Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

piticadhédhu , agt: pitichedhedhu Definition chi est piticu meda, própriu pagu cosa de mannària Synonyms e antonyms minudu, picaradhedhu, pitiarredhedhu, pitinninniu, pitirrinchinu, tzintzirichedhu | ctr. debberone, mannu Translations French très petit English very small Spanish muy pequeño Italian piccolìssimo German sehr klein.

pítzolu , nm: pítzulu Definition orrughedhu piticu de cosa, fintzes dinaredhu, o dinare pagu / pitzuledhu = su didixedhu Synonyms e antonyms minudu, píciu 1 / spíciu Sentences furrissí a custa parti, ca intendit unu pitzuedhu de triàticu! ◊ no ndh'as a essire finas chi no as a àere pagadu s'últimu pítzulu! Etymon itl. picciolo Translations French monnaie (petite) English small change Spanish menudo (dinero), suelto Italian spìcciolo German Kleingeld.

pitzuédhu , nm Definition orrughedhu piticu, un'apenas de cosa Synonyms e antonyms arrogu, bículu, bucone, cànciu, pítzia, tancu, túturu Sentences depu aciungi unu pitzuedhu de craboni a su fogu Translations French petit morceau English small piece Spanish trocito, pedazo Italian pezzétto German Stückchen.

polcédhu , nm: porcedhu, porchedhu, portzedhu 1, procedhu Definition su fedu de sa màdria, su minore de su porcu, prus che àteru candho est de calecunu o pagos meses; nau solu pl., s'arraighina de s'abrutzu (chi faet grussa, pruposa e a bisura de apesile)/ min. porcedhedhu: porchedhu de naschidórgiu; fai sa faci che procedhu fatu in sànguini = orrúbia (de pàrrere insambentia) Synonyms e antonyms copiedhu, polchitu / ttr. purchedhu Idioms csn: porchedhu o lèpere de sant'Antoni = maniposa, seisei chi acudit a sa lughe a denote, braballiscu; porchedhedhu de milli pedes = aperigúngia; zúghere su coro che porchedhu in sacu = bolaola, a tochedhos de assuconu o timinzu; fàghere porchedhos (nadu de imbriagos) = revessare, bombitare; fagheresindhe che porchedhu (de una cosa de papai, de bufai)= papaindi o bufaindi meda, totu su chi si tenit in ganas, a satzadura Sentences sa sue at fatu deghe porchedhos ◊ su procedhu pesau a leori fait petza saboria 3. cun su coro che porchedhu, ispetaia a torrare tia Pietrina cun apoltas bonas ◊ ndh'est faghindhe, de porchedhos, cussu fegone!…◊ sos binos faghent zogu malu, si unu si ndhe faghet che porchedhu! Surnames and Proverbs smb: Porceddu, Porcheddu, Porqueddu, Purcheddu Etymon srd. Translations French porcelet English small pig Spanish lechón, porcino Italian porcellino, maialétto German Ferkel.

ramagliète , nm: arramaletu, gramagliete, ramaletu, ramallete, romagliete, romajete, romallete, romoletu, tramallete Definition matzu de frores; in css. frutu, duos o tres o prus frutos atacaos apare in su tenaghe: unu r. de cariasa, de supeva, de pira; a logos narant ramallete a sa follaera edra (Hedera helix) ca faet su frore coment'e unu ramagliete Synonyms e antonyms màrtulu, matzu, trintzilleri / candhelalzu, èdola, èllera, folladedha, follaera / cdh.grédhula Sentences li at donadu romajetes de oro e oricinas ◊ romaglietes de frores si ndhe ponzat ses o sete ◊ su fiore chi ndh'est rutu promitit romaglietes de frúture Etymon spn. Translations French bouquet English small bunch Spanish ramillete Italian mazzolino German Sträußchen, Bündel.

