Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

arrazonàre , vrb: arrazonare Definitzione dhu narant de is cuadhos: impurdedhiri, insuai, èssere in calore Sinònimos e contràrios arrazonire Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu échauffer Ingresu to excite Ispagnolu estar en celo Italianu incalorire (andare in amóre) Tedescu brünstig sein.

àssu 1 , agt Definitzione nau de animale fémina, chi est in more, in disígiu de mascu Sinònimos e contràrios impurdedhiu, insuau, insutzuligau, suadu, suguzadu Ètimu ltn. arsus Tradutziones Frantzesu en chaleur Ingresu on heat Ispagnolu en celo Italianu inuzzolito, in calóre Tedescu begierig, brünstig.

assuadúra , nf Definitzione su tènnere gana, disígiu, de unu mascu (o de fémina), su èssere in calore, in more Sinònimos e contràrios insoadura, insuamentu, sciovadura Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu luxure, rut Ingresu heat, lechery Ispagnolu celo, calentura Italianu libídine, frégola Tedescu Lüsternheit, Brunst.

coidàde , nf, nm: coidadu, cuidade, cuidadu, cuidatu, cuidau Definitzione pentzamentu, presse, incuru faendho is cosas; coidau dhu narant fintzes in su sensu de diferéntzia Sinònimos e contràrios acaloramentu, apensamentu, apinnicu, coidu, contibizu, presse, reminu | ctr. descuidu Maneras de nàrrere csn: pònnere in cuidadu a unu = pònnere presse a unu; giàresi, dàresi coidadu = tènnere presse, chircare de fàghere sa cosa impresse, coitare Frases candho in domo mi narant "Pane cherzo!" e no ndhe apo, mi dao cuidadu e divento a furare resinnadu (B.Caredda)◊ dadi coidadu, ca timo no proat, ca est tronendhe ◊ si sas muntagnas fint de macarrones, e ite vida sa de cudhos chi ant pagu cuidadu! ◊ giaidí coidau! 2. no tenit coidau de is consillus bonus chi dhi donat genti manna 3. - calincuna mobadia maba no at a èssi? - no est coidau, est unu spitzu de musca!… (A.Garau)◊ intra Barrabi e Sedhori passat pagu coidau 4. no iat pérdiu coidau: iat pigau is lentzorus frigaus e dhus iat ispartus asuba de su piciochedhu po dhu cuai Sambenados e Provèrbios prb: su cuidadu faghet sa domo Ètimu spn. Tradutziones Frantzesu diligence, sollicitude Ingresu diligence Ispagnolu cuidado, celo Italianu solèrzia, alacrità, sollecitùdine Tedescu Emsigkeit, Eilfertigkeit.

contibízu , nm: contifizu, contipitzu, contipizu, contivígiu, contivizu, contivixu, cuntivígiu Definitzione incuru, cabu, atentzione in su fàere o tènnere is cosas; cosas de fàere, impreu, cosas de atentzionare, de pentzare, fintzes pistighíngiu, pentzamentu / pònnere, parare c. Sinònimos e contràrios atendéncia, atendimentu, contiverju, cunviu, fracongia, impíciu, imprastu, incuru, manígiu, oloidura, pensamentu / cdh. cuntivíciu | ctr. abbandhonu, irbandhonu, iscontipizu, trascura Frases no est a pompiare su pizu de sa cara in sa fémina, ma sa salude, s'onestade, su contipizu in totu ◊ si no bi at contivizu, su dinari bolat che su fumu ◊ so andhadu cun grandhe contivizu chirchendhe ◊ contivizu apo a tenner de ti amare de cantu mi aggradesses e t'istimo (M.Murenu)◊ est ómine de grandhe contivizu ◊ in sas cosas bi cheret contivizu ◊ para contivígiu chi no si seghet sa soga chi filas!◊ sa maistredha dhue poniat contivixu po inditae is cosas a is piciochedhos 2. canno sa zustissa tocat a s’ispessata in domo tua, macari no apas furatu, carchi cuntipitzu ti assennet semper ◊ cumintzendhe a mancare s'oro candho ancora restait de fraigare su turrione, su zuighe rueit in contivizu mannu chi ndhe perdeit finas su sonnu ◊ fit ponendhe contipizu a sa muzere pro ammaniare su locu ◊ ghirabant a bidha e abbarrabant su secherru, chin su contipizu de torrarent a s'impreu 3. sa mancada de su babbu l'aiat lassadu bàrriu de contivizos ◊ est tribagliendhe e vivindhe in mesu a tantos duros contivizos ◊ su pitzinnu zuchet sa bússia a isticu de milli contipizos Sambenados e Provèrbios prb: chie at contivizu no dormit Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu diligence, soin, tâche Ingresu care, task, industry Ispagnolu celo, esmero, encargo Italianu diligènza, premura, operosità, incombènza Tedescu Fleiß, Eifer, Auftrag.

