Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

abbadédhu , nm Definition genia de matighedha chi ponent a tínghere lana o orrobba in colore grogo Synonyms e antonyms catedhina 1, durche 1, eremeri, iscolabadedhas, trobiscu, truvúlciu Scientific Terminology rbl, Daphne gnidium Translations French garou, daphné sainbois English thymelaea, flax-leaved daphne Spanish torvisco Italian laurèlla, èrba còrsa, dittinèlla German Herbst-Seidelbast, Seidelbastgewächse.

acuchixèdha , nf Scientific Terminology rba, Dactylis glomerata Etymon srd. Translations French dactyle English cock's foot Spanish dactilo, caracolillos Italian erba mazzolina German Knäuelgras.

cadòne, cadòni , nm: caroni, codone, codoni, gadoni Definition est erba chi faet in istade e cun su sèmene ndhe prenet su logu, pudéscia, chi ponet sabore malu a sa cosa prantada: a una calidade dhi narant erba púdia, pudéscia, cadoni burdu; cun custu númene si narat fintzes su sabore malu chi cust'erba ponet a su binu Synonyms e antonyms aghedone Sentences de bíngia tocat a ndi bogai su caroni ca ponit fragu légiu a su binu ◊ si bidiant solu matas de ortija, codone e caragantzu 2. custu binu at su cadone, su sabore de su cadone Surnames and Proverbs smb: Cadone, Cadoni Scientific Terminology rba, Chenopodium album, C. polyspermum, C. vulvaria Etymon ltn. catone(m) Translations French mercuriale English pigweed Spanish cenizo Italian farinàccio, èrba puzzolana, mercorèlla German weißer Gänsefuß, Bingelkraut.

cagliúga , nf Definition genia de erba chi assimbígiat a su cagarantzu e po cussu dhi narant cagarantzu areste, molentinu, cocoininni burdu e no est de papare: su sèmene chi faet praghet meda a is codroneras e po cussu dhi narant erba de cardaneras, de cardedhinas o predu feche Synonyms e antonyms concuda 3, pedruveghe / cdh. cagliuca Scientific Terminology rba, Senecio vulgaris Translations French séneçon English groundsel Spanish hierba cana Italian èrba calderina o senecióne German Vogelkraut.

cugúsa 1 , nf Definition lau de arriu o de cuadhus, o fintzes martutzu de cuadhus: genia de erba chi assimbígiat unu pagu a s'àpiu, e po cussu dhu narant àpiu de arriu puru, ma portat su cambu tuvudu, a canna, e creschet in is errios, in logu de abba meda: est bona a papare Synonyms e antonyms giúguru 1, giuru 1, tirgusa Scientific Terminology rbz, Apium nodiflorum Translations French cannelier English kind of grass Spanish apio nodoso Italian èrba cannèlla German knotenblütige Sellerie.

doradíglia, doradílla , nf: durundilla Definition una genia de fílighe chi creschet in is muros e perdigàrgios Synonyms e antonyms dorafilla Sentences bufana arculentu, frazia, pistidhori, sentziana, doradilla e àteras ervas pro meichina Scientific Terminology rba, ceterach officinarum Etymon spn. Translations French cétérac English kind of fern Spanish doradilla Italian èrba rùggine o félce dorata German Milzfarn.