rísida , nf Definition su erríere, iscracaliada o pasta de errisu Synonyms e antonyms iscacagliada, iscacàgliu, iscacaratzu, iscracanzu, iscracaxu / cdh. risaredha Sentences est de una rísida ischifosa! ◊ li fruscieit in orijas una rísida manna Etymon srd. Translations French éclat de rire, petit rire English laughter, small laugh Spanish risotada, carcajada, risilla, risita Italian risata German Lachen, unterdrücktes Lachen.

rodighèdha , nf: rodixedha Definition min de roda, orroda pitica, ma fintzes s'ossu tundhu de is benugos Synonyms e antonyms arrodedha 1, badhadori, rodita, rotedha 1, ruédhula Translations French petite roue English small wheel Spanish rueda, rodaja, rótula Italian rotèlla German Rädchen.

sorighítu , nm Definition min. de sórighe, sórighe piticu, tonighedhu Synonyms e antonyms topixedhu Translations French petit rat English small mouse Spanish ratoncito Italian topolino German Mäuschen.

spiradéru , nm Definition genia de apertura pitica in sa domo po che fàere essire fumu o cambiare s'ària Synonyms e antonyms isperada, isperaxolu, poltellitu Etymon spn. respiradero Translations French soupirail English small opening Spanish resquicio Italian spiràglio German Spalt.

tabèdha , nf: taedha, tauledha, tavedha, toedha 1 Definition tàula pitica, fine; genia de pala de còere a màniga curtza; genia de taulita po ispruinare orrobba; tira de cosa chi si ponet a su bruncu de su porcu po chi no forroghet e a is bigos po no súere; fresa de casu, casigiolu mannu prus de chilu; a logos fintzes sa cabiga de su carru Synonyms e antonyms taulita / ispàdula 1 Idioms csn: taedha de mele = pane o bresca de meli; taedha de ladru = sestu, cantu mannu de lardu comente si costoit salidu; taedha de prantàgia = arzoledha, tuledha de pranteri Sentences tabedha pro tèndhere su pane ◊ su bene nostru est totu in custas manos gallosas, tostas che taedha ◊ lestras coment'e lampu, azurridas e revessas, a su colpu de sa taedha faghiant su fossu, iscudindhe! Etymon ltn. tabella Translations French tablette English small board Spanish tabla pequeña Italian tavolétta German Brettchen.

tàca , nf, nm: tacu Definition logu artu e in paris in pitzu, mescamente orroca sola, logu de orroca arta totu a inghíriu Synonyms e antonyms giara, gollei, ibba, pranedha 1 / tecu, toneri, texile Sentences sas abbas a bàsciu terra falant dae sos tacos de Diosa ◊ su tacu ainca funt is domus de gianas est unu pranu calcàriu assurcau de is errius Scientific Terminology slg Etymon srdn. Translations French petit plateau rocheux English small rocky tableland Spanish pequeña meseta rocosa, peña llana Italian tacco, pìccolo tavolato roccióso German felsiges Tafelland.

teríca , nf, nm: tilica, tilicu, tirica, tiricu, trica 1, tzirica Definition cocollitu de saba a forma de coro, de cricu, genia de druche fatu cun pasta bogada a pígiu e fata coment'e a canale prenu de saba e cotu in su forru; àtera genia de t. si faet cun chíghere, un'àtera ancora cun mele e méndhula: tiricu est fintzes unu druche fatu cun farra, oos, tzúcuru e cotu in s'ógiu Synonyms e antonyms caschete, cocollitu, sedhina Sentences sunt faghindhe pabassinos e tericas ◊ duas tiricas in sa safata, chentu fainas pro un'ispera…◊ Larenta faghet su cató, sos pabassinos, sas copuletas, sas tilicas… e bonas, mih! Scientific Terminology drc Translations French gimblette English small doughnut Spanish rosquilla rellena de mosto cocido o miel Italian ciambellina German kleiner Kringel.

tirighèdha , nf: tirixedha Definition tira pitichedha Translations French petite bande English small stripe Spanish tirita Italian strisciolina German Streiflein.