impurdedhíu , pps, agt Definitzione de impurdedhiri; chi est in calore, in more Sinònimos e contràrios assu 1, insuau, intzinnidu, suadu, suguzadu / focosu Tradutziones Frantzesu qui est en rut Ingresu full of sexual excitement Ispagnolu en celo Italianu foióso Tedescu geil.

incúru , nm Definitzione pentzamentu, interessamentu po calecuna cosa, su chi si faet po contivigiare css. cosa o chistione / leare cosas, chistiones a pagu i. = lassèndhelas a comente cherent andhare Sinònimos e contràrios contibizu, pensamentu, smeru | ctr. discóidu, mindhafutia Frases at lassadu andhare sena incuru su cane a intro de bidha ◊ ses cuntentu de drimpire a s'impreu chin incuru ◊ no fatat vostè puru a si leare a totu a pagu incuru! ◊ cussu no tenit incuru de nisciuna cosa ◊ si ndi pigant pagu incuru, issus! ◊ po pagu incuru ndi arruit sa teulada! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu soin, diligence, intérêt Ingresu interest, care Ispagnolu celo Italianu cura, diligènza, accuratézza, interessaménto Tedescu Pflege, Sorge, Fleiß.

insoadúra , nf: insuadura Definitzione su tènnere gana, disígiu de unu mascu (o de fémina), su èssere in calore, in more, totu leau a s'airada cun calecuna idea Sinònimos e contràrios assuadura, insuamentu, sciovadura / lusca, sua 1 Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu désir effréné (de la chair) Ingresu whim, sexual excitement Ispagnolu celo Italianu ùzzolo, fòia Tedescu Gelüst, Geilheit.

sparadràpa, sparadràpu , nm, nf Definitzione tira de cosa apicigosa a un'ala; a logos dhu narant fintzes a su paperi de frobbire in su cómudu candho si faet de su corpus Sinònimos e contràrios achillo, cerotu, dafetanu, liga, tzirone Frases sa busta ciai dh'asséliu dèu cun d-un'unconi de sparadrapa ◊ cussu temperinu dhu portau segandu su sparadrapa ◊ pongiadidhi àcua e sabi, nabredha e sparadrapa! Ètimu spn esparadrapo? Tradutziones Frantzesu sparadrap Ingresu sellotape Ispagnolu celo, cinta adhesiva Italianu nastro adesivo Tedescu Klebestreifen.

súa 1 , nf: suva, suba 1 Definitzione genia de gana, disígiu de mascu (o de fémina), su èssere in calore, in more, nau de animales, ma fintzes de matedu candho tirat o suspit s'abba faendho linna noa, bogandho Sinònimos e contràrios ampuadura, arretúmene, imbritziolu, insoadura, insuamentu, lusca, sciovadura, suacione Frases brotant sas linnas in sua Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu rut Ingresu sexual excitement Ispagnolu celo Italianu fòia Tedescu Geilheit.

suaciòne , nm: assuacione, suatzone Definitzione su tènnere gana o disígiu de mascu (o de fémina), su èssere in calore, in more Sinònimos e contràrios burrutzonis, insuamentu, sua 1, subore / cdh. sualtzoni, suatzoni Frases che pudhedredha, acollada cun funes de perdiscione, fit in cussa ocasione che sueta in suatzone! (G.A.Cossu) Ètimu ltn. subatione(m) Tradutziones Frantzesu rut Ingresu rut Ispagnolu celo Italianu frégola Tedescu Brunst.

suàre , vrb: assuae, subare, suvare Definitzione nau prus che àteru de is animales, èssere o bènnere in more / fémina suada = in suatzone, in chirca de ómine Sinònimos e contràrios ingrilliri, seguzare Ètimu ltn. subare Tradutziones Frantzesu entrer en chaleur Ingresu to be on heat Ispagnolu estar en celo Italianu andare in caldo Tedescu brunsten.

subòre , nm Definitzione suba, su tènnere gana, disígiu de unu mascu (o de fémina), su èssere in calore, in more Sinònimos e contràrios assuadura, sciovu, sua 1, suacione Frases sos poledhos isfainados si auniant pro irfocare su subore ◊ cun sa fémina isfocaiat sos subores Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu rut Ingresu heat Ispagnolu celo Italianu frégola Tedescu Brunst.