cabíle , nm Definizione
abbistesa, capacidade de fàere bene is cosas, cunsiderandhodhas, giaendho atentzione
Sinonimi e contrari
abbistesa,
cabu,
fracongia,
imprastu
Frasi
a ndhe zughes de cabile: andhas a su logu e no bides ite bi cheret fatu!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
diligence
Inglese
diligence
Spagnolo
esmero
Italiano
diligènza
Tedesco
Fleiß.
coidàde , nf, nm: coidadu,
cuidade,
cuidadu,
cuidatu,
cuidau Definizione
pentzamentu, presse, incuru faendho is cosas; coidau dhu narant fintzes in su sensu de diferéntzia
Sinonimi e contrari
acaloramentu,
apensamentu,
apinnicu,
coidu,
contibizu,
presse,
reminu
| ctr.
descuidu
Modi di dire
csn:
pònnere in cuidadu a unu = pònnere presse a unu; giàresi, dàresi coidadu = tènnere presse, chircare de fàghere sa cosa impresse, coitare
Frasi
candho in domo mi narant "Pane cherzo!" e no ndhe apo, mi dao cuidadu e divento a furare resinnadu (B.Caredda)◊ dadi coidadu, ca timo no proat, ca est tronendhe ◊ si sas muntagnas fint de macarrones, e ite vida sa de cudhos chi ant pagu cuidadu! ◊ giaidí coidau!
2.
no tenit coidau de is consillus bonus chi dhi donat genti manna
3.
- calincuna mobadia maba no at a èssi? - no est coidau, est unu spitzu de musca!… (A.Garau)◊ intra Barrabi e Sedhori passat pagu coidau
4.
no iat pérdiu coidau: iat pigau is lentzorus frigaus e dhus iat ispartus asuba de su piciochedhu po dhu cuai
Cognomi e Proverbi
prb:
su cuidadu faghet sa domo
Etimo
spn.
Traduzioni
Francese
diligence,
sollicitude
Inglese
diligence
Spagnolo
cuidado,
celo
Italiano
solèrzia,
alacrità,
sollecitùdine
Tedesco
Emsigkeit,
Eilfertigkeit.
coídu, cóidu , nm: coiru Definizione
presse, pentzamentu, incuru de fàere sa cosa, de coitare / a coidu = impresse, fintzes chitzo
Sinonimi e contrari
coidade,
presse
| ctr.
descuidu
Frasi
dàdebbos coidu! ◊ mi ammancant is coidus tuus, o babbu, is anninnias, is istrúncius! ◊ si no ti das coidu dhu tzapas a sa coa!…
2.
ciai est a coidu e acudeus a allegai cun su giòmetro.
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
diligence,
sollicitude
Inglese
diligence
Spagnolo
cuidado
Italiano
solèrzia
Tedesco
Emsigkeit.
contibízu , nm: contifizu,
contipitzu,
contipizu,
contivígiu,
contivizu,
contivixu,
cuntivígiu Definizione
incuru, cabu, atentzione in su fàere o tènnere is cosas; cosas de fàere, impreu, cosas de atentzionare, de pentzare, fintzes pistighíngiu, pentzamentu / pònnere, parare c.
Sinonimi e contrari
atendéncia,
atendimentu,
contiverju,
cunviu,
fracongia,
impíciu,
imprastu,
incuru,
manígiu,
oloidura,
pensamentu
/
cdh. cuntivíciu
| ctr.
abbandhonu,
irbandhonu,
iscontipizu,
trascura
Frasi
no est a pompiare su pizu de sa cara in sa fémina, ma sa salude, s'onestade, su contipizu in totu ◊ si no bi at contivizu, su dinari bolat che su fumu ◊ so andhadu cun grandhe contivizu chirchendhe ◊ contivizu apo a tenner de ti amare de cantu mi aggradesses e t'istimo (M.Murenu)◊ est ómine de grandhe contivizu ◊ in sas cosas bi cheret contivizu ◊ para contivígiu chi no si seghet sa soga chi filas!◊ sa maistredha dhue poniat contivixu po inditae is cosas a is piciochedhos
2.
canno sa zustissa tocat a s’ispessata in domo tua, macari no apas furatu, carchi cuntipitzu ti assennet semper ◊ cumintzendhe a mancare s'oro candho ancora restait de fraigare su turrione, su zuighe rueit in contivizu mannu chi ndhe perdeit finas su sonnu ◊ fit ponendhe contipizu a sa muzere pro ammaniare su locu ◊ ghirabant a bidha e abbarrabant su secherru, chin su contipizu de torrarent a s'impreu
3.
sa mancada de su babbu l'aiat lassadu bàrriu de contivizos ◊ est tribagliendhe e vivindhe in mesu a tantos duros contivizos ◊ su pitzinnu zuchet sa bússia a isticu de milli contipizos
Cognomi e Proverbi
prb:
chie at contivizu no dormit
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
diligence,
soin,
tâche
Inglese
care,
task,
industry
Spagnolo
celo,
esmero,
encargo
Italiano
diligènza,
premura,
operosità,
incombènza
Tedesco
Fleiß,
Eifer,
Auftrag.
fracongítzia , nf Definizione
bona volontade, gana de trebballare
Sinonimi e contrari
fracongia
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
diligence,
habitudes laborieuses
Inglese
industry
Spagnolo
esmero
Italiano
laboriosità
Tedesco
Arbeitsamkeit.
incúru , nm Definizione
pentzamentu, interessamentu po calecuna cosa, su chi si faet po contivigiare css. cosa o chistione / leare cosas, chistiones a pagu i. = lassèndhelas a comente cherent andhare
Sinonimi e contrari
contibizu,
pensamentu,
smeru
| ctr.
discóidu,
mindhafutia
Frasi
at lassadu andhare sena incuru su cane a intro de bidha ◊ ses cuntentu de drimpire a s'impreu chin incuru ◊ no fatat vostè puru a si leare a totu a pagu incuru! ◊ cussu no tenit incuru de nisciuna cosa ◊ si ndi pigant pagu incuru, issus! ◊ po pagu incuru ndi arruit sa teulada!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
soin,
diligence,
intérêt
Inglese
interest,
care
Spagnolo
celo
Italiano
cura,
diligènza,
accuratézza,
interessaménto
Tedesco
Pflege,
Sorge,
Fleiß.