Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

àcidu , agt, nm: àssidu, àtzidu Definition chi tenet sabore forte, pitziosu, aghedu, prus che àteru de cosa guasta; css. sustàntzia chi in sa molècola sua podet aciapare àteros eletrones Synonyms e antonyms acru, achedu 2. dona atentzioni chi no ndi essat s'àcidu de sa bateria! Scientific Terminology sbr Etymon spn. àcido Translations French acide English sour Spanish ácido Italian àcido German sauer, Säure.

acriàre , vrb: agriai, agriare, arghiare Definition su si fàere aghedu nau fintzes in su sensu de fàere dispraxere) Synonyms e antonyms achedare 1, agritzare, argai, axedai, frammentai, imbischidare 2. candho fit sordau, una lisséntzia de bíndhichi dies fit serbia petzi a acriare de prus su distacu de sa parténtzia Etymon srd. Translations French aigrir English to sour Spanish agriar Italian inacidire German säuern.

acrónzu , agt: agrognu, arghionzu Definition nau de sabore, chi est unu pagu aghedu Synonyms e antonyms acriolu, agrestinu, agritu Scientific Terminology sbr Etymon srd. Translations French aigrelet English rather sour Spanish áspero Italian asprigno German säuerlich.

agrestínu , agt, nm: arestinu Definition chi tenet sabore de agreste, chi est pagu druche, aghedu / èssere, fàghere a s'arestinu = che is animales Synonyms e antonyms acronzu, agritu Scientific Terminology sbr Etymon srd. Translations French aigre, acidulé, aigrelet English sour, unripe, sourish Spanish áspero, agrio Italian aspro, acèrbo, agrigno German sauer, säuerlich.

agrítu , agt: agritzu, arghitu Definition min. de agru, unu pagu aghedu Synonyms e antonyms acriolu, acrisinu, acronzu, agràciu, agrestinu, arghixi, argútzulu, asprixi | ctr. druce Surnames and Proverbs smb: Arghittu Scientific Terminology sbr Etymon srd. Translations French aigre, acidulé English sour, acidulous Spanish áspero, agrio Italian aspro, acìdulo German herb, säuerlich.

arreghentiàre , vrb: reghentiare Definition fàere coment'e una segada o unu male prus reghente e chi po cussu dolet de prus / a. sas piaes, sa pena = impeuare, acradiare sa pena, fai incrèsciri de prus is liagas Synonyms e antonyms agghegiare, imprujare Sentences custu fritu mi at arreghentiadu sos dolores Etymon srd. Translations French aigrir, irriter English to sour Spanish avivar, agudizar Italian inasprire, inciprignire German verschlimmern.

àspru , agt: aspu Definition nau de sabore, chi est unu pagu aghedu; nau de orrobba, de pomentu, de unu pígiu, chi a dhu tocare arreschet e punghet unu pagu; nau de terrenu, chi est metzanu, logu malu Synonyms e antonyms agritzu / arràspidu, arraspinosu, arraspiosu, arrescidhosu, asprosu / asprinu | ctr. durche / lísiu Sentences su nuragus est bonu po fai binu, ma aspixedhu po papai 2. custu pamentu de cantu est aspru est malu a mundhare ◊ cuss'abba depet èssere carcària: sa robba samunada la faghet aspra 3. est su padronu de cussos aspros ue tenet su bestiàmine Etymon ltn. asp(e)ru Translations French aigre, âpre, rêche English sour Spanish áspero Italian aspro, rúvido German herb, rauh.

