Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

achédu , nm, agt: achetu 1, agedu, aghedu, axedu, axeru Definitzione binu chi si est fatu tropu forte, de sabore ispuntu, guastu; chi tenet sabore de binu ispuntu; nau de sa pasta cun su frammentu, chi est pesandho, aghedandho de ammadrigadura; nau de unu, chi arrespondhet chentza crabbu, chi si arrennegat luego e po cosas de pagu contu / erba de axedu = alleluja, coraxedu (Oxalis pes-caprae, O. corniculata); ógiu aghedu = ozu guastu, achedau Sinònimos e contràrios achedau, acru, imbischidadu / gastu 1 Maneras de nàrrere csn: casu a. = agriadu, bíschidu, friscu e lassadu chentza postu in murza; binu a. = binu aghedadu, ispuntu Frases s'issalada si cundhit cun aghedu puru ◊ custu cundimentu bollit allu, ollu de armanu, afàbbica e una pariga de istídhius de axedu biancu 3. su pani axedu tumbit ◊ is bonas meris de domu de raru arruint in sa fadhina de coi su pani pagu axedu ◊ candu su pani est pagu axedu bogat pillucas e coit mali ◊ portas sa faci colore de binassa ageda! Sambenados e Provèrbios smb: Aghedu, Ascedu, Axedu Terminologia iscientìfica sbr Ètimu ltn. acetu(m) Tradutziones Frantzesu vinaigre Ingresu vinegar Ispagnolu vinagre, avinagrado Italianu acéto, inacidito Tedescu Essig, sauer, Sauer…

àcidu , agt, nm: àssidu, àtzidu Definitzione chi tenet sabore forte, pitziosu, aghedu, prus che àteru de cosa guasta; css. sustàntzia chi in sa molècola sua podet aciapare àteros eletrones Sinònimos e contràrios acru, achedu 2. dona atentzioni chi no ndi essat s'àcidu de sa bateria! Terminologia iscientìfica sbr Ètimu spn. àcido Tradutziones Frantzesu acide Ingresu sour Ispagnolu ácido Italianu àcido Tedescu sauer, Säure.

àcru , nm, agt: agru, argu Definitzione su sabore de unos cantu frutos cruos (es. pruna, àghina); chi est de sabore coment’e de aghedu / agru che lua, che satzaroi = agru meda Sinònimos e contràrios abru 1, àcidu, bíschidu, ragu Frases leat su mezus pupujone, lu màstigat abbramidu e agiummai no ndhe catzat sos carvedhos ca fit agru che teria Sambenados e Provèrbios prb: agru cun agru, dépidu de pagai e dinai pagu Terminologia iscientìfica sbr Ètimu ltn. acrus Tradutziones Frantzesu aigre, acide Ingresu acid Ispagnolu áspero, agrio Italianu àcido, aspro Tedescu sauer, herb.

agratzàdu , agt: agritzadu Definitzione chi tenet su gustu chi si leat in sa limba coment’e de frutuàriu cruo, aghedu; nau de frutuàriu, chi no est lómpiu, no est cotu Sinònimos e contràrios acru, agrítinu, cruatzinu Terminologia iscientìfica sbr Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu aigre, âcre, vert Ingresu acrid, unripe Ispagnolu acerbo, áspero Italianu acre, acèrbo Tedescu sauer.

agrestínu , agt, nm: arestinu Definitzione chi tenet sabore de agreste, chi est pagu druche, aghedu / èssere, fàghere a s'arestinu = che is animales Sinònimos e contràrios acronzu, agritu Terminologia iscientìfica sbr Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu aigre, acidulé, aigrelet Ingresu sour, unripe, sourish Ispagnolu áspero, agrio Italianu aspro, acèrbo, agrigno Tedescu sauer, säuerlich.

bíschidu , agt, nm: víschidu Definitzione chi si est imbischidadu, aghedau, guastu: coment'e númene est su cagiau aghedu; nau de su fàere de unu, chi est ifadosu a tropu Sinònimos e contràrios acriau, acru | ctr. durche, púliri Maneras de nàrrere csn: frue, merca bíschida, casu, late b.; pane b. = pane tropu pesadu; botu b. = botu malu a baliare, tropu; paràula b. = peràula mala; abba b. = abba apojada a tempus meda, mescamente in tempus caente; b. che giodhu, che lua = meda; èssere b. dae su sonnu = chi at drommidu a tropu; terra bíschida = ? Frases sa preta a chie li piaghet púrile e a chie bíschida ◊ cussa figu est bíschida ◊ sa peta cota a budhidu dae deris cun custu tempus caente est bíchida, frundhichela!◊ no fis ricu, ma daias late, bíschidu, casu e soru 2. candho cantas cun megus, no ti perdas che bíschidu lèndhedi s'ispuntu! ◊ ndhe zughet, de botu bíschidu, cussu pisedhu: no istat un'iscuta in asséliu! ◊ custu pisedhu est bíschidu che lua ca l'ant imberriadu ◊ sa brulla lis est pàssida tropu bíschida 3. su pamentu fit de terra bíschida Terminologia iscientìfica sbr Ètimu ltn. viscidus Tradutziones Frantzesu aigri, tourné Ingresu sour, embittered Ispagnolu agrio Italianu inacidito Tedescu sauer geworden.

brúscu , agt Sinònimos e contràrios càdriu, fruscu 1 / incilliu Frases pioet istasera: su tichi tichi est bruscu in su balcone (G.Orgolesu) Sambenados e Provèrbios smb: Bruscu Tradutziones Frantzesu brusque Ingresu sourish, sharp Ispagnolu brusco Italianu brusco, aspro Tedescu herb, streng, sauer.

imbischidàre , vrb Definitzione essire bíschidu, aghedu, mescamente nau de su late o de cosas fatas cun late (es. cagiau), o fintzes de cosa chi si aghedat guastandhosi Sinònimos e contràrios achedare 1, acriare, axedai Frases pro fàghere sa preta bíschida pazant su late e imbetzes de lu fàghere a casu ndhe lu piscant a fitas e las lassant imbischidare ◊ bi ndhe at chi sa preta la mànigant apenas s'imbíschidat chena che la pònnere in sa salamuja Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu aigrir Ingresu to sour Ispagnolu agriarse Italianu inacidire Tedescu sauer werden lassen.

ispúntu , agt: spuntu Definitzione nau de binu, chi est aghedu, aghedandhosi / leare s'i. = aghedare Sinònimos e contràrios aghedadu Frases binu, piritzolu ispuntu ◊ candho cantas cun megus, no ti perdas che bíschidu lèndhedi s'ispuntu! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu aigre, tourné Ingresu sour Ispagnolu agrio Italianu àcido Tedescu sauer.

«« Torra a chircare