piupíu , nm Definizione su frore de s'acatza Terminologia scientifica rbr.
piúre piòre 1
piuredhósu pioredhósu
piurósu peuerósu
piúru , nm Sinonimi e contrari peúere* Frasi tiligna in su piuru giamat bentu siguru ◊ si pesat piuru in s'andhera a cadhu in sos caminos.
piúru 1 pillúdu
piús , avb, nm: ciús,
plus,
prus Definizione
foedhu impreau in paragones de verbos, de cosas diferentes de cantidade o calidade, o fintzes po inditare unu gradu diferente de is matessi calidades, e podet acumpangiare fintzes àteru foedhu chi serbit a pònnere a paragone comente funt méngius e peus: cun is art. determinativos inditat unu valore assolutu, paragonat una cosa cun totugantas is àteras de sa matessi genia; avb. de tempus; intrat betau apare in calecunu foedhu cumpostu (es. pruscatotu, prusaprestu, prusapiatzu) e si podet impreare coment'e númene po inditare sa cantidade magiore; giaet sèmpere s'idea de aciúnghere e in matemàtica tenet a símbulu /+/ a/c. candho ponet a paragone cosas po sa calidade, a su postu de acumpangiare s'agt. chi inditat sa calidade si ponet innanti de su númene de sa cosa: sa prus festa manna, sa prus pisedha zeniosa, is prus matas bellas, su prus frore bellu); candho cust'avb. po fàere su cunfrontu est acumpangiau cun sa cng. chi, custa pigat sèmpere s'avb. no, non: est prus moltu chi non biu, tenzo prus presse deo chi no tue, cussu durat prus chi no deo, est prus su chi narant chi no su chi est
Modi di dire
csn:
su piús = sa mazore parte; su de prus = su tantu chi sobrat; pro s'in prus, pro su prus = sas prus bortas, sas piús bias; su/sa/sos/sas piús = itl. la maggior parte; prus che àteru = pro àteru puru, ma pruscatotu pro…; prus de a tie, de a isse = prus de cantu tue, isse…; no bi at prus chi… = chi no fait de àtera manera, si no si podit fai àteru…, si no est possíbbili a…; a piús chi… = male e peus chi…
Frasi
fut su prus fogaroni bellu chi apu biu ◊ cussu est su prus pisci chi mi praxit ◊ sa vira de su pastori est sa prus peus ◊ tue ses sa piús criadura bella chi apo bidu ◊ ses tue su prus cànnidu lizu de totu sas campuras ◊ li lompet airadu e sas piús pumas bellas li at tiradu ◊ s’iat a podi nai disgratziada sorti sutzedi su dannu in sa prus dí nodida ◊ sa prus die nodia mi est disterru ◊ mi agato desdiciada… piús mezus interrada, pro àere custa vida! ◊ est macu prus de una craba ◊ cussu est su prus pagu chi mi piaghet ◊ custu frore est prus pagu bellu de cussu ◊ sa piús ora chi pagu est pensendhe li podet capitare un'atzidente ◊ prus de una cotzina a sa dí no arrennesciat a portai ◊ Erodi iat mandau a bociri is pipius prus piticus de duus annus ◊ custa est sa cosa chi mi piaghet de prus ◊ est essidu e no torrat prus ◊ che at coladu prus de mese de candho so torradu ◊ istat prus pentzanne chi no faghinne
2.
no bi at prus chi lu fato deo, si no torras tue! ◊ no bi at prus chi la manigamus crua, custa cosa, si no bi at fogu a la còghere! ◊ fut unu regimentu chi totu a s'in prus fiat calincuna màrcia ◊ a piús chi tardant, de tale manera, su chi nos faghent est fatu a bisera ◊ sas piús bortas chi pigo a s'ortu abbo sos prantones ◊ sos prus seros coghiat macarrones
Etimo
ltn.
plus
Traduzioni
Francese
plus
Inglese
plus,
more
Spagnolo
más
Italiano
più
Tedesco
mehr,
Höchste,
Meiste,
Meisten.
piusapréstu, piuspréstu , cng: prusaprestu,
prusprestu Definizione
mancai deasi, méngius de…, a su postu de…, totu su prus…
Sinonimi e contrari
masaprestu,
prusapiàciu
Frasi
prusaprestu su pretu l'ant binsu issos (G.Ruju)◊ lassade sa gherra, cantade piusprestu in poesia!(G.Raga)◊ como triballamus: piusaprestu, poi podimos divertire puru ◊ iscabulaidedha de prangi e prusaprestu agiudaimí! ◊ prusprestu de fai su bagabbundu, andas e ti circas trabballu ◊ prusprestu est fàcili a passai unu cammellu in su cú de s'agu chi no un'arricu in sa domu de Deus ◊ prusaprestu, crica de t'isbrigare ca ti che benit sa zente!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
plutôt
Inglese
rather
Spagnolo
más bien,
mejor
Italiano
piuttòsto,
senonchè
Tedesco
eher,
ziemlich,
vielmehr.
piútu piópidu
piútu 1 , nm Sinonimi e contrari píulu Frasi chentu, duchentas, milli pessones galu chin su piutu e chene ànima sont morinne a bàtiles de gana.
piútu 2 piótu
pivèlla , nf: privella Definizione sa picioca, s'ammorada, prus che àteru deasi a su cuménciu chentza chi siat una cosa segura de si bòllere Frasi s'istadi callenti t'imprassat coment'e pivella dogni annu chi passat ◊ su merí nci essit a giru ca tenit sa pivella.
pivellàre , vrb Definizione ammorare, àere sa pivella.
pivéllu , nm Definizione (f. -a) su piciocu, s'ammorau, prus che àteru a su cuménciu chentza chi siat una cosa segura de si bòllere. Frasi ita bella picioca chi si ponit cun d-unu pivellu!
pivíncu , nm Definizione s'aperta (istirada) a cropu de su segundhu pódhighe arréschiu in su pódhighe mannu Sinonimi e contrari tzinchillitu.
pivinída pibinída
píxa pícia 1
pixadúra prigadúra
pixàre picàre
pixàre 1 pigiàre 1