bíschidu , agt, nm: víschidu Definition chi si est imbischidadu, aghedau, guastu: coment'e númene est su cagiau aghedu; nau de su fàere de unu, chi est ifadosu a tropu Synonyms e antonyms acriau, acru | ctr. durche, púliri Idioms csn: frue, merca bíschida, casu, late b.; pane b. = pane tropu pesadu; botu b. = botu malu a baliare, tropu; paràula b. = peràula mala; abba b. = abba apojada a tempus meda, mescamente in tempus caente; b. che giodhu, che lua = meda; èssere b. dae su sonnu = chi at drommidu a tropu; terra bíschida = ? Sentences sa preta a chie li piaghet púrile e a chie bíschida ◊ cussa figu est bíschida ◊ sa peta cota a budhidu dae deris cun custu tempus caente est bíchida, frundhichela!◊ no fis ricu, ma daias late, bíschidu, casu e soru 2. candho cantas cun megus, no ti perdas che bíschidu lèndhedi s'ispuntu! ◊ ndhe zughet, de botu bíschidu, cussu pisedhu: no istat un'iscuta in asséliu! ◊ custu pisedhu est bíschidu che lua ca l'ant imberriadu ◊ sa brulla lis est pàssida tropu bíschida 3. su pamentu fit de terra bíschida Scientific Terminology sbr Etymon ltn. viscidus Translations French aigri, tourné English sour, embittered Spanish agrio Italian inacidito German sauer geworden.

ghínda , nf: ghinga Definition genia de cheréssia, unu pagu marigosa; su pl. e in cobertantza, cropos, surra Synonyms e antonyms cariasambriaga, cerexiabburda / colpu, dobbe / bidhighitu, bistonca 2. conca de ossu, bolis provai un'àtera surra de ghingas?! ◊ oi dhu tocu de ghingas! Etymon ctl., spn. Translations French griotte English sour black berry Spanish guinda Italian vìsciola, amarèna German Sauerkirsche, Amarelle, Weichselkirsche.

imbischidàre , vrb Definition essire bíschidu, aghedu, mescamente nau de su late o de cosas fatas cun late (es. cagiau), o fintzes de cosa chi si aghedat guastandhosi Synonyms e antonyms achedare 1, acriare, axedai Sentences pro fàghere sa preta bíschida pazant su late e imbetzes de lu fàghere a casu ndhe lu piscant a fitas e las lassant imbischidare ◊ bi ndhe at chi sa preta la mànigant apenas s'imbíschidat chena che la pònnere in sa salamuja Etymon srd. Translations French aigrir English to sour Spanish agriarse Italian inacidire German sauer werden lassen.

ispabarotàda , nf: ispaborotada Definition su ispabarotare; boghe, cosa chi si narat brigandho a unu Synonyms e antonyms apoboretada, atzúrridu, chirella, iscamurriada, isvàpiu, isvrúdhiu, rimbicu Sentences làssami sas ispaborotadas: a mie no mi giughes a frunzita! Etymon srd. Translations French mercuriale, semonce English rebuke, sour Spanish reproche Italian rimbròtto, rimpròvero aspro German Verweis, Vorwurf.

ispuntài , vrb: ispuntare, spuntai Definition segare is puntas, segare o guastare sa punta, tocare su binu nou; bogare cosa posta a punghidura; cumenciare a bogare, a essire sa punta; rfl. nau de is binos, essire aghedos, guastos Synonyms e antonyms ispitare, scomai / essire / achedare 1 | ctr. acuciai Sentences in binza semus ispuntendhe sa bide ◊ a faedhare male ses avesu: sa limma ti la deves ispuntare! (V.Congias) 3. in Sardigna no passat dí chi no ispuntit unu frori de una mata Etymon srd. Translations French épointer English to blunt, to cut the tip off, to come up, to become sour Spanish despuntar, aparecer, agriarse Italian spuntare German die Spitze abbrechen.

ispúntu , agt: spuntu Definition nau de binu, chi est aghedu, aghedandhosi / leare s'i. = aghedare Synonyms e antonyms aghedadu Sentences binu, piritzolu ispuntu ◊ candho cantas cun megus, no ti perdas che bíschidu lèndhedi s'ispuntu! Etymon srd. Translations French aigre, tourné English sour Spanish agrio Italian àcido German sauer.