achè , avb, nm: achelu Definitzione
foedhu chi narant po ammostare una cosa; cositedha de pagu contu, fintzes iscusa, iscórtziga / no cumprèndhere un'achè = no cumprendi una cibudha
Sinònimos e contràrios
acodhu,
addeallu,
ajallu,
allodhu,
midhu
/
arraghèscia,
bóciga
Frases
mih sa luna, achè su chelu cun su mare adhae adhae chi si basant! ◊ achela, in su giardinu anzenu annidada che columba ferida, che umbra de manos réndhidas! (L.Massa)
2.
si agato un'achè ti che bogo dae sas terras mias! ◊ devo dare su contu a su sótziu meu e no cherzo chi bi nascat unu achè
Tradutziones
Frantzesu
voilà!,
rien,
prétexte
Ingresu
here it is!,
trifle,
excuse
Ispagnolu
he aquíahí,
aquíahí tienes
Italianu
ècco!,
nonnulla,
pretèsto
Tedescu
hier,
nichts.
arrevenícu , nm Definitzione
cosighedha de pagu contu [Spano, Proverbi 288: ventagli]
Sinònimos e contràrios
bóciga,
gnagneria,
pimpirimpau
Frases
no teneus dinai po pani e comporaus arrevenicus!
Tradutziones
Frantzesu
rien
Ingresu
trifle
Ispagnolu
nonada
Italianu
nonnulla
Tedescu
Kleinigkeit.
búzera, búzerra , nf Definitzione
cosighedha de pagu contu
Sinònimos e contràrios
bóciga,
gnagneria,
níchili,
pachitate
Frases
no balit una búzerra ◊ no mi ndhe importat una búzerra ◊ no nd'iscít una búzerra
2.
bogas modas, prefàglios e buzera [sic, ma fossis pro fagher rima], cun bestire a sa moda furistera: però ti deghent che mala fiama! (M.Murenu)
Ètimu
itl.
búggera
Tradutziones
Frantzesu
bagatelle,
bibelot
Ingresu
trifle
Ispagnolu
fruslería,
bagatela
Italianu
inèzia,
frullo,
nìnnolo
Tedescu
Kleinigkeit,
Schwirren.
catzavusàlla , nf Definitzione
cositedha de pagu contu, de fuliare
Sinònimos e contràrios
baldulete,
barragàllia,
bascaràmene,
bimbiria,
bribbilitu,
cadógiu,
carrabaza,
imbaratzu,
tzitzirillodhu
Tradutziones
Frantzesu
fanfreluche
Ingresu
trifle
Ispagnolu
baratija
Italianu
cianfrusàglia
Tedescu
Plunder.
cosarèdha , nf Definitzione
min. de cosa, cosa de pagu contu
Sinònimos e contràrios
cosichedha,
fiolera,
innennériu
Frases
at chircadu de assentare s'istàntzia remonzendhe tantas cosaredhas
Tradutziones
Frantzesu
bagatelle
Ingresu
trifle
Ispagnolu
bagatela
Italianu
bazzécola,
cosùccia
Tedescu
Kleinigkeit.
fiolèra , nf: friolera,
violera Definitzione
cosighedha de pagu contu, de perunu importu, idea istrambeca, fatura pagu giusta / in sas fioleras = in gioventude (candho sa conca est pigada de sa divertera)
Sinònimos e contràrios
biolera,
bugeria,
fiolesa,
frascheria,
gnagneria,
minudàntzia
/
cdh. fiulera
Frases
ti fato passare sas frioleras!
2.
a betzos puru podimus cantare carchi cosa che candho fimus in sas fioleras
3.
che aiat coladu tempus meda chena peruna fiolera e chena bi àere unu mortu istenegadu
Ètimu
ctl., spn.
friolera
Tradutziones
Frantzesu
bagatelle,
futilité
Ingresu
trifle
Ispagnolu
frivolidad,
bagatela
Italianu
frivolézza,
bagattèlla
Tedescu
Geringfügigkeit,
Nichtigkeit,
Bagatelle,
Kleinigkeit,
Lappalie.
frusulía , nf Definitzione
linnighedha fine sicada; cosighedha de pagu giudu
Sinònimos e contràrios
abbruncu,
chercuzu,
chimuza,
frascuza,
ischimuza,
mulixia,
pampuzia,
pimpisa
/
allajolu,
catzavusalla
2.
si no possedis vena, su chi cantas est totu frusulia
Ètimu
srdn.