topixédhu , nm Definition min. de topi, sórighe piticu; genia de animaledhos chi assimbígiant a unu sorighitu e po cussu naos topixedhu de sartu, sórigh'e nuscu, top'e búgia, calecunu fragosu Synonyms e antonyms sorighitu Scientific Terminology anar, crocidura russula var. ichnusae, c. suaveolens var. sarda, suncus etruscus Translations French musaraigne, musette English white-toothed shrew, small mouse Spanish ratoncito, musgaño Italian topolino, topino, toporagno German Mäuschen, Hausspitzmaus.

trumbíta , nf: trummita Definition trumba pitica; su murru de su porcu; parte de sa carena de unu bobboi (es. abe, musca) adata po surbire o pigare Synonyms e antonyms corrineta 2. is porcus candu isforrogonant cun sa trumbita faint foradas Scientific Terminology sjl Translations French petite trompette English small trumpet Spanish trompeta pequeña, trompa Italian trombétta German kleine Trompete.

tumbarédhu , nm Definition tumborru piticu; casidhu Synonyms e antonyms tumbarinu Sentences fit che cane presu e postu a isfamigare pro ndhe otènnere sa pedhe lanza pro fàghere tumbaredhos Scientific Terminology sjl Translations French petit tambour English small drum Spanish tamboril Italian tamburétto German kleine Trommel.

turronète , nm Definition turrone segau e imbodhigau a orrughedhos piticos Synonyms e antonyms turronedhu Translations French petit nougat English small torrone Spanish trozos de turrón Italian torroncino German kleiner Nougat.

tzacarèdha , nf: itzacarredha, tzacarredha 1 Definition tzàcurru sighiu; furriadòrgia, arrana de canna, genia de aina po sonare in chida santa, o fintzes una genia de matraca fata cun tres tauledhas chi faent sonu iscudendhosi apare e fintzes su tzàcurru etotu; pipiriolu, pitariolu de canna de fenu; canna isperrada chi is bingiateris faiant tzacurrare po isciuliare is pigiones; aligusta pitica; genia de àghina niedha / èssiri una tz. = nau de ccn., abbarrare sèmpere foedhandho, a barra posta Synonyms e antonyms stóchidu, trachedhu, tzacàrridu / straciarana, tzaculitas 1 / tzacaredhu, tzacarradore Sentences portàt is ogus giai allugerraus de su fogu arrabiosu de is fosilis e in is origas sa tzacarredha de sa mitràglia 2. comenti a castiadori fiat bellu: cun sa tzacarredha in manu fadiat su fúrria fúrria in mesu de is giualis e su pilloni passàt atesu ◊ mi at lassau sa tzacarredha po agordai sa bíngia Scientific Terminology sjl, crx Etymon srd. Translations French crépitement, petite langouste English rattle, small lobster Spanish estallido, pequeña langosta Italian crepitìo, aragostèlla German Geknister, Heuschreckenkrebs.

umperóllu , nm Definition istugighedhu de terra istangiada impreau a pònnere ógiu Synonyms e antonyms alarollu Scientific Terminology stz Etymon srd. Translations French huilier en terre cuite English small glazed jar Spanish aceitera Italian utèllo German irdenes Töpfchen.

zinzíu , nm, nf: ciciu 1*, zizia 3, ziziu Definition orrugu de istrégiu de terra o de ghisu; frorighedhu de campu e fintzes frocu o àtera cosighedha po bellesa / ziziu grogo = caragànciu Synonyms e antonyms cicia 1, zínzili / ghísciu / fioredhu, zizioli Sentences cussu curustu no cúmbidat a nemmos mancari lu facant a zizios! ◊ in su presépiu bi aiat berveghedhas de zinziu 2. sos zizios de su campu cherent abba e sole pro èssere bellos ◊ za si ndhe at postu de zizios e de fetas, cussa!…◊ pintat che zizios totu su chi acatat Translations French débris de terre cuite, petite fleur English shard, small flower Spanish trozos, flor pequeña Italian còccio, fiorellino German Scherbe, Blümchen.