Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

agigotàre , vrb: agiogotare, azigotare Definition fàere a zigota, cracare, iscúdere meda Synonyms e antonyms arrogai, atzimare, azinare, fragassare Etymon srd. Translations French fracasser English to smash Spanish destrozar Italian fracassare German zerbrechen.

arrogài , vrb: arrugae, orrogai*, urrugare Definition segare, fàere a orrugos, a bículos, bogare de pare Synonyms e antonyms agigotare, ifasciare, isciasciai, iscorriolare, istuturai, ruciare, secare, staulai, stronciai, truncai Idioms csn: arrogai su batísimu a unu = zenia de mineta: bisestrare, pònnere istrópiu; arrogaisí sa mola de su tzugu = rúere male meda, iscollàresi Sentences depu segai linna, ca oi chi no arrogu cancuna cosa mi tzacu! ◊ lassamí andai, deghinou arrogu totu! ◊ s'imbírdiu si arrogat in milla incuedhedhus 2. si ti pigu ti arrogu su batísimu: ti fatzu a fitas! ◊ sa morti de sa mulleri dh'iat arrogau su coru e su pentzamentu Translations French casser, briser English to break Spanish quebrar, romper Italian rómpere, infràngere German zerbrechen.

atzimàre , vrb Definition segare, fàere a orrugos / a. sas ungras = segai, incurtzai is ungas Synonyms e antonyms agigotare, arrogai, azinare, fragassare, iscassaudhare, secare / arroinare, chimentare, idarrocai, iscalabrare, iscempiai, istrossare / ischimare Sentences paret chi cherfat atzotare a sos malintragnados chi ant dadu s'ischintorzada a su leperedhu: ero finas isse, isfidiadu malu, leat a l'atzimare! Etymon itl. accimare Translations French fracasser English to smash Spanish destrozar Italian fracassare German zerbrechen.

iddoàre , vrb: ildoare, irdoare, irdogare, isdoare, sdogai Definition essire o bogare de pare is doas (nau de carrada); nau in cobertantza, apèrrere, bogare de pare, fàere a orrugos de su cropu o de s’orruta, nau de ccn. crepare de su tzacu o de àteru Synonyms e antonyms cherpai, ildeossare, isdegorare, isteressare Sentences mai carrada apo bidu ildoendhe ◊ est a puntu de s'irdogare che una cupa, imbriacu! 2. sa gente tostada de s'errisu agiummai si dhue iddoànt candho iant inténdiu sa cosa ◊ su coro mi si fit irdoganne dae sa gana de li nàrrere chi emmo ◊ indunindunu, iscostiànnesi che pípera, su babbu si fit irdogatu: si fint pesatas sas tràchitas de sas voches (A.Pau) Etymon srd. Translations French enlever les douves, démolir, écraser English to smash, to unstave Spanish quitar las duelas, romper, destrozar Italian sdogare, sfracellare, sfasciare German die Dauben entfernen von, zertrümmern, zerbrechen.

ifasciàre , vrb: ilfascare, irfascare, irfassare, irfiassare, isfasciai, isfasciare, isfassare, isfrasciare, sfasciai Definition segare, bogare de pare, fàere a orrugos (fintzes faendho sa cosa a fuliadura, betandho o faendho orrúere a terra) Synonyms e antonyms abbotinare, arroinare, chimentare, derrocai, dissantarare, iscalabrare, iscempiai, isciarrocai, isciasciai, isciusciai, istrossare, staulai Sentences zòbanos che a nois irfassant sa galera! ◊ bos sezis irfassaos prenandhe sa terra a marrone ◊ sa tzente si fit irfassanne de su risu ◊ s'élighe est acultzu a ndhe ifasciare: dioi gàrrigu de nie no si fit bidu mai ◊ irdobbandhe a su crastu, a puntos e a minas l'irfiassas ◊ a mie mi at isfrasciadu su tempus! Etymon itl. Translations French démolir, écraser English to smash Spanish romper, destruir Italian sfasciare, sfracellare German zerbrechen, zertrümmern.

