acarrongiài , vrb: acorrongiai,
carrongiai Definition
candho erbas e matas funt melòngias, cumenciandho a sicare, fàere a tzirbisas, a cannedhu, coment’e serrandhosi
Synonyms e antonyms
acrissare,
afrangillonai,
aggrunciare,
aggruncire,
apigiare,
arruntzai,
atavellai,
atribuntzire,
frongire,
granculai,
iscrafangiai
Sentences
is frunimentus de pedhi acorrongiaus funt tostaus e si tzacant: po cussu tocat a dhis passai s'ollu de seu
Etymon
srd.
Translations
French
rider
English
to wrinkle (up)
Spanish
arrugar
Italian
raggrinzare
German
verschrumpeln,
runzeln.
afrascillonài , vrb: afriscillonai Definition
fàere totu a frascillonis, a tzirbisas de dónnia betu, nau de orrobba posta male, ammurigonada e fintzes de cosa chi est coment'e sicandhosi)
Synonyms e antonyms
acarrongiai,
afrangillonai,
afrascionae,
aggruncipire,
aggruncire,
ammaugionai,
apigiare,
arruntzai,
atavellai,
atripodhare,
frongire,
iscrafangiai,
sirmigai
| ctr.
istirai,
prenciai
Sentences
si afriscillonat s'arrobba sciacuada ◊ sa camisa est afriscillonada o prenciada a imbidoni?
2.
no bollu tenni sa menti afriscillonada de ideas noas e malas
3.
nci bolit pagu a s'afriscillonai cussu portafógliu prenu chi portas! (Lai)
Etymon
srd.
Translations
French
froisser,
entasser
English
to wrinkle,
to bundle up
Spanish
arrugar,
hacinar
Italian
sgualcire,
affastellare
German
runzeln,
zerknittern,
bündeln.
aggranchizonàre , vrb Definition
fàere totu a tzirbisas s’orrobba, ponendhodha male
Synonyms e antonyms
acarrongiai,
afrascillonai,
aggrunciare,
ammaugionai,
apigiare,
arruntzai,
atavellai,
frongire,
granculai,
iscrafangiai
| ctr.
istirai
2.
giuchiat su coro aggranchizonatu che melachitontza
Etymon
srd.
Translations
French
froisser,
chiffonner
English
to wrinkle
Spanish
arrugar
Italian
sgualcire
German
zerknittern.
aggruncíre , vrb Definition
fàgheresi totu a prigas, a unu túturu, a cancarrone
Synonyms e antonyms
acarrongiai,
afrascillonai,
aggranchizonare,
apigiare,
arruntzai,
atavellai,
atribuntzire,
frongire,
granculai
| ctr.
istirai
Translations
French
se contracter
English
to get wrinkle,
to shrink
Spanish
contraerse,
arrugarse
Italian
contrarsi,
piegazzare
German
zusammenschrumpfen,
zerknittern.
alloricàu , pps, agt: allorigadu,
lorigadu Definition
de alloricare; chi est fatu a lóriga, a unu túturu / allorigadu che unu nodu moltu = fatu a unu gantzu, própriu a lóriga
Synonyms e antonyms
anedhadu,
aprigadu,
fronziu,
ingruciupidu
| ctr.
istiradu
2.
tra fàmine e fritu, allorigadu a unu gantzitu at a mòrrere in sa tana ◊ oji niedha e pili allorigada, fintzas in su faedhare zeniosa
Translations
French
ridé,
flétri
English
to wrinkle (up)
Spanish
arrugado
Italian
raggrinzito
German
runzelig.
allorimmedhàre , vrb: allorumedhare Definition
fàere a lómboru, (nau de filu o cosas deasi), fàere a ballotas (nau de farra); in cobertantza, pinnigare, pigare a s'isfacia, a trassa, ma fintzes istare a s'atrollada cun ccn.
Synonyms e antonyms
aggromare,
aggromerare,
aggromeredhare,
allomborae,
arrombulonai,
arromulare,
tròbere
/
acoconare
Sentences
fintzas a s'incràs manzanu su cane si allorimmedhat in d-un'oredhu aisetandhe sa mere
2.
chirca de no ti che l'allorimmedhare, a cussu, ca no ti lu catzas prus! ◊ Pedru ch'est allorimmedhadu cun Tatanu ◊ su batu si est allorumedhadu in cue
Etymon
srd.