èbra , nf: elva, erba, erva, eva Definition totugantos is vegetales chi creschent chentza fàere a linna e birdes de colore, nau prus che àteru de is chi faent desesi e chi candho sicant faent a fenu; cunsiderandho chi s'erba est modhe, su ctr. est linna ca custa est tostada / e. linnosa = genia de matedu chi no sicat (e paret linna, tostada, ma no própriu erba e no própriu linna), bogat cada annu coment’e puntas modhes e tzeurras chi sicant: unu pagu a mesu tra erba e linna; e. grassa = genias de erba (e fintzes mata) a fògia coment'e pruposa, chi poderant abba meda e faent fintzes in logu e tempus asciutu meda (es. figumorisca) Idioms csn: unu fundhu, una mola de e.; e. ruta = erba créscida aici meda chi si nc'est furriada; e. ínnida = erba sentza de pasci; logu bonu d'e. = chi dhoi at erba meda; pònnere, no pònnere e. = crèsciri, no crèsciri erba; erbas de ortu = erbas chi serbint a cundimentu de is papais; erbas de butecaria = erbas bonas pro mexina; manigàresi su trigu a e. = gosai una cosa innantis de su tempus, aprofitai de ccn.; betàresi a s'e. modhe, gevi = ghetaisí a su mellus / erbas medas tenent custu númene cun carchi pertzisadura: (cun agt. o númene pro calidade) erba apicigosa, benedita, bonnànnaru, burràgia, cabidhuda, craba, cràbina, cràbuna, cristallina, cuadhara, ferrina, grassa, impratiada, istérria, leperina, leporina, limonina, língua, longa, médica, mela, mercuriali, modhi, múrina, muscada, mustatzuda, niedha, nighedha, piluda, pilutza, porchina, pudhina, pudéscia, púdia, pugionina, salia, santa, sardónia, sonajola, stordina, stulada, tessidora, tzerra; (cun sa prep. "de" + númene) erba de àcua, de agullas, de anadis, de arranas, de arresfrius, de arrugas, de arrúngia, de axedu, de batos, de bentu, de braba, de bremis, de brúscia, de buciucas, de callus, de canis, de cannedhus, de cardaneras, de castangiola, de chentu nodos, de chimbe fozas, de cincu filus, de cincu follas, de cincu venas, de cirras, de cogas, de conillus, de cordedha, de coronas, de coscos, de dente, de féminas, de feridas, de flore, de fogu, de frius, de funtanedha, de funtudhu, de gamu, de gatus, de Giudas, de impagliadas, de intzerras, de isprene, de isproni, de lèperes, de margiani, de molentis, de murenas, de murus, de nérbius, de oro, de perda, de pipas, de piricocu, de pódhini, de púlighe, de roca, de sànguni, de seda, de símbula, de soli, de teulada, de tússiu, de tzocu Sentences si fuant sétzius a cedhonedhus piticus in s'ebra ◊ dogni erva tenet su valore sou ◊ s'erba crescit a fundus ◊ su pàsculu fit bonu d'erva frisca ◊ màniga casu, màniga, chi su càule est erba! 2. cussu est pascendu a fura e benemindi, e si betat peri a s'erba gevi! ◊ sa limba de cussu pudidinosu brúsiat s'erva birde! ◊ si ti aiat chérfidu bene no si aiat manigadu su trigu a erva! Surnames and Proverbs smb: Erba Etymon ltn. herba Translations French herbe English grass Spanish hierba Italian èrba German Gras, Kraut.

erbamédica , nf Definition genia de trivógiu chi si ponet po fàere a erbaju Translations French luzerne English alfalfa Spanish alfalfa Italian èrba mèdica German Luzerne (Blaue).

erbastérria , nf Definition custu númene dhu narant a diferentes genias de erba: sa Frankenia pulverulenta, sa Frankenia laevis, sa Plantago coronopus (bona a papare e si prantat puru), s'erba de chentu nodos Polygonum aviculare, sa Polygonum maritimum Scientific Terminology rba, Plantago coronopus Etymon srd. Translations French plantain corne de cerf English buck’s horn plantain Spanish estrella de mar, hierba estrella Italian minutina, erba stella German Schlitzwegerich.

ervalútza , nf Definition genia de erba chi faet unu frorighedhu bonu a papare Sentences Gavinu de s'amigu ndh'est garante: totu lu chircant chei s'ervalutza Scientific Terminology rba, Luzula forsteri Etymon itl. Translations French herbe lucinote English adder's tongue Spanish lúzula Italian èrba lùcciola German Hasenbrot.

folladúnda , nf Scientific Terminology rba, Lamium amplexicaule Etymon srd. Translations French lamier amplexicaule English henbit deadnettle Spanish conejitos, gallitos Italian èrba ruota German Stängelumfassende Taubnessel.