ildeossàre , vrb: ildiossare, irdaossare, irdegossare, irdeossare Definition bogare de pare o iscosciare unu trastu, fàere a orrugos; nau de ccn., immarrire meda de ndhe sentire dolore / i. una cradea, unu bancu, unu banchitu Synonyms e antonyms iddoare, isconsiminzare, istracassare | ctr. aconciai Sentences chie fit istrampadu a manca, chie imboladu a dresta, chie irdeossendhe unu banchitu…◊ bides piantas seculares fatas a carvone: ndhe faghent sa piedade, ildeossadas ◊ petzi mi che sapo in terra a unu muntone, irdaossadu che cuba betza ◊ leademilu, sinono l'ildiosso! 2. oe so totu irdeossadu cun cussu triballu de deris! Translations French démolir, traumatiser, se casser les os English to smash, to traumatize, to thrash s.o Spanish destrozar, tener los huesos molidos Italian sfasciare, traumatizzare, rómpere le òssa German zerbrechen, ein Trauma bewirken, zerschlagen.

isbatizài, isbatizàre , vrb: sbatillai, sbatizai Definition àere segamentos de conca cun ccn. cosa o chistione, iscúdere o atumbare a ccn. logu, pigare múngia, carda Synonyms e antonyms aciapuai, atapai 1 / atormentai, imbatijare Etymon srd. Translations French se creuser la cervelle English to bang, to rack one's brain Spanish devanarse los sesos Italian sbatacchiare, lambiccarsi il cervèllo German sich den Kopf zerbrechen.

istelevràre , vrb Definition istare pentzandho e torrandho a pentzare a sa cosa chentza arrennèscere a cumprèndhere o lòmpere a un'arresurtau Synonyms e antonyms immaginai, immelmedhare, istorronare, penciai, scimingiai Sentences no t'istelevres, tantu dai su meu no mi bogas! ◊ comintzeit a istelevrare cun atentzione subra de sa natura de cussu cristianu (M.Bua)◊ candho est ammurrionadu m'istelevro deo pro cuntentare a isse! Etymon spn. descerebrar Translations French se creuser la cervelle English to rack one's brain Spanish comerse el coco Italian lambiccarsi il cervèllo German sich den Kopf zerbrechen.

istroligàre , vrb: astrolicare, istrollogare, strolicai Definition foedhare credendho a is astros, a intzertu, foedhare a s'afaiu, nàrrere istrolichéntzias, nàrrere o istare naendho istrollogos Synonyms e antonyms schiribitzai / illeriare, istralobbiare / iscassoletare, istantariare, sciolloriai Etymon itl. Translations French délirer, radoter, prédire l'avenir English to foretell, to rave Spanish delirar, desvariar Italian farneticare, strologare German irrereden, sich den Kopf zerbrechen über.

sciasciài, sciasciàri , vrb: isciasciai* Definition fàere sa cosa a crantos ma coment'e a crepadura, a istrecadura, a orrughedhos piticos e a farinos Synonyms e antonyms destrui, idarrocai, ifàghere, ifasciare, isciusciai, isconciare, isordulare, sculai Sentences sa cosa tropu cota si sciàsciat ◊ is messajus marrant sas terra po sciasciai e iscirinai sa léura ◊ cussu est cument'a una cubidina: chi arruit si sciàsciat! ◊ chi pigu una pedra ti sciàsciu! ◊ tenit su carru totu sciasciau ◊ su lióngiu de is mànigas si sciàsciat in s'argiola Translations French écraser, briser, mettre en pièces English to shatter Spanish romper, destrozar Italian sfasciare German zerbrechen, zertrümmern.

scimingiài , vrb: insimingiare, sciumingiai Definition fàere a iscimíngiu, a illuinu, pèrdere su sentidu, pigare coment'e a conca de no cumprèndhere bene fintzes po cosa imbusticada, difícile meda, chi giaet pelea manna Synonyms e antonyms abbadhinare, ammolighinare, atambainare, ibbadhinare, imbatzinare, ingadhinae Sentences est scimingedisí sa conca in mesu de is libbrus ◊ e dèu scimingendumí sa conca circhendi cussa cosa! ◊ càstia ca no tengu tempus de mi scimingiai cun su chi bolis tui! ◊ custu fragu de sigarru mi est peri scimingiandu ◊ a dh'acabbas de bati cussa cosa, ca mi scimíngiat sa conca?! ◊ acabbadha de girai ca mi scimíngiat su logu! Translations French abasourdir English to stun Spanish aturdir Italian stordire, scervellare German betäuben, sich den Kopf zerbrechen.