agígu , nm, avb: azicu,
azigu,
azizu Definizione
pagu, pagu pagu de css. cosa; a trebballu, cun dificurtade
Sinonimi e contrari
acantu 4,
addizu,
aizaredhu,
atzicu,
atzítzigu,
izedhu,
pachedhu,
pachitzedhu,
tzúniu
Frasi
azicu prus addainantis bi at una buteca ◊ aispeta azigu!
2.
fit dormiu, azicu nche l'amus ischidau! ◊ fit grae meda: azigu bi l'amus fata a ndhe lu pesare dae terra ◊ azizu si trateniat de erríghere candho intendhiat su chi naravat cudhu ◊ unu commo agigu dhu cumprendhet!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
peu
Inglese
little
Spagnolo
poco
Italiano
pòco
Tedesco
wenig.
aizarédhu, aizédhu, aizighédhu , nm, avb Definizione
unu tanti pagu pagu, un'apenedha
Sinonimi e contrari
agigu,
atzítzigu,
izedhu,
pachedhu,
pachitzedhu,
talighedhu,
tzúniu
| ctr.
meda
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
un petit peu
Inglese
only a little
Spagnolo
un poquito
Italiano
pochino
Tedesco
wenig.
apènas , nm, avb, cng Definizione
unu tanti pitichedhu, pagu pagu; coment'e cng. inditat tempus, pagu pagu, luego apustis
Sinonimi e contrari
acalaizu,
addizu,
apenedha,
impensus,
pacu
/
imperis,
impesci
Frasi
daemindhe un'apenas de su chi zughes! ◊ mi mànigo apenas de pane ◊ ndhe li apo dadu apenas, za li bastat
2.
so apenas torradu ◊ su pane apenas cotu est budhidu ◊ fiat unu logu illuminau apenas de una candela a carburu ◊ babbai in iscola at apenas apenas imparau a lígere ◊ cussu no depiat nasci, o apenas nàsciu mortu!
3.
apenas chi at bidu gai si ndh'est allegradu ◊ apenas dh'iant bia totus si ndi fuant ispantaus ◊ apenas arribbaus ant allutu su fogu in sa forredha
Etimo
spn.
apenas
Traduzioni
Francese
à peine,
un petit peu
Inglese
just
Spagnolo
apenas
Italiano
appéna
Tedesco
kaum.
atzichédhu , nm: cichedhu,
tichedhu Definizione
un’apenas de calecuna cosa de bufare, o fintzes de àteru, de css. cosa o fàere
Sinonimi e contrari
atzicu,
bucada,
súrbia,
tichichedhu,
ticu*
| ctr.
meda
Frasi
si sos ómines aiant pessau atzichedhu a s'áteru mundu aiant caminau prus zustos!
Traduzioni
Francese
un petit peu
Inglese
very little
Spagnolo
poco
Italiano
pòco pòco
Tedesco
bißchen.
azichédhu , nm Definizione
pagu pagu, un'apenedha
Sinonimi e contrari
agigu,
atzítzigu,
izedhu,
pachedhu,
pachitzedhu,
talighedhu,
tzúniu
Traduzioni
Francese
assez peu,
un petit peu
Inglese
only a little
Spagnolo
poquito
Italiano
pochino
Tedesco
bißchen.
carrainàri , nm Definizione
cuarra de dinai…, in cobertantza, dinare de pagu valore
Sinonimi e contrari
grúglia
Traduzioni
Francese
monnaie de peu de valeur
Inglese
worthless coin
Spagnolo
patacón,
parpalla,
ardite
Italiano
patacca
Tedesco
geringwertige Münze.
chinníre , vrb: cinni,
cinniri Definizione
fàere un'ingestu po inditare calecuna cosa; mòvere; mòvere is prabaristas serrandho e aperindho is ogos; tirare sa fune a is boes giuntos, po dhos manigiare
Sinonimi e contrari
abbadiai,
chizire,
fritire,
gínniri,
mòere,
tzindhire,
tzirigare
Modi di dire
csn:
fuire a chinnire oju = fuire che lampu; chinnire s'oju = itl. strizzare l'òcchio
Frasi
su note no chinnit ocru, no fachet una ghilimada ◊ no cinniat ogu ◊ si ndhe riet a tostu a tostu poi tzinnit de oju a sa comare ◊ malos, chena chinnire pibirista a unu póveru animale ant fatu gherra
2.
