achè , avb, nm: achelu Definition
foedhu chi narant po ammostare una cosa; cositedha de pagu contu, fintzes iscusa, iscórtziga / no cumprèndhere un'achè = no cumprendi una cibudha
Synonyms e antonyms
acodhu,
addeallu,
ajallu,
allodhu,
midhu
/
arraghèscia,
bóciga
Sentences
mih sa luna, achè su chelu cun su mare adhae adhae chi si basant! ◊ achela, in su giardinu anzenu annidada che columba ferida, che umbra de manos réndhidas! (L.Massa)
2.
si agato un'achè ti che bogo dae sas terras mias! ◊ devo dare su contu a su sótziu meu e no cherzo chi bi nascat unu achè
Translations
French
voilà!,
rien,
prétexte
English
here it is!,
trifle,
excuse
Spanish
he aquíahí,
aquíahí tienes
Italian
ècco!,
nonnulla,
pretèsto
German
hier,
nichts.
arrevenícu , nm Definition
cosighedha de pagu contu [Spano, Proverbi 288: ventagli]
Synonyms e antonyms
bóciga,
gnagneria,
pimpirimpau
Sentences
no teneus dinai po pani e comporaus arrevenicus!
Translations
French
rien
English
trifle
Spanish
nonada
Italian
nonnulla
German
Kleinigkeit.
búzera, búzerra , nf Definition
cosighedha de pagu contu
Synonyms e antonyms
bóciga,
gnagneria,
níchili,
pachitate
Sentences
no balit una búzerra ◊ no mi ndhe importat una búzerra ◊ no nd'iscít una búzerra
2.
bogas modas, prefàglios e buzera [sic, ma fossis pro fagher rima], cun bestire a sa moda furistera: però ti deghent che mala fiama! (M.Murenu)
Etymon
itl.
búggera
Translations
French
bagatelle,
bibelot
English
trifle
Spanish
fruslería,
bagatela
Italian
inèzia,
frullo,
nìnnolo
German
Kleinigkeit,
Schwirren.
catzavusàlla , nf Definition
cositedha de pagu contu, de fuliare
Synonyms e antonyms
baldulete,
barragàllia,
bascaràmene,
bimbiria,
bribbilitu,
cadógiu,
carrabaza,
imbaratzu,
tzitzirillodhu
Translations
French
fanfreluche
English
trifle
Spanish
baratija
Italian
cianfrusàglia
German
Plunder.
cosarèdha , nf Definition
min. de cosa, cosa de pagu contu
Synonyms e antonyms
cosichedha,
fiolera,
innennériu
Sentences
at chircadu de assentare s'istàntzia remonzendhe tantas cosaredhas
Translations
French
bagatelle
English
trifle
Spanish
bagatela
Italian
bazzécola,
cosùccia
German
Kleinigkeit.
fiolèra , nf: friolera,
violera Definition
cosighedha de pagu contu, de perunu importu, idea istrambeca, fatura pagu giusta / in sas fioleras = in gioventude (candho sa conca est pigada de sa divertera)
Synonyms e antonyms
biolera,
bugeria,
fiolesa,
frascheria,
gnagneria,
minudàntzia
/
cdh. fiulera
Sentences
ti fato passare sas frioleras!
2.
a betzos puru podimus cantare carchi cosa che candho fimus in sas fioleras
3.
che aiat coladu tempus meda chena peruna fiolera e chena bi àere unu mortu istenegadu
Etymon
ctl., spn.
friolera
Translations
French
bagatelle,
futilité
English
trifle
Spanish
frivolidad,
bagatela
Italian
frivolézza,
bagattèlla
German
Geringfügigkeit,
Nichtigkeit,
Bagatelle,
Kleinigkeit,
Lappalie.
frusulía , nf Definition
linnighedha fine sicada; cosighedha de pagu giudu
Synonyms e antonyms
abbruncu,
chercuzu,
chimuza,
frascuza,
ischimuza,
mulixia,
pampuzia,
pimpisa
/
allajolu,
catzavusalla
2.
si no possedis vena, su chi cantas est totu frusulia
Etymon
srdn.
