aggromeràre , vrb: aggromurare,
gromerare Definition
fàere a grómeru, a lómboru
Synonyms e antonyms
aggromare,
aggromeredhare,
allomborae,
allorimmedhare,
arrombulonai,
arromulare
/
abballinare,
aculingionai
Etymon
ltn.
ad glomerare
Translations
French
pelotonner
English
to wind up
Spanish
ovillar,
devanar
Italian
aggomitolare,
dipanare
German
aufwickeln.
allomboràe, allomborài , vrb: allomburai,
allomburare,
allomerare,
allomurare,
allorumare Definition
fàere a lómboru, a unu túturu, a bòcia, fàere a orrumbulone
Synonyms e antonyms
abballinare,
aculingionai,
aggajai,
aggromare,
aggromerare,
aggromeredhare,
allorimmedhare,
arrombulonai,
arromulare,
tròbere
/
abballonare,
arruedhulare,
atuturae,
imboligare
| ctr.
ilboligare,
illomerare
Sentences
giaja e netas funta in coxina allomburendu lana
2.
su sardu, candho intendhet tzocu de foete, si allórumat che unu eritu ◊ si est allorumada chirchendhe de audhire sas anchighedhas pro si las iscaldire ◊ custos batos sunt sempre allorumados in sa chijina
Etymon
srd.
Translations
French
pelotonner
English
to wind up
Spanish
ovillar
Italian
aggomitolare,
dipanare
German
aufwickeln.
allorimmedhàre , vrb: allorumedhare Definition
fàere a lómboru, (nau de filu o cosas deasi), fàere a ballotas (nau de farra); in cobertantza, pinnigare, pigare a s'isfacia, a trassa, ma fintzes istare a s'atrollada cun ccn.
Synonyms e antonyms
aggromare,
aggromerare,
aggromeredhare,
allomborae,
arrombulonai,
arromulare,
tròbere
/
acoconare
Sentences
fintzas a s'incràs manzanu su cane si allorimmedhat in d-un'oredhu aisetandhe sa mere
2.
chirca de no ti che l'allorimmedhare, a cussu, ca no ti lu catzas prus! ◊ Pedru ch'est allorimmedhadu cun Tatanu ◊ su batu si est allorumedhadu in cue
Etymon
srd.
Translations
French
pelotonner,
tortiller,
enrouler
English
to wrinkle,
to twist
Spanish
ovillar,
retorcer
Italian
aggomitolare,
attorcigliare
German
aufwickeln.
arrombulonài , vrb: arrumbullonai,
arrumbulonai,
orrumbullonai Definition
fàere arrumbulonis, fàere a lòmboros
Synonyms e antonyms
abballinare,
aculingionai,
aggromare,
aggromerare,
allomborae,
arromulare
/
abballonare,
arruedhulare,
atuturae,
imboligare
| ctr.
irboligare
Sentences
sa pasta ciuexendi si girat, si arrombullonat e si allónghiat cun is manus
2.
andàt a innantis e agoa arrumbulonendu sogas e sogas de tempus
Etymon
srd.
Translations
French
pelotonner
English
to wind up
Spanish
ovillar
Italian
aggomitolare
German
aufwickeln.
foscighínzu , nm Definition
su foscigare, movimentu a foscigadura
Synonyms e antonyms
tortóigu,
totórgiu
Etymon
srd.
Translations
French
tortillement
English
twisting
Spanish
retorcimiento
Italian
attortigliaménto
German
Aufwickeln.
ingiomàre , vrb: inzamare,
inzomare Definition
fàere sa madassa a lómboru; in cobertantza, cuncordare ccn. cosa (no sèmpere po su bonu)
Synonyms e antonyms
tròbere
/
ordimignare
/
imbuvonare
Idioms
csn:
andhare inzoma inzoma = andai a s'apràpidu; inzomare trampas = cuncordai ingannus
Sentences
onnamanna intraiat s'atzola in su chíndhalu e inzomaiat sos lórumos
2.
fint sas oras de cantare, de inzamare e tèssere tramas, bisos de amore! ◊ de istivinzos chie piús ndh'ischiat piús ndhe inzomaiat ◊ ant inzomadu totu cussu pro chi isse si cójuet sa mama in càmbiu de sa fiza ◊ mirade, no sunt fàulas ch'inzomo! ◊ su chíndhalu de sa presse est inzomendhe su filu a s'imbesse de custu vívere brivu de assussegu
Etymon
srd.
