achédu , nm, agt: achetu 1,
agedu,
aghedu,
axedu,
axeru Definition
binu chi si est fatu tropu forte, de sabore ispuntu, guastu; chi tenet sabore de binu ispuntu; nau de sa pasta cun su frammentu, chi est pesandho, aghedandho de ammadrigadura; nau de unu, chi arrespondhet chentza crabbu, chi si arrennegat luego e po cosas de pagu contu / erba de axedu = alleluja, coraxedu (Oxalis pes-caprae, O. corniculata); ógiu aghedu = ozu guastu, achedau
Synonyms e antonyms
achedau,
acru,
imbischidadu
/
gastu 1
Idioms
csn:
casu a. = agriadu, bíschidu, friscu e lassadu chentza postu in murza; binu a. = binu aghedadu, ispuntu
Sentences
s'issalada si cundhit cun aghedu puru ◊ custu cundimentu bollit allu, ollu de armanu, afàbbica e una pariga de istídhius de axedu biancu
3.
su pani axedu tumbit ◊ is bonas meris de domu de raru arruint in sa fadhina de coi su pani pagu axedu ◊ candu su pani est pagu axedu bogat pillucas e coit mali ◊ portas sa faci colore de binassa ageda!
Surnames and Proverbs
smb:
Aghedu, Ascedu, Axedu
Scientific Terminology
sbr
Etymon
ltn.
acetu(m)
Translations
French
vinaigre
English
vinegar
Spanish
vinagre,
avinagrado
Italian
acéto,
inacidito
German
Essig,
sauer,
Sauer…
àcidu , agt, nm: àssidu,
àtzidu Definition
chi tenet sabore forte, pitziosu, aghedu, prus che àteru de cosa guasta; css. sustàntzia chi in sa molècola sua podet aciapare àteros eletrones
Synonyms e antonyms
acru,
achedu
2.
dona atentzioni chi no ndi essat s'àcidu de sa bateria!
Scientific Terminology
sbr
Etymon
spn.
àcido
Translations
French
acide
English
sour
Spanish
ácido
Italian
àcido
German
sauer,
Säure.
àcru , nm, agt: agru,
argu Definition
su sabore de unos cantu frutos cruos (es. pruna, àghina); chi est de sabore coment’e de aghedu / agru che lua, che satzaroi = agru meda
Synonyms e antonyms
abru 1,
àcidu,
bíschidu,
ragu
Sentences
leat su mezus pupujone, lu màstigat abbramidu e agiummai no ndhe catzat sos carvedhos ca fit agru che teria
Surnames and Proverbs
prb:
agru cun agru, dépidu de pagai e dinai pagu
Scientific Terminology
sbr
Etymon
ltn.
acrus
Translations
French
aigre,
acide
English
acid
Spanish
áspero,
agrio
Italian
àcido,
aspro
German
sauer,
herb.
agratzàdu , agt: agritzadu Definition
chi tenet su gustu chi si leat in sa limba coment’e de frutuàriu cruo, aghedu; nau de frutuàriu, chi no est lómpiu, no est cotu
Synonyms e antonyms
acru,
agrítinu,
cruatzinu
Scientific Terminology
sbr
Etymon
srd.
Translations
French
aigre,
âcre,
vert
English
acrid,
unripe
Spanish
acerbo,
áspero
Italian
acre,
acèrbo
German
sauer.
agrestínu , agt, nm: arestinu Definition
chi tenet sabore de agreste, chi est pagu druche, aghedu / èssere, fàghere a s'arestinu = che is animales
Synonyms e antonyms
acronzu,
agritu
Scientific Terminology
sbr
Etymon
srd.
Translations
French
aigre,
acidulé,
aigrelet
English
sour,
unripe,
sourish
Spanish
áspero,
agrio
Italian
aspro,
acèrbo,
agrigno
German
sauer,
säuerlich.
bíschidu , agt, nm: víschidu Definition
chi si est imbischidadu, aghedau, guastu: coment'e númene est su cagiau aghedu; nau de su fàere de unu, chi est ifadosu a tropu
Synonyms e antonyms
acriau,
acru
| ctr.
durche,
púliri
Idioms
csn:
frue, merca bíschida, casu, late b.; pane b. = pane tropu pesadu; botu b. = botu malu a baliare, tropu; paràula b. = peràula mala; abba b. = abba apojada a tempus meda, mescamente in tempus caente; b. che giodhu, che lua = meda; èssere b. dae su sonnu = chi at drommidu a tropu; terra bíschida = ?
Sentences
sa preta a chie li piaghet púrile e a chie bíschida ◊ cussa figu est bíschida ◊ sa peta cota a budhidu dae deris cun custu tempus caente est bíchida, frundhichela!◊ no fis ricu, ma daias late, bíschidu, casu e soru
2.
candho cantas cun megus, no ti perdas che bíschidu lèndhedi s'ispuntu! ◊ ndhe zughet, de botu bíschidu, cussu pisedhu: no istat un'iscuta in asséliu! ◊ custu pisedhu est bíschidu che lua ca l'ant imberriadu ◊ sa brulla lis est pàssida tropu bíschida
3.
su pamentu fit de terra bíschida
Scientific Terminology
sbr
Etymon
ltn.
viscidus
Translations
French
aigri,
tourné
English
sour,
embittered
Spanish
agrio
Italian
inacidito
German
sauer geworden.
brúscu , agt Synonyms e antonyms
càdriu,
fruscu 1
/
incilliu
Sentences
pioet istasera: su tichi tichi est bruscu in su balcone (G.Orgolesu)
Surnames and Proverbs
smb:
Bruscu
Translations
French
brusque
English
sourish,
sharp
Spanish
brusco
Italian
brusco,
aspro
German
herb,
streng,
sauer.
imbischidàre , vrb Definition
essire bíschidu, aghedu, mescamente nau de su late o de cosas fatas cun late (es. cagiau), o fintzes de cosa chi si aghedat guastandhosi
Synonyms e antonyms
achedare 1,
acriare,
axedai
Sentences
pro fàghere sa preta bíschida pazant su late e imbetzes de lu fàghere a casu ndhe lu piscant a fitas e las lassant imbischidare ◊ bi ndhe at chi sa preta la mànigant apenas s'imbíschidat chena che la pònnere in sa salamuja
Etymon
srd.
Translations
French
aigrir
English
to sour
Spanish
agriarse
Italian
inacidire
German
sauer werden lassen.
ispúntu , agt: spuntu Definition
nau de binu, chi est aghedu, aghedandhosi / leare s'i. = aghedare
Synonyms e antonyms
aghedadu
Sentences
binu, piritzolu ispuntu ◊ candho cantas cun megus, no ti perdas che bíschidu lèndhedi s'ispuntu!
Etymon
srd.
Translations
French
aigre,
tourné
English
sour
Spanish
agrio
Italian
àcido
German
sauer.