Translations
French
pelotonner,
tortiller,
enrouler
English
to wrinkle,
to twist
Spanish
ovillar,
retorcer
Italian
aggomitolare,
attorcigliare
German
aufwickeln.
arritzoníre , vrb Synonyms e antonyms
arritzai,
frongire
Etymon
srd.
Translations
French
froncer,
crêper
English
to wrinkle
Spanish
encrespar
Italian
increspare
German
kräuseln.
arruntzài , vrb: arrunzai,
runzai Definition
est su chi faet su fogu o su sole forte a sa pedhe e cosas deasi, chi dhas atzirbisonat, dhas faet totu a pinnigas; istare o pònnere coment'e allorigaos, acancarronaos (mescamente crocaos)
Synonyms e antonyms
acarrongiai,
afrangillonai,
aggrunciare,
ammaugionai,
apigiare,
atavellai,
atripitzare,
cascai,
frongire,
granculai
| ctr.
istirai
Idioms
csn:
arruntzaisí (nadu de chie tenet fritu) = atuturàresi, istare atuturados; a. is codhus = incrubai de palas, leàrela cun passiéntzia candho una cosa andhat male, fàghere de codhos, comente faghet chie no ischit it'e rispòndhere; arrunzaisí a una parti = fràngheresi, pònneresi a un'ala
Sentences
su tempus arrunzat totu is cosas ◊ si est arruntzau de sa bregúngia ◊ candu unu s'est istasiu dhi naraus chi est arruntzau ca portat sa pedhi frungia
2.
it'est chi t'est pigau, ita tenis chi ti biu totu allochiau?! - dh'iat nau arrunzendu
3.
arrunzadí a una parti: comenti ti permitis de fichiri turra in is chistionis nostras?!
Etymon
ctl.
arronsar
Translations
French
froisser,
se flétrir,
se rider
English
to wrinkle up
Spanish
arrugar
Italian
contrarre,
raggrinzire,
corrugare
German
zusammenziehen,
runzeln,
falten.
atripitzàre , vrb Definition
fàere a tzirbisas, a pinnigas
Synonyms e antonyms
afrangillonai,
afrascillonai,
aggraminzonare,
aggruncire,
apigiare,
arruntzai,
atavellai,
atribuntzire,
frongire,
granculai
| ctr.
istirai
Etymon
srd.
Translations
French
plier,
chiffonner
English
to fold (up),
to wrinkle
Spanish
arrugar,
chafar
Italian
piegare,
gualcire
German
falten,
zerknittern.
carrugài , vrb: corrugai Definition
fàere a tzirbisas una cosa, s'orrobba
Synonyms e antonyms
acarrongiai,
afrascillonai,
aggranchizonare,
aggruncire,
apigiare,
arruntzai,
atribuntzire,
frongire,
iscrafangiai
| ctr.
istirai
Etymon
itl.
Translations
French
plisser
English
to wrinkle
Spanish
fruncir
Italian
corrugare
German
falten.
cascài , vrb: cascare Definition
fàere a piegas, a pinnigas, unu trastu a fortza de dhu aprapudhare; cannire, segare unu pagu
Synonyms e antonyms
acarrongiai,
afrascillonai,
aggruncire,
apigiare,
arruntzai,
atavellai,
frongire,
granculai,
iscrafangiai
/
afilare 1,
spistuai
Sentences
su bistiri si cascat sentza de dh'incingiai
2.
at cascau un'ossu
Etymon
spn.
cascar
Translations
French
chiffonner
English
to wrinkle
Spanish
arrugar,
ajar
Italian
gualcire,
raggrinzare
German
zerknittern.
críspa , nf Definition
tzirbisa, pinniga siat de sa carre e siat de s'orrobba; nau de sa cara, bisura, chígia
Synonyms e antonyms
cascadura,
frúngia,
frungidura,
incrispa,
pícia 1,
pighizone
Sentences
sa pedhitza si che imberghet in s'abba caente iscontzendhe cada cripa manna o minore
2.
cudhos boetones aiant una crispa mala chi faghiat a timire
Etymon
srd.