fraulèdha , nf Definition genia de erba bona fintzes po cura Scientific Terminology rba, Sanicula europaea Translations French sanicle English sanicle Spanish sanícula Italian èrba fragolina German Sanikel.

gigiàca , nf: (gi-gi-a-ca) Definition una genia de erba chi faet unu frore bonu a issuciare Synonyms e antonyms panebane, suciameli 1, sutzasutza, titiaca* Scientific Terminology rba, Cerinthe major Translations French grand mélinet English honeywort Spanish ceriflor Italian èrba vaiola, èrba tórtora German große Wachsblume.

guàdu , nm Definition genia de erba, bona po tínghere a asulu cotu Scientific Terminology rba, Isatis tinctoria Translations French guède English woad Spanish glasto Italian èrba guado German Färberwaid.

irniària , nf Definition genia de erba bona po cura Scientific Terminology rbc, Herniaria glabra Translations French herniaire glabre English herniaria (grass) Spanish herniaria, rompepiedras Italian èrba turca German Türkengras.

latítera , nf: letítera, letzítera, litítera Definition pisu de coloru, giponi de sordau, genia de erba chi faet a cambu longu longu, bona meda po bestiàmene Synonyms e antonyms lepurisposu 1 Scientific Terminology rba, Lathyrus sylvestris, L. clymenus Etymon ltn. latirida, lacterida Translations French gesse de bois English chickling Spanish alverja Italian cicérchia selvàtica, èrba gallétta German Waldplatterbse.

lauguadhínu , nm Definition erba sardónia o àpiu burdu de arriu o fenugu de àcua, genia de erba mala chi assimbígiat a s'àpiu areste ma chi faet mòrrere animales e gente Synonyms e antonyms apiuareste, apiubburdu 1, lauadhini, pàrdinu, turgusone 1 Scientific Terminology rba, Oenanthe crocata Etymon srd. Translations French renoncule de Sardaigne English blister buttercup Spanish nabo del diablo Italian èrba sardònica German Wasserfenchel (giftig).

magaidràxa , nf: ammarigraxa, margaridalza, margaridarza, margaridraxa, margaritarza Definition tumata aresti, tamatedha burda, areste, de canes, genia de erba, bona po cura, chi faet a fundhu fintzes mannu, fògias matucas, e bogat unu frutighedhu a bisura de tamatedha pitica cantu su cagagorbu, niedha candho est cota Synonyms e antonyms mammarigarza Sentences at pigau unu chimu de margaridarza e passàndhedhu in s'anca naraiat sas peràulas ◊ mi fiat essiu unu guroni e ajaja iat cicau sa magaidraxa, dh'at pistara e mi dh'at posta e curau su guroni! Scientific Terminology rba, rbc, Solanum nigrum Etymon ltn. *margaritaria Translations French morelle English morel Spanish hierba mora Italian èrba morèlla German Schwarzer Nachtschatten.

mammaíta , nf Definition erba de agúgias, de agullas, de puntzas, aguzas de santu Giuanne, genia de erba chi bogat unu frore chi candho iscutulat sa fògia abbarrat puntudu paret unu ciou Synonyms e antonyms arrelògius, elbavulcheta, frochitedhas, miminita Scientific Terminology rba, Erodium cicutarium Translations French herbe à aiguilles English stork's-bill Spanish alfiler Italian èrba cicutària German Reiherschnabel.

miminíta , nf Definition erba de agúgias, de agullas, de puntzas, aguzas de santu Giuanne, genia de erba chi bogat unu frore chi candho iscutulat sa fògia abbarrat puntudu paret unu ciou Synonyms e antonyms arrelògius, elbavulcheta, frochitedhas, mammaita Sentences miminitedha, miminitedha, fai fai sa coitedha, miminita, miminita fai fai sa coita! Scientific Terminology rba, Erodium cicutarium Translations French herbe à aiguilles English stork's-bill Spanish alfiler Italian èrba cicutària German Reiherschnabel.