arrazonàre , vrb: arrazonare Definizione
dhu narant de is cuadhos: impurdedhiri, insuai, èssere in calore
Sinonimi e contrari
arrazonire
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
échauffer
Inglese
to excite
Spagnolo
estar en celo
Italiano
incalorire (andare in amóre)
Tedesco
brünstig sein.
àssu 1 , agt Definizione
nau de animale fémina, chi est in more, in disígiu de mascu
Sinonimi e contrari
impurdedhiu,
insuau,
insutzuligau,
suadu,
suguzadu
Etimo
ltn.
arsus
Traduzioni
Francese
en chaleur
Inglese
on heat
Spagnolo
en celo
Italiano
inuzzolito,
in calóre
Tedesco
begierig,
brünstig.
assuadúra , nf Definizione
su tènnere gana, disígiu, de unu mascu (o de fémina), su èssere in calore, in more
Sinonimi e contrari
insoadura,
insuamentu,
sciovadura
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
luxure,
rut
Inglese
heat,
lechery
Spagnolo
celo,
calentura
Italiano
libídine,
frégola
Tedesco
Lüsternheit,
Brunst.
coidàde , nf, nm: coidadu,
cuidade,
cuidadu,
cuidatu,
cuidau Definizione
pentzamentu, presse, incuru faendho is cosas; coidau dhu narant fintzes in su sensu de diferéntzia
Sinonimi e contrari
acaloramentu,
apensamentu,
apinnicu,
coidu,
contibizu,
presse,
reminu
| ctr.
descuidu
Modi di dire
csn:
pònnere in cuidadu a unu = pònnere presse a unu; giàresi, dàresi coidadu = tènnere presse, chircare de fàghere sa cosa impresse, coitare
Frasi
candho in domo mi narant "Pane cherzo!" e no ndhe apo, mi dao cuidadu e divento a furare resinnadu (B.Caredda)◊ dadi coidadu, ca timo no proat, ca est tronendhe ◊ si sas muntagnas fint de macarrones, e ite vida sa de cudhos chi ant pagu cuidadu! ◊ giaidí coidau!
2.
no tenit coidau de is consillus bonus chi dhi donat genti manna
3.
- calincuna mobadia maba no at a èssi? - no est coidau, est unu spitzu de musca!… (A.Garau)◊ intra Barrabi e Sedhori passat pagu coidau
4.
no iat pérdiu coidau: iat pigau is lentzorus frigaus e dhus iat ispartus asuba de su piciochedhu po dhu cuai
Cognomi e Proverbi
prb:
su cuidadu faghet sa domo
Etimo
spn.
Traduzioni
Francese
diligence,
sollicitude
Inglese
diligence
Spagnolo
cuidado,
celo
Italiano
solèrzia,
alacrità,
sollecitùdine
Tedesco
Emsigkeit,
Eilfertigkeit.
contibízu , nm: contifizu,
contipitzu,
contipizu,
contivígiu,
contivizu,
contivixu,
cuntivígiu Definizione
incuru, cabu, atentzione in su fàere o tènnere is cosas; cosas de fàere, impreu, cosas de atentzionare, de pentzare, fintzes pistighíngiu, pentzamentu / pònnere, parare c.
Sinonimi e contrari
atendéncia,
atendimentu,
contiverju,
cunviu,
fracongia,
impíciu,
imprastu,
incuru,
manígiu,
oloidura,
pensamentu
/
cdh. cuntivíciu
| ctr.
abbandhonu,
irbandhonu,
iscontipizu,
trascura
Frasi
no est a pompiare su pizu de sa cara in sa fémina, ma sa salude, s'onestade, su contipizu in totu ◊ si no bi at contivizu, su dinari bolat che su fumu ◊ so andhadu cun grandhe contivizu chirchendhe ◊ contivizu apo a tenner de ti amare de cantu mi aggradesses e t'istimo (M.Murenu)◊ est ómine de grandhe contivizu ◊ in sas cosas bi cheret contivizu ◊ para contivígiu chi no si seghet sa soga chi filas!◊ sa maistredha dhue poniat contivixu po inditae is cosas a is piciochedhos
2.
canno sa zustissa tocat a s’ispessata in domo tua, macari no apas furatu, carchi cuntipitzu ti assennet semper ◊ cumintzendhe a mancare s'oro candho ancora restait de fraigare su turrione, su zuighe rueit in contivizu mannu chi ndhe perdeit finas su sonnu ◊ fit ponendhe contipizu a sa muzere pro ammaniare su locu ◊ ghirabant a bidha e abbarrabant su secherru, chin su contipizu de torrarent a s'impreu
3.