Translations
French
rameaux secs,
fanfreluche
English
dry twigs,
trifle
Spanish
chasca,
baratija
Italian
ramétti sécchi,
cianfrusàglia
German
Reisig,
Kram.
ghighína , nf Definition
coa o fundhurúgiu de argiola, s’úrtimu laore chi si ndhe arregollet, brutu meda; cosighedha de pagu contu
Synonyms e antonyms
alzenina,
genina,
ghinina,
musina,
purgadura
Sentences
eo mi conto su granu maduru, a bois bos lasso sa ghighina! ◊ dae totu sos terrinos chi tenet b'intrat una ghighina a dommo sua ◊ a una pudhichina no li mancat ghighina ◊ in manos suas s'ànima de su cristianu est minore minore, si fachet cant'e unu granu de ghighina
Translations
French
émondage,
bagatelle
English
weeds,
trifle
Spanish
granza,
quisquilla
Italian
mondatura,
quisquìlia
German
Schale,
Abfälle (Pl.),
Klenigkeit,
Quisquilien (Pl.).
gnagnería, gnegnería , nf: ignagnaria,
nennaria* Definition
cositedha de perunu contu, de nudha
Synonyms e antonyms
chedhéculu,
cridhichiu,
fiolera,
innennériu,
minudàntzia,
pachitate,
repisu
/
ttrs. gnugnaria
Sentences
già mi faghet a ríere pro cosas de gnagneria! ◊ arrogantat totu sena frenu e puntígliat pro dogni gnagneria ◊ s'ispilint e si pistant, pro dogni gnegneria un'arrennegu!
Translations
French
bagatelle
English
trifle
Spanish
fruslería
Italian
inèzia,
quisquìlia
German
Kleinigkeit.
ignagnaría, ignignoría , nf: gnagneria,
innannaria,
innenneria,
inninneria Definition
cosighedha de pagu contu, de perunu importu: in cobertantza, fintzes cosa meda, manna
Synonyms e antonyms
fiolera,
bugeria,
innennériu,
mennisia,
minudàntzia,
nennaria*,
pachitate,
pititaria,
repisu,
tichitera
Sentences
ma, si no poto fàghere poesia ne pintura pro te sa piús digna, atzeta custa umile ignagnaria (B.Truddaju)◊ tantu traballu, tantu capitale como nos rendhet una innenneria ◊ as fatu totu su viàgiu chin cust'ignignoria de pesu… da no ti l'as fata sa felta in s'ischina!
2.
cugutu e fressadas fint coladas e a sucutu pro cussa ignignoria de abba…
Translations
French
bagatelle
English
trifle
Spanish
fruslería
Italian
bagattèlla,
inèzia
German
Kleinigkeit.
locúra , nf: lucura 1,
lugura 1 Definition
fata o cosa de locos, de gente pagu sàbia, pagu abbista / learesila a lucura = a zogu, a brulla, chentza cabu
Synonyms e antonyms
arrevesciori,
dortidúdine,
machighinada,
macheine,
revessidade,
revessura
| ctr.
sabiesa,
sabiore
Sentences
pòvera conca: gríglios e luguras si sunt giambados in mughedhu sutzu (P.Casu)◊ canta cudhu cantu de sa tristura pro pibiu e pro lucura in cust'adhe de piantu! (A.Serra)◊ locura est chi presumant sos cocois ca giughent corros a pòdere arare (Cubedhu)◊ is lucuras fatas de is mannus tuus dhas tengu iscritas ◊ si no si ndh'at a àere frutu est locura su pagare! (F.I.Mannu)
Etymon
spn.
locura
Translations
French
sottise,
frivolité,
futilité
English
foolishness,
trifle
Spanish
necedad,
frivolidad
Italian
stoltézza,
frivolézza
German
Dummheit,
Frivolität.
níchili, níchiri , nm Definition
moneda de nichel de binti centésimos, unu tempus, e como calesiògiat dinare in moneda de metallu, dinare de metallu in minudos; cosighedha de pagu contu o (in cobertantza) dinare meda; nau de ccn., chi est unu nemos, nudha, de pagu contu o carena làngia
Synonyms e antonyms
búzera,
gnagneria,
nichedha,
nicheledhu,
nighelinu
Sentences
gei dhu at a ai pagau unu níchili, cuss'anedhu de òru!…◊ su corpetu portàt duas filas de muneras acoment'e butonis de òru, ma su chi fut pòbiru portàt is níchilis ◊ dinari in níchiris no mi ndhe dias ca zuto sa busaca istampada!
Surnames and Proverbs
smb:
Nicchiri, Nichiri
Etymon
itl.
nìchele
Translations
French
vétille
English
trifle
Spanish
nimiedad
Italian
piccolézza,
nonnulla
German
Nickelmünze (früher),
Kleinigkeit.
pimpirimpàu , nm Definition
una cosighedha de nudha, de perunu valore
Synonyms e antonyms
arrevenicu,
bóciga,
nennaria
Sentences
no balit unu pimpirimpau
Translations
French
rien
English
trifle
Spanish
noneria
Italian
nonnulla
German
Kleinigkeit.