Translations
French
pli (faux),
ride
English
wrinkle
Spanish
arruga
Italian
créspa,
ruga,
grinza
German
Falte,
Runzel.
crispàre , vrb Definition
fàere (prus che àteru s'orrobba) a pinnigas, a tavellas, a gajas
Synonyms e antonyms
incrispire
Etymon
srd.
Translations
French
froncer
English
to wrinkle
Spanish
arrugar
Italian
increspare
German
kräuseln.
fringidúra , nf: frunzidura Definition
sa pinniga o síngia chi abbarrat a unu trastu postu male, cun cosa in pitzu, atuturadu, o fintzes a sa pedhe comente s'imbèciat o comente si movet in sa carena
Synonyms e antonyms
cascadura,
frunzimentu
/
crispa,
frúngia,
pícia 1,
pighizone
Etymon
srd.
Translations
French
ride,
pli
English
crease,
wrinkle
Spanish
arruga
Italian
grinza
German
Knitter,
Runzel.
frúngia , nf: frunza 1 Definition
sa pinniga chi abbarrat a unu bestimentu postu male, cun cosa in pitzu, allomborau, o a sa pedhe comente s'imbèciat o si aperit e serrat un’arremu / min. frunzixedha
Synonyms e antonyms
cascadura,
crispa,
frungidura,
incrispa,
irfrunza,
pícia 1,
pighizone
Sentences
portat braba niedha e faci chentza de frúngias ◊ pariant imbeciaus, ma su prexu de biri is fillus torra in domu dhis iat istendiaus is frúngias in fronti
Etymon
srd.
Translations
French
pli,
ride
English
wrinkle
Spanish
arruga
Italian
grinza,
ruga
German
Knitter,
Runzel.
incríspa , nf: incríspia Definition
crispa o gaja pitica e a cracu fata apostadamente in is gunnedhas o àteru bestimentu; tzirbisa fintzes de sa carre (pedhe)
Synonyms e antonyms
frúngia,
frungidura,
ingruciupidura,
ispunza,
pighizone,
pinnica,
tabella
Sentences
Totoja at fatu camisas chi pariant sachedhos, ma cun s'incríspia deghiant a totus
2.
una vena de bufonadura si li legiat in sos ojitos agutzos imbrigliados in duas retzas de incrispas ◊ in sa fronte gighet duas incrispas mannas, semos de su tempus
Etymon
srd.
Translations
French
plissure,
ride
English
pleating,
wrinkle
Spanish
pliegue (f),
plisado
Italian
pieghettatura,
ruga
German
Fältelung,
Falte.
incrispíre , vrb Definition
fàere a fròngias, a pinnigas, a gajas, fintzes fàere crispu faendho fortza
Synonyms e antonyms
afrangillonai,
afrascillonai,
aggranchizonare,
aggruncipire,
aggrunciulire,
apigiare,
arruntzai,
atavellai,
crispare,
frongire,
granculai,
iscrafangiai
Sentences
altzèndhesi su collete de su gabbanu e incrispendhe sos codhos mazados dae su tribàgliu, aiat leadu sa falada de su caminu ◊ cun sas manos incrispidas, ma cun delicadesa, at leadu sa cara mia e mi narat comente depia fàghere ◊ at dadu sa móvida a sos ciclistas cun d-unu mucaloru ruju, totu incrispidu
Translations
French
rider,
froncer
English
to wrinkle
Spanish
fruncir
Italian
increspare
German
kräuseln.
pighizòne , nm: pirchizone,
prichizone,
prighizone Definition
genia de pinniga, surchighedhu, atzirbisonadura in s'orrobba, in sa pedhe mescamente comente unu s'imbèciat
Synonyms e antonyms
crispa,
frighizone,
frúngia,
frungidura,
incrispa,
pícia 1
Sentences
sunt féminas betzas cun sa cara iscrita de milli prighizones ◊ su suore est falàndheli a rios in sos prighizones de cara
Etymon
srd.
Translations
French
ride
English
wrinkle
Spanish
arruga
Italian
grinza,
ruga
German
Falte.