Translations
French
pelotonner
English
to wind up
Spanish
ovillar
Italian
aggomitolare
German
aufwickeln.
sbodhiài, sbodhicài , vrb: ilboligare* Definition
apèrrere, istèrrere una cosa imbodhigada o fata a lómboru; foedhare de una chistione coment'e ispiegandhodha; nau de sa manera de fàere sa cosa, coitare, fàere cun lestresa, cun coidau
Synonyms e antonyms
disgagiai,
ibbrodhiai,
istèrrere,
istrobillai,
spodhai
/
acoidai
| ctr.
allomborae,
imbolicare
/
istentare
2.
totus dh'ant istudiau, ma nisciunus sbodhicat bèni s'argumentu
Translations
French
dérouler
English
to unroll
Spanish
desenrollar,
desdoblar
Italian
svòlgere,
spiegare
German
aufwickeln,
erklären.
trochílla , nf, nm: trochilli,
troghilla,
troghillu Definition
cosa (mescamente de acapiare, coment'e fune) totu intrada apare a s'afaiu, trobedhada; cosa o chistione trobedhada, imbusticada, a bisura de troga e, nau in cobertantza, genia de ingannu chi si cuncordat a ccn.
Synonyms e antonyms
annoditzu,
atrepógliu,
cugurra,
imbodhicu,
imbógiu,
trobedhu,
troboju
/
camàndula,
transa,
troga
Sentences
est trochilli de cadenas ◊ custu est unu troghillu de cadenas istrintas ◊ cust'ómini est totu troghillus!
2.
ita trochillas at a ai fatu, po mi ndi furai sa piciochedha, s'isprigu ’e totu vista?!…◊ de troghillas gei ndi teneus e medas bortas a su postu de s'Evangéliu nci poneus is tontidadis nostas
Etymon
srd.
Translations
French
enchevêtrement
English
tangle
Spanish
enrollar
Italian
grovìglio
German
Aufwickeln.
trochizónzu , nm Definition
su trochizare, fintzes nau in cobertantza po chistionadura pagu crara, imbusticada
Synonyms e antonyms
fortzicada,
foscigada,
profizada,
trochizadura,
trofigiada,
trotoxadura
Etymon
srd.
Translations
French
tortillement
English
twisting
Spanish
retorcimiento
Italian
attorcigliaménto
German
Aufwickeln.
trogài , vrb: atrogai,
trogare Definition
acapiare, mescamente imbodhigare una cosa a tantas bortas a inghíriu de un'àtera, fintzes in dossu, a un'arremu o àteru; in cobertantza, nàrrere o cuncordare trogas, imbodhigos, trampas / su pannixedhu o muncadori de trogai = mucadore de conca de acapiare in gatzile, a parte de apalas
Synonyms e antonyms
prèndhere,
imboligare,
imbusciae
/
pinnicai
/
acordiolai,
atrotixai,
folfigiare,
fortzicare,
imbogiare,
trobillai
/
ingannai,
trampai
| ctr.
irboligare,
isòlbere,
strogai
Sentences
dhis pariat chi fiat bèni trogau in d-una madassa mali cumbinada ◊ a su mortu dhi trogant is manus cun s'arrosàriu ◊ ndi est arrutu de cuadhu e, comenti portàt sa funi trogada, su cuadhu dh'at pigau a tragu ◊ tot'is duus si dh'iant trogada a su didu ◊ custu fiuverru est totu trogau
2.
a su mortu dh'iant trogau in d-unu lantzoru ◊ su chi aciapat ingollit po si trogai is peis ◊ seus trogandusí sa conca primu de si dha segai! ◊ po su frius mi apu trogau cuss'arrogu de arrobba in su ciugu ◊ su mengianu ndi carastis coitendi de su letu, no abarrastis trogamí troga!
3.
lah, chi po macu siast, chi mi trogu is gunnedhas gei dha bis sa festa!…◊ pigat una funi bèni trogada e iscudit in tot'is furrungonis
4.
chini est chi dh'at trogada sa morti de cussus? ◊ dhi parit bellu chi a una pòbera tiàula mi dhi troghit una fàula po si papai is caboniscus? (L.Matta)
Etymon
ltn.
*torc(u)lare
Translations
French
enrouler,
rouler,
envelopper,
entortiller
English
to wrap (up)
Spanish
envolver
Italian
avvòlgere,
attorcigliare
German
aufwickeln.
trogaméntu , nm Definition
su trogare
Synonyms e antonyms
imboligadura,
prendhidura,
trogadura
Etymon
srd.
Translations
French
enroulement
English
wrapping up
Spanish
envolvimiento
Italian
avvolgiménto
German
Aufwickeln.