Tradutziones
Frantzesu
rameaux secs,
fanfreluche
Ingresu
dry twigs,
trifle
Ispagnolu
chasca,
baratija
Italianu
ramétti sécchi,
cianfrusàglia
Tedescu
Reisig,
Kram.
ghighína , nf Definitzione
coa o fundhurúgiu de argiola, s’úrtimu laore chi si ndhe arregollet, brutu meda; cosighedha de pagu contu
Sinònimos e contràrios
alzenina,
genina,
ghinina,
musina,
purgadura
Frases
eo mi conto su granu maduru, a bois bos lasso sa ghighina! ◊ dae totu sos terrinos chi tenet b'intrat una ghighina a dommo sua ◊ a una pudhichina no li mancat ghighina ◊ in manos suas s'ànima de su cristianu est minore minore, si fachet cant'e unu granu de ghighina
Tradutziones
Frantzesu
émondage,
bagatelle
Ingresu
weeds,
trifle
Ispagnolu
granza,
quisquilla
Italianu
mondatura,
quisquìlia
Tedescu
Schale,
Abfälle (Pl.),
Klenigkeit,
Quisquilien (Pl.).
gnagnería, gnegnería , nf: ignagnaria,
nennaria* Definitzione
cositedha de perunu contu, de nudha
Sinònimos e contràrios
chedhéculu,
cridhichiu,
fiolera,
innennériu,
minudàntzia,
pachitate,
repisu
/
ttrs. gnugnaria
Frases
già mi faghet a ríere pro cosas de gnagneria! ◊ arrogantat totu sena frenu e puntígliat pro dogni gnagneria ◊ s'ispilint e si pistant, pro dogni gnegneria un'arrennegu!
Tradutziones
Frantzesu
bagatelle
Ingresu
trifle
Ispagnolu
fruslería
Italianu
inèzia,
quisquìlia
Tedescu
Kleinigkeit.
ignagnaría, ignignoría , nf: gnagneria,
innannaria,
innenneria,
inninneria Definitzione
cosighedha de pagu contu, de perunu importu: in cobertantza, fintzes cosa meda, manna
Sinònimos e contràrios
fiolera,
bugeria,
innennériu,
mennisia,
minudàntzia,
nennaria*,
pachitate,
pititaria,
repisu,
tichitera
Frases
ma, si no poto fàghere poesia ne pintura pro te sa piús digna, atzeta custa umile ignagnaria (B.Truddaju)◊ tantu traballu, tantu capitale como nos rendhet una innenneria ◊ as fatu totu su viàgiu chin cust'ignignoria de pesu… da no ti l'as fata sa felta in s'ischina!
2.
cugutu e fressadas fint coladas e a sucutu pro cussa ignignoria de abba…
Tradutziones
Frantzesu
bagatelle
Ingresu
trifle
Ispagnolu
fruslería
Italianu
bagattèlla,
inèzia
Tedescu
Kleinigkeit.
locúra , nf: lucura 1,
lugura 1 Definitzione
fata o cosa de locos, de gente pagu sàbia, pagu abbista / learesila a lucura = a zogu, a brulla, chentza cabu
Sinònimos e contràrios
arrevesciori,
dortidúdine,
machighinada,
macheine,
revessidade,
revessura
| ctr.
sabiesa,
sabiore
Frases
pòvera conca: gríglios e luguras si sunt giambados in mughedhu sutzu (P.Casu)◊ canta cudhu cantu de sa tristura pro pibiu e pro lucura in cust'adhe de piantu! (A.Serra)◊ locura est chi presumant sos cocois ca giughent corros a pòdere arare (Cubedhu)◊ is lucuras fatas de is mannus tuus dhas tengu iscritas ◊ si no si ndh'at a àere frutu est locura su pagare! (F.I.Mannu)
Ètimu
spn.
locura
Tradutziones
Frantzesu
sottise,
frivolité,
futilité
Ingresu
foolishness,
trifle
Ispagnolu
necedad,
frivolidad
Italianu
stoltézza,
frivolézza
Tedescu
Dummheit,
Frivolität.
níchili, níchiri , nm Definitzione
moneda de nichel de binti centésimos, unu tempus, e como calesiògiat dinare in moneda de metallu, dinare de metallu in minudos; cosighedha de pagu contu o (in cobertantza) dinare meda; nau de ccn., chi est unu nemos, nudha, de pagu contu o carena làngia
Sinònimos e contràrios
búzera,
gnagneria,
nichedha,
nicheledhu,
nighelinu
Frases
gei dhu at a ai pagau unu níchili, cuss'anedhu de òru!…◊ su corpetu portàt duas filas de muneras acoment'e butonis de òru, ma su chi fut pòbiru portàt is níchilis ◊ dinari in níchiris no mi ndhe dias ca zuto sa busaca istampada!
Sambenados e Provèrbios
smb:
Nicchiri, Nichiri
Ètimu
itl.
nìchele
Tradutziones
Frantzesu
vétille
Ingresu
trifle
Ispagnolu
nimiedad
Italianu
piccolézza,
nonnulla
Tedescu
Nickelmünze (früher),
Kleinigkeit.
pimpirimpàu , nm Definitzione
una cosighedha de nudha, de perunu valore
Sinònimos e contràrios
arrevenicu,
bóciga,
nennaria
Frases
no balit unu pimpirimpau
Tradutziones
Frantzesu
rien
Ingresu
trifle
Ispagnolu
noneria
Italianu
nonnulla
Tedescu
Kleinigkeit.