mancu minore minore! (Mura)◊ abarra aundi t'ant biu de minori crescendi!
2.
at modos de unu carriarzu, no rispetat ne minores e ne mannos ◊ a su minore za bi cheret pagu a che lu conchinare! ◊ su prus minore tenet bisonzu de su prus mannu ◊ depides dare auditu a su minore comente a su mannu (Deut.)◊ Luisi est su minore de fizos meos
3.
sos minores no votant
Surnames and Proverbs
smb:
Minore
/
prb:
abba minore no girat molinu
Etymon
ltn.
minore(m)
Translations
French
petit,
mineur
English
small
Spanish
pequeño,
menor de edad
Italian
pìccolo,
minorènne
German
klein,
niedrig,
jung,
Kleine.
minoredhédhu , agt Synonyms e antonyms
minoredhutzu,
pirrichininiu
Translations
French
très petit
English
very small
Spanish
muy pequeño,
minúsculo
Italian
piccolíssimo
German
sehr klein.
minoríle , agt Definition
chi est minore, unu pagu piticu
Synonyms e antonyms
minorache,
minudu,
picochile
Etymon
srd.
Translations
French
minuscule
English
small,
tiny
Spanish
minúsculo
Italian
minùscolo
German
sehr klein.
mucadorédhu , nm: mucaloredhu,
muncadoredhu,
muncaloredhu Definition
orrugu cuadrau de orrobba de portare in busciaca po innisire su nasu, limpiare is murros, o àteru; est fintzes muncadore piticu
Synonyms e antonyms
pannigioledhu,
pannutzedhu
Sentences
cust'ómine comintzat a pránghede a borrighinos e si che at tirau su mucadoredhu de buzaca ◊ pònedi mucadoredhu in busaca, no ti bisonzet!
2.
maridu e mulleri fiant a murrúngiu ca issa boliat pigai unu mucadoredhu de seda
Translations
French
petit mouchoir
English
small hanky
Spanish
pañuelo de bolsillo
Italian
fazzolettino
German
Taschentuch (kleines).
obighédhu , nm: opighedhu,
pighedhu Definition
min de óbiga: genia de arretza pitica, intéssia craca, intrada in d-una frochidha de ferru posta in màniga
Scientific Terminology
ans
Translations
French
petit filet de pêche
English
small creel with a handle
Spanish
red pequeña
Italian
cóppo
German
Kescher.
ofédhu , nm Definition
min. de ofu: nodighedhu chi si faet in sa lana filada (mescamente candho no est bona)
Synonyms e antonyms
budhuca,
burroni 1,
murutuledhu,
nodichedhu,
tzurunga
Surnames and Proverbs
smb:
Offeddu
Translations
French
petit nœud
English
small knot
Spanish
nudo pequeño
Italian
nodétto
German
Knötchen.
ossichédhu , nm: ossixedhu,
ussichedhu Definition
min. de ossu, ossu piticu; a logos fintzes oliedhu, su frutu de s'ogiastu
Translations
French
osselet
English
small bone
Spanish
huesito
Italian
ossicino
German
Knöchelchen.
pabarúncula , nf: paburúncula Definition
fruschedha pitica, essidura; genia de cosa bianca, grassu, chi si arregollet in is gràndhulas de sa pedhe; fintzes orrughedhu de calecuna cosa segada, farinedhu
Synonyms e antonyms
brúgula,
buizola
/
cífrinu,
fanialla,
palfaruza
Sentences
li at essidu una pabarúncula in buca
Etymon
srd.
Translations
French
pustule,
bouton d'acné
English
small red pimple in the face
Spanish
pústula,
grano
Italian
pustolétta
German
Pickel.
palichèdha , nf: palighedha Definition
min. de pala 1: pala pitica, aina po umprire terra, giarra, àliga e àteru
Translations
French
petite pelle
English
small shovel
Spanish
pala,
paleta
Italian
palétta
German
Schippchen.
palinèdha , nf: pallinedha,
parinedha Definition
min. de palina: de s'istrégiu ladu de fenu (est fatu de iscaria), est cussu piticu (unos baranta centímetros de diàmetru) e a costaos bàscios, prus largu in is oros
Synonyms e antonyms
caistedha
Sentences
Mariarosa at postu is cocòis e is modhitzosus in sa palinedha ◊ apicaus dhui at sedatzus po fai sa farra, parinedhas e crobedhas
Scientific Terminology
stz
Translations
French
petite corbeille
English
small basket
Spanish
cesta pequeña
Italian
canestrino
German
kleiner Korb.
paneríta , nf: parinita,
paronita Definition
genia de paneri
Synonyms e antonyms
paneredhu
Sentences
iscurtzas, a munnedha cugudhadas, in dies caldas e in dies fritas, cun córvulas, cestinos, paneritas in Tàtari intrant a una trumada ◊ atzendhe sos pensamentos e arríbbalos in una paronita de seda (Z.Zazzu)
Scientific Terminology
stz
Etymon
srd.