no mi at mancu chinnidu ◊ ndhe giuches de intreore: no saludas, colas téteru, intreu, no ti chinnis mancu apenas! ◊ est ruta e la creiant morta ca isteit maigantu chena chinnire
3.
su bentu chinnit sa fiama de sa candhela ◊ chi ti cinnis de ingunis arguai de tui! ◊ est tremendhe prus de tzinnindhe ◊ ti matzucant, ti chinnint che sedatu ◊ cun is ossus arrogaus, no si podiat mancu cinni ◊ no si chinnit in ojos ◊ candu fuedhàt issu nisciunus si cinniat (I.Murgia)
Etimo
ltn.
cinnus
Traduzioni
Francese
remuer,
bouger,
se mouvoir peu
Inglese
to move (little)
Spagnolo
esbozar,
hacer señas,
mover
Italiano
muòvere,
muòversi pòco pòco
Tedesco
bewegen,
sich bewegen.
corroédhu , agt Definizione
corroi minore, nau de su piciochedhu chi est unu pagu malu
Sinonimi e contrari
arrabbugiu,
mauchedhu
Traduzioni
Francese
un peu méchant
Inglese
naughty
Spagnolo
malo
Italiano
cattivèllo
Tedesco
etwas unartig.
cotichínu , agt Definizione
unu cotu pagu, male cotu
Sinonimi e contrari
crudonzu
Traduzioni
Francese
peu cuit
Inglese
cooked a little
Spagnolo
poco cocido
Italiano
cottìccio
Tedesco
halbgar.
cruàncinu, cruànciu, cruàngiu, cruàntzinu, cruàntzu , agt Definizione
nau de frutuàriu, chi est pagu cotu
Sinonimi e contrari
cruatzu,
cruàxini,
crudonzu,
cruinciolu
/
cdh. crudànciu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
un peu vert (pas mûr)
Inglese
a little harsh
Spagnolo
un poco verde
Italiano
acerbétto
Tedesco
etwas unreif.
crudónzu , agt: cruonzu,
cudronzu Definizione
nau de cosa posta a còere o de frutu, chi no est cotu bene
Sinonimi e contrari
arbau,
cruànciu,
cruàxini,
cruinciolu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
un peu cru,
un peu vert
Inglese
a little cooked (unripe)
Spagnolo
un poco crudo
Italiano
crudetto
Tedesco
etwas roh.
curtzarínu , agt: curtzurinu Definizione
min. de curtzu, chi est unu pagu curtzu
Sinonimi e contrari
cultighedhu,
cultzitu,
cursiciolu
| ctr.
longhitu
Frasi
s'at postu cartzones curtzarinos
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
un peu court
Inglese
a little short
Spagnolo
cortito
Italiano
un po' córto
Tedesco
etwas kurz.
debbilóngiu, debbilónzu , agt Definizione
debiledhu, unu pagu débbile
Sinonimi e contrari
| ctr.
folte
Frasi
fit mesu surdu e zughiat sa vista puru debbilonza
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
un peu faible
Inglese
pretty weak
Spagnolo
un poco débil
Italiano
debolùccio
Tedesco
schwächlich.
ingeniài , vrb: ingeniare,
ingignai,
inginnai,
inginniai,
inzeniare Definizione
andhare a géniu, èssere a gustu, pràghere; fàere sa cosa faendho a médiu fintzes si no est fàcile, pentzandhodhas totu, imbentandho calecuna cosa noa, diferente (mescamente in forma rfl.), fintzes cuncordare calecuna cosa; fàere s'inginna, s'incàsciu in is doas de is carradas po dhis pònnere is fundhos / i. a unu (nadu mescamente de fizos) = betàresi, tènnere su betu, s'assemizu de sos parentes; èssiri inginnau a… = èssere a zisa de…, fatu a…; inginnai trassas = trassai, ordiminzare carchi cosa a trassa
Sinonimi e contrari
geniare
/
abbirtiai,
arragnare,
imbentai,
indeletare,
inteltiare
/
cuncodrai
/
abbaradhare,
abbelare,
imbelare,
indeosare
Frasi
a mimi no m'ingéniat: tropu arrústicu est! (A.Garau)
2.
at biu s'ómini fracóngiu? at ingeniau a su babbu! ◊ sa fémina mala fait s'ómini trasseri e aici su pobidhu est custrintu a inginnai trassas po pòdiri papai ◊ su chi no tenit cosa de fai nd'inginnat de cosas!…
3.
mi so ingeniadu a chircare ◊ cussu s'inzéniat a fàghere de totu, ma chentza fàghere no abbarrat ◊ pro bois m'inzénio a totu su chi poto ◊ cun carilloni e follas de iscraria inginnant una pipia de serbussu (G.Moi)◊ don Masedhu non iat mai ingeniau nudha: su bèni e su mali dh'iat fatu su fradi (I.Lecca)◊ mi depu ingeniai po unu tzichedhu de binu
4.
tui ses inginnau a tiàulu! (G.Mura)
Cognomi e Proverbi
prb:
chie no s'inzéniat no campat
Etimo
itl.
