aghérvu , agt Definition nau de frutuàriu, chi no est lómpiu, chi no est fatu, no est ancora de papare; nau de ccn., chi est tropu piticu Synonyms e antonyms crú, chélviu | ctr. lómpidu 2. ant dadu in pastu a sa brutalidade sa fiza agherva, ancora criadura Etymon ltn. acerbus Translations French vert English unripe Spanish inmaduro Italian immaturo German unreif.

agratzàdu , agt: agritzadu Definition chi tenet su gustu chi si leat in sa limba coment’e de frutuàriu cruo, aghedu; nau de frutuàriu, chi no est lómpiu, no est cotu Synonyms e antonyms acru, agrítinu, cruatzinu Scientific Terminology sbr Etymon srd. Translations French aigre, âcre, vert English acrid, unripe Spanish acerbo, áspero Italian acre, acèrbo German sauer.

arbàu , agt Definition nau de su sabore de frutuàriu candho no est bene cotu Synonyms e antonyms abru 1, cruàxini, crudonzu, iscrómpiu Idioms csn: arenada arbara = agra, de sabore agritzu; arenada arbara durci = unu pagu agra, no cota dereta, de pòdere manigare Surnames and Proverbs smb: Arbau Scientific Terminology sbr Translations French vert, qui n'est pas mûr English varied, not completely ripe Spanish agrio Italian non ben maturo German unreif.

bídre , agt, nm: birde, bilde, bildi, birdi, virde Definition genia de colore, su de s'erba, de is fògias friscas de is matas, de su frutuàriu cruo: si narat fintzes de linna segada de pagu, chentza sicada Synonyms e antonyms friscu 1 | ctr. sicadu, sicu Idioms csn: birde meru, birde porrale/forrale, birdi che narba; picàresi sos birdes = istare in ziru, leàresi su logu; cadhos birdes = cadhos fatos a pessamentu (chi no si ndhe agatat in logu); no bastare ne birde e ne sicu = no bastai nudha, consumai totu, tropu; èssere birde (nadu de zente) = giòvunu Sentences in beranu su logu est birde: in istiu inoghe est totu sicu ◊ su trigu no ndhe cheret messadu birde ◊ ti fàciu furriai birdi che sa modhici! ◊ sa linna birde est mala a tènnere 2. est birdi che feli ◊ a s'istrubberi no li bastat ne birde e ne sicu 3. pitzoca remonia, no est de cussas chi si picant sos birdes: in ziru no l'addóbias mai ◊ si picabat sos birdes pro andhare a cucuja ◊ babbu candho fiat birde fiat líeru che canna Surnames and Proverbs smb: Birde, (b)Irde Scientific Terminology clr Etymon ltn. vir(i)de Translations French vert English green Spanish verde Italian vérde German grün, Grün.

chélviu , agt: chelvu 1, cherfu, chérviu, chervu, chevu, crefu, crevu Definition nau de unos cantu frutuàrios, chi no funt lómpios, chi no funt fatos, no funt ancora de papare: de àteros frutos si narat chi funt cruos, agros / pira cherfa, superba cherfa, pirastru cherfu Synonyms e antonyms abru 1, aghervu*, cruatzinu, cruenale, iscrefu | ctr. fatu, lómpidu Sentences bodhide pirastru, ma mih chi no siat crefu! ◊ est un'àrbure isfozada chi perdet su frutu ancora chevu ◊ nachi est birde sa mela, candho est chelva ◊ fit tzicullitendhe che aéschidu dai pira cherva ◊ frutuàriu cherfu ponet in bula ◊ sa frúture cherva acórriat Translations French vert (qui n'est pas mûr) English unripe Spanish verde Italian acèrbo German unreif.