sa mancada de su babbu l'aiat lassadu bàrriu de contivizos ◊ est tribagliendhe e vivindhe in mesu a tantos duros contivizos ◊ su pitzinnu zuchet sa bússia a isticu de milli contipizos
Cognomi e Proverbi
prb:
chie at contivizu no dormit
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
diligence,
soin,
tâche
Inglese
care,
task,
industry
Spagnolo
celo,
esmero,
encargo
Italiano
diligènza,
premura,
operosità,
incombènza
Tedesco
Fleiß,
Eifer,
Auftrag.
impurdedhíu , pps, agt Definizione
de impurdedhiri; chi est in calore, in more
Sinonimi e contrari
assu 1,
insuau,
intzinnidu,
suadu,
suguzadu
/
focosu
Traduzioni
Francese
qui est en rut
Inglese
full of sexual excitement
Spagnolo
en celo
Italiano
foióso
Tedesco
geil.
incúru , nm Definizione
pentzamentu, interessamentu po calecuna cosa, su chi si faet po contivigiare css. cosa o chistione / leare cosas, chistiones a pagu i. = lassèndhelas a comente cherent andhare
Sinonimi e contrari
contibizu,
pensamentu,
smeru
| ctr.
discóidu,
mindhafutia
Frasi
at lassadu andhare sena incuru su cane a intro de bidha ◊ ses cuntentu de drimpire a s'impreu chin incuru ◊ no fatat vostè puru a si leare a totu a pagu incuru! ◊ cussu no tenit incuru de nisciuna cosa ◊ si ndi pigant pagu incuru, issus! ◊ po pagu incuru ndi arruit sa teulada!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
soin,
diligence,
intérêt
Inglese
interest,
care
Spagnolo
celo
Italiano
cura,
diligènza,
accuratézza,
interessaménto
Tedesco
Pflege,
Sorge,
Fleiß.
insoadúra , nf: insuadura Definizione
su tènnere gana, disígiu de unu mascu (o de fémina), su èssere in calore, in more, totu leau a s'airada cun calecuna idea
Sinonimi e contrari
assuadura,
insuamentu,
sciovadura
/
lusca,
sua 1
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
désir effréné (de la chair)
Inglese
whim,
sexual excitement
Spagnolo
celo
Italiano
ùzzolo,
fòia
Tedesco
Gelüst,
Geilheit.
sparadràpa, sparadràpu , nm, nf Definizione
tira de cosa apicigosa a un'ala; a logos dhu narant fintzes a su paperi de frobbire in su cómudu candho si faet de su corpus
Sinonimi e contrari
achillo,
cerotu,
dafetanu,
liga,
tzirone
Frasi
sa busta ciai dh'asséliu dèu cun d-un'unconi de sparadrapa ◊ cussu temperinu dhu portau segandu su sparadrapa ◊ pongiadidhi àcua e sabi, nabredha e sparadrapa!
Etimo
spn esparadrapo?
Traduzioni
Francese
sparadrap
Inglese
sellotape
Spagnolo
celo,
cinta adhesiva
Italiano
nastro adesivo
Tedesco
Klebestreifen.
súa 1 , nf: suva,
suba 1 Definizione
genia de gana, disígiu de mascu (o de fémina), su èssere in calore, in more, nau de animales, ma fintzes de matedu candho tirat o suspit s'abba faendho linna noa, bogandho
Sinonimi e contrari
ampuadura,
arretúmene,
imbritziolu,
insoadura,
insuamentu,
lusca,
sciovadura,
suacione
Frasi
brotant sas linnas in sua
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
rut
Inglese
sexual excitement
Spagnolo
celo
Italiano
fòia
Tedesco
Geilheit.
suaciòne , nm: assuacione,
suatzone Definizione
su tènnere gana o disígiu de mascu (o de fémina), su èssere in calore, in more
Sinonimi e contrari
burrutzonis,
insuamentu,
sua 1,
subore
/
cdh. sualtzoni,
suatzoni
Frasi
che pudhedredha, acollada cun funes de perdiscione, fit in cussa ocasione che sueta in suatzone! (G.A.Cossu)
Etimo
ltn.
subatione(m)
Traduzioni
Francese
rut
Inglese
rut
Spagnolo
celo
Italiano
frégola
Tedesco
Brunst.
suàre , vrb: assuae,
subare,
suvare Definizione
nau prus che àteru de is animales, èssere o bènnere in more / fémina suada = in suatzone, in chirca de ómine
Sinonimi e contrari
ingrilliri,
seguzare
Etimo
ltn.
subare
Traduzioni
Francese
entrer en chaleur
Inglese
to be on heat
Spagnolo
estar en celo
Italiano
andare in caldo
Tedesco
brunsten.
subòre , nm Definizione
suba, su tènnere gana, disígiu de unu mascu (o de fémina), su èssere in calore, in more
Sinonimi e contrari
assuadura,
sciovu,
sua 1,
suacione
Frasi
sos poledhos isfainados si auniant pro irfocare su subore ◊ cun sa fémina isfocaiat sos subores
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
rut
Inglese
heat
Spagnolo
celo
Italiano
frégola
Tedesco
Brunst.