Traduzioni
Francese
plaire,
faire un peu de tout,
s'arranger
Inglese
to try hard,
to go down well
Spagnolo
caer bien,
ingeniárse
Italiano
andare a gènio,
ingegnarsi,
industriarsi
Tedesco
gefallen,
sich bemühen.
maicàntu , agt, avb, prn: maigantu Definizione
mai + cantu, nau in su sensu de unos cantu, meda, medas
Sinonimi e contrari
chimai,
meda,
meditu
Frasi
maiganta zente faghiat chilòmetros de caminu ◊ de Pedru Casu si connoschent maigantas poesias ◊ atraessados maigantos giassos, bussat a una gianna ◊ sa cota de su pane bastat maigantu tempus
2.
pesso chi isse si siat fadhidu de maigantu ◊ si mudadu mi agatas maicantu, cal'est s'impressione chi ti do? ◊ cust'avréschida l'amus isetada maicantu! ◊ fit maicantu afochissadu ◊ onzi cosa chi faghiat issa, dae maigantu a cust'ala, no fit zusta
3.
maigantos, maigantas faghent gai
Traduzioni
Francese
un certain,
une certaine quantité de (adj.),
une certaine quantité (pron.),
quelque peu,
assez,
sensiblement (adv.)
Inglese
several
Spagnolo
bastante,
algo
Italiano
alquanto
Tedesco
: etwas (Adj.),
ein wenig,
einige,
: ziemlich (Adv.),
: etwas (Pron.),
ein wenig.
murichèdha , nf Definizione
unu tanti pagu pagu (de cosa de papare, de bufare, de àteru)
Sinonimi e contrari
arroghedhu,
pibinida,
pimpirida,
piticada,
ticu,
tzuniedhu
Traduzioni
Francese
petit peu,
petit bout,
une goutte de vin
Inglese
tiny bit
Spagnolo
pellizco,
gota
Italiano
zinzino
Tedesco
Stückchen (mangiare),
Schlückchen (bere).
nobantína , nf Definizione
unu tanti a giru de noranta, ccn. de prus, ccn. de mancu
Etimo
itl.
Traduzioni
Francese
à peu près quatre-vingt-dix
Inglese
about ninety
Spagnolo
unos noventa
Italiano
novantina
Tedesco
etwa neunzig.
orijibesànte , agt Definizione
chi pecat a origas, chi intendhet pagu
Sinonimi e contrari
surdànciu,
surdatzu,
surdíghinu
| ctr.
orijilébiu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
un peu dur d'oreille
Inglese
hard of hearing
Spagnolo
duro de oído
Italiano
sordastro
Tedesco
schwerhörig.
pachitàte , nf: paghidade Definizione
su èssere pagu de sa cosa; cositedha de perunu contu, de nudha
Sinonimi e contrari
gnagneria,
innennériu
Frasi
a fàghere male in sa paghidade de s’ideale meu ndhe l’apo segadu una borta pro sempre
Etimo
ltn.
paucitate(m)
Traduzioni
Francese
peu,
étroitesse
Inglese
meanness,
scarcity
Spagnolo
poquedad,
escasez
Italiano
pochézza,
esiguità
Tedesco
Wenigkeit.
pachitzédhu , agt, nm: paghighedhu,
paghitzedhu,
pazichedhu Definizione
min. de pachitzu: chi est in cantidade pitichedha, de pagu contu, chi est cosa de pagu contu
Sinonimi e contrari
acantedhu,
agigu,
aizaredhu,
apenighedhu,
izedhu,
pachedhu,
pagaredhu,
pibidedhu,
pódhixi,
talighedhu,
tzúniu
/
paghitu,
paghitzedhedhu
| ctr.
meda
Frasi
abbarrae galu unu patzichedhu inoche! ◊ cun cudhu paghighedhu s'ingrassat e si campat mes'annu
Traduzioni
Francese
assez peu
Inglese
not much
Spagnolo
poquito
Italiano
pochino
Tedesco
wenig,
ein klein wenig.