crú, crúa , agt, nm: crudu, cruo, cruu, cudru Definition nau de cosa de còere, chi no est cotu, chi sa cotura no dh'at ammodhigau; nau segundhu su frutu chi càmbiat colore, chi no est lómpiu, no est ancora bonu de papare; sabore aghedu, de cosa crua; nau de terra, chi no est trebballada, no est prena Synonyms e antonyms chélviu, cruatzinu | ctr. cotu, fatu, lómpidu Idioms csn: crú pisai = crú deretu, cotu in nudha; crudu mamale, enali = argu, cherfu, chi no est lómpidu; pedhe crua = chi no est contzada; binu crú = chi no li ant dadu incubonadura, chi est fatu e cracau; terra, terrenu crua = chentza triballadu, annigrinu; mata crua = candho no est frutendhe, in tempus de pasu, irfozada Sentences sa ua crua est agra ◊ sa figu crua est su crabione ◊ cussu péssiu est crua ◊ is cruguxonis cruus assentadhus in sa crobedha!◊ no apu digeriu cussa tuninedha crua ◊ custu cogone fit cudru a intro e tostu a fora ◊ de pellitzas bi ndhe aiat cotas e cudras ◊ custa cosa est prus crua chi no cota 2. segundu is mexinas bollint ghetadas a mata crua, candu sa mata est sciollara ◊ càstia custas terras totu trabballadas, e anch'e nosu giai totu terra crua! 3. custu binu tenet su crú ca no li ant dadu incubonadura Surnames and Proverbs smb: Crudu Etymon ltn. crudus Translations French cru, vert English uncooked, harsh Spanish crudo, verde Italian crudo, acèrbo German roh, unreif.

cruàncinu, cruànciu, cruàngiu, cruàntzinu, cruàntzu , agt Definition nau de frutuàriu, chi est pagu cotu Synonyms e antonyms cruatzu, cruàxini, crudonzu, cruinciolu / cdh. crudànciu Etymon srd. Translations French un peu vert (pas mûr) English a little harsh Spanish un poco verde Italian acerbétto German etwas unreif.

crudónzu , agt: cruonzu, cudronzu Definition nau de cosa posta a còere o de frutu, chi no est cotu bene Synonyms e antonyms arbau, cruànciu, cruàxini, cruinciolu Etymon srd. Translations French un peu cru, un peu vert English a little cooked (unripe) Spanish un poco crudo Italian crudetto German etwas roh.

éliche , nm, nf: éliga, élighe, élighi, éligi, íliche Definition mata manna, de sa matessi famíglia de su crecu e de su suérgiu: faet landhe e linna bona, forte e tostada Synonyms e antonyms ttrs. érighi Sentences sos élighes sunt barriados de landhe ◊ est che élighe sica in s'angustia de una pèlcia tra tetis e ruos (Puntziudu)◊ su monte est inghiriadu d'éligas altas ◊ sas élighes trement a s'úrtima lughe ◊ ndhe lis depo landhe a cussas éliches!… Scientific Terminology mtm, Quercus ilex Etymon ltn. elice Translations French chêne vert English ilex Spanish encina, carrasca Italian léccio German Steineiche.

íliche , nm: éliche*, ígili, ílige, ílighe, íligi, ílixi, íllighe, ixi, íxibi, íxigui, íxugui Definition mata manna, de sa matessi arratza de su crecu e de su suérgiu, bogat landhe e faet linna bona / min. iligedha Sentences incui dhue sunt is forestas cun su landhe de ílige Scientific Terminology mtm, Quercus ilex Translations French chêne vert English holm-oak Spanish encina Italian léccio German Steineiche.

iscrómpidu 1, iscrómpiu , agt Definition chi no est ancora fatu, nau de cosas chi lompent a unu certu tempus, chi no est lómpiu / ovu iscrómpidu = chi portat su croxu a pillonchedhu modhi, chi no est fatu Synonyms e antonyms cherfu | ctr. cotu, drempidu, fatu Etymon srd. Translations French vert, qui n'est pas mûr English unripe Spanish inmaduro Italian immaturo German unreif.

sabadíglia , nf: sebadíglia, sebidíglia, sebidíllia, sibidíglia, sibidíllia Definition genia de erba velenosa e púdia, faet s'arraighina grussa e no sicat mai deunudotu (solu sa fògia); in calecunu logu dhu narant a s'oleandru Synonyms e antonyms teredha / lannaxi, neulache Sentences ant bufadu pianghendhe su velenu de sa lua e fele de sabadíglia Scientific Terminology rba, Helleborus lividus, mt, Nerium oleander Etymon itl. sabadiglia Translations French ellébore vert English hellebore Spanish heléboro, adelfa Italian ellèboro vérde German grüne Nieswurz.

«« Search again