Translations
French
corbeille,
panier
English
small basket
Spanish
cesta
Italian
cestèllo
German
kleiner Korb.
pannighedhútzu , nm Definition
min. de pannighedhu
Translations
French
petite serviette
English
small napkin
Spanish
servilleta
Italian
tovagliolino
German
kleine Serviette.
pazichèdha , nf: Definition
pàgia minuda, farinu de pàgia
Translations
French
petite paille
English
small straw
Spanish
paja fina
Italian
pagliume
German
Stroh.
pedrischèdha , nf: pedruschedha,
prediscedha,
predischedha,
preduschedha Definition
orrughedhu de pedra, pedra pitichedhedha (upm), pedrighedha
Synonyms e antonyms
pedrighina,
pedrischédhula,
perdixedha,
predaredha,
predusca
Idioms
csn:
zúchere o pònnere p. in s'iscarpa = ficare carch'idea in conca, coment'e cosa chi no lassat in asséliu; intèndhere p. in s'iscarpa = tènniri calincuna cosa chi unu no podit baliai; èssere che pedrischedha in iscarpa = ifadosu meda
Sentences
sa beridade ponet predischedha in s'iscarpa a chie de issa no est amantiosu ◊ sos Sardos esiliaos sunt preduschedha de rivu cussumada dae s'abba ◊ s'abba de su rivu trazat prediscedhas lúchidas
Etymon
srd.
Translations
French
pierrette,
caillou
English
small stone
Spanish
piedrecilla,
piedrecita
Italian
pietruzza,
sassolino
German
kleiner Stein.
peinchédhu , nm Definition
peighedhu, pei piticu, pei de pipiu
Synonyms e antonyms
pedighedhu,
peúnculu
Translations
French
petit pied
English
small foot
Spanish
pie pequeño
Italian
piedino
German
Füßchen.
piantòne 1, piantòni , nm: plantoni,
prantone,
prantoni Definition
matighedha de prantare o prantada ma ancora pitica
Synonyms e antonyms
arvuritu,
matixedha,
matutzedha
Sentences
sos campos fint fatos a binzas e a ortos de prantones de frútora ◊ su procu ndi at bogau su mellus prantoni ◊ si che segas su prantone no faet prus sa mata! ◊ resurtadu metzanu, ca tue ses che prantone tropu abbadu!◊ su prantone est a dh'adderetzari a piticu!
Etymon
srd.
Translations
French
arbrisseau
English
small tree
Spanish
árbol pequeño
Italian
alberèllo
German
Bäumchen.
pichícu , agt, prn: biticu,
picicu,
piticu,
pitiu,
pitzicu Definition
chi (o unu chi) tenet pagu mannària: nau cun ironia, su foedhu podet bòllere nàrrere mannu, meda, ma fintzes própriu minore, antzis minore meda, nudha puru, fintzes segundhu ite si iat a bòllere (es.: piticu su fàmini!… = meda (nau de unu chi giai si biet ca tenet fàmene); piticu su prexu!… = pagu, própriu nudha (nau de unu chi giai si biet chi no est prexau)/ min. piticadhedhu, pitichedhedhu, pitierredhedhu, pitiedhedhu, pitiridhedhu, pitirrinchinu; famíllia pitia = cun totu is fígios minores
Synonyms e antonyms
minore,
minudu,
picocu,
pistirincu,
pistiringhinu
| ctr.
mannu
Sentences
s'ierru fait is dis tanti pitias chi apena orbésciu bis iscurigai ◊ est piticadhedhu aditzu si bit! ◊ su fuedhai meda fait sa dí pitia
2.
at donau su bistiri a sa manna, sa rosa a sa pitica ◊ mellus a morri a pitiu po no sufriri a mannu tanti pena ◊ andat bèni po mannus e pitius
3.
piticu s'arrogu de casu chi si at segau… agiummai no mi ndi lassat!
Surnames and Proverbs
smb:
Pitiu, Pittiu
/
prb:
mellus chi pràngiant is piticus chi no is mannus
Etymon
srd.
Translations
French
petit,
moins grand,
moindre
English
small
Spanish
pequeño
Italian
pìccolo,
minóre
German
klein.
pingiadédhu , nm Definition
min. de pingiada, padedha pitichedhedha
Synonyms e antonyms
padedhutza,
padezone,
pingiorighedhu,
pinzatolu
Translations
French
petite marmite
English
small pan
Spanish
cazo
Italian
pentolino
German
kleiner Topf.