ancabíta , nf: ancalita,
ancallita,
ancarita,
angallita Definizione
genia de brínchidu, fatu a unu pei; a logos, angalita est fintzes sa farrunca, s'unga de is pigiones / andhare o brincare a s'ancarita = a un'anca
Sinonimi e contrari
peditzopu,
peincanedhu,
tzàncaru
Frasi
cun tegus brincaia a s'ancallita ◊ ant fatu s'angallita, chirchendhe de lassare s'immina in su terrinu ◊ unu ciogu innotzente de criaduras in sa carrera brinchendhe a s'ancalita
2.
s'àchili portat me is angalitas unu lèpuri chi at cassau
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
petit saut
Inglese
hop
Spagnolo
salto a la pata coja
Italiano
saltèllo
Tedesco
Hüpfer.
atídhidu , nm Definizione
genia de movimentu a cropu, a iscutuladura, brínchidu mescamente comente faent is cuadhos, is lèperes, crabas e àteru / donai atídhidus
Sinonimi e contrari
brinchitu,
sàdhidu,
sàltidu
Frasi
est unu cuadhu chi no donat atídhidus ◊ ia donau un'atídhidu e nci fui intrada in s'àteru aposentu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
saut,
bond
Inglese
jump,
jerk
Spagnolo
bote,
brinco
Italiano
sbalzo,
salto
Tedesco
Sprung.
bótiu , nm Definizione
movimentu a sàrtidu, a brínchidu
Sinonimi e contrari
brinche,
brínchidu,
brínchili,
brincu,
giagu 2,
sàltidu,
sédhida
/
arratroxa
Frasi
atacat a cudhos ballos tundhos cun bótios e brincos de poledhos tocados de puntolzu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
saut,
bond
Inglese
jump
Spagnolo
salto
Italiano
salto,
làncio
Tedesco
Sprung.
brínche , nm: brínchie Definizione
móvia de botu, a cropu, chi si faet mescamente inartandhosindhe de terra, calandho de artu a terra o faendho unu passu longu meda
Sinonimi e contrari
bótiu,
brínchidu,
brínchili,
brincu*,
giagu 2,
sàltidu,
sédhida
Frasi
sa die de sa festa est a unu brínchie e no biet s'ora de mustrare sa braga a sa zente chi at a bènnere a la bisitare
Traduzioni
Francese
saut,
bond
Inglese
jump
Spagnolo
salto
Italiano
salto
Tedesco
Sprung.
brínchidu , nm: abbrínchidu,
brínchiru,
brínchitu,
brínchiu Definizione
móvia de botu, a corpu, chi si faet mescamente inartandhosindhe de terra, calandho de artu a terra, faendho unu passu longu meda pesandhondhe is peis impare
Sinonimi e contrari
bótiu,
brinche,
brínchili,
brincu,
giagu 2,
sàltidu,
sédhida,
tídhidu
Modi di dire
csn:
andai a brínchidus = a séllidas, a sedhas, che a su lèpere; ghetai unu brínchidu = fàghere unu brincu
Frasi
su brínchidu de su cuadhu no dh'apu mai tímiu ◊ nàsciu, funt a bébidus e a brínchidus cument'e crabus! ◊ at iscutu unu brínchiu e si ch'est ghetau a supra in d-unu dómine ◊ de su prexu depit ghetai brínchidu che craba in logu de arrocas! ◊ duos brínchios e che fimus in iscola ◊ is piciochedhos andhànt de parte in parte de su camminu a brínchidos e a críbidos
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
saut,
bond
Inglese
leap
Spagnolo
salto
Italiano
salto
Tedesco
Sprung.
brinchighédhu , nm Definizione
min. de brincu, brinchidedhu
Sinonimi e contrari
brincaredhu
Traduzioni
Francese
petit saut
Inglese
hop
Spagnolo
saltito
Italiano
saltellino
Tedesco
Hüpfer.
brinchítu , nm Definizione
brínchidu pitichedhu, de pagu tretu, pagu in artu
Sinonimi e contrari
atídhidu,
brínchidu,
brínchili,
subesciada
Frasi
su cane meu mi aiat postu fatu gioghitèndhemi cun sos brinchitos suos
Traduzioni
Francese
petit saut
Inglese
skip
Spagnolo
saltito,
brinco
Italiano
saltèllo,
salterèllo
Tedesco
Hüpfer.
cadharída, cadharíga , nf Definizione
cosa chi si pesat in artu e coment'e a brínchidu (fogu, abba)
Sinonimi e contrari
fiamarida,
fracarida,
pampada
Modi di dire
csn:
cadharidas de risu = risu a meda; pesàresi a cadharidas (nau de ccn.)= tzerriai cun arrennegu
Frasi
su chi no distruent sos bentos lu distruent sas cadharigas de su fogu ◊ si bidiant sas cadharidas e medas no si sunt acurtziados timindhe de che abbarrare brujados
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
saut démesuré,
flot,
flambée
Inglese
excessive jump
Spagnolo
llamarada,
chorro
Italiano
salto sperticato,
flutto,
fiammata vorticósa
Tedesco
hochaufgeschossener Sprung,
Woge,
Stichflamme.
cadramínciu, cadramínzu , nm Sinonimi e contrari
brinchitu,
brincu,
iscradédhiu,
issédhidu
Frasi
sos masones sunt currindhe a cadramíncios che muscados
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
saut,
bond
Inglese
jump
Spagnolo
salto
Italiano
salto,
balzo
Tedesco
Sprung.
cradédhiu , nm Definizione
su cradedhare, su istare a brínchidos, iscudendho is peis a terra po reberdia, ca no si bolet una cosa o fintzes po prexu
Sinonimi e contrari
brincu,
iscradédhiu,
issédhidu,
sàltidu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
saut,
bond
Inglese
jump,
hop
Spagnolo
salto
Italiano
salto,
balzo
Tedesco
Sprung.
giàmpu , nm: giumpu Definizione
su passare o brinchidare de una parte a s'àtera, nau fintzes de su tempus; in cobertantza, decisione manna, de contu
Sinonimi e contrari
brincu,
giànchidu,
passu,
sàltidu,
zumpadura
/
decisioni,
passu
Modi di dire
csn:
betare unu giampu = fai unu sàrtidu; su geunzu de su giumpu = de su trapassu, de sa zoja a su sàpadu santu
Frasi
no ti retenzas sos giampos: curre, curre o cadhu ispanu! ◊ sa vida est unu giampu chi si atraessat a su pesarue ◊ innantis de fàghere su giampu lea sa medida! ◊ si li do tempus de unu giampu a su de duos bei at a restare! ◊ una fémina avesa a tebbacare aiat fatu votu de no tocare tebbacu de sa zoja a su sàpadu santu: unu giumpu divésciu!
2.
già lu podes pensare che ómine addotu chi est pro tota vida cussu giampu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
saut,
bond
Inglese
jump
Spagnolo
salto
Italiano
salto,
balzo
Tedesco
Sprung.
impérriu , nm Definizione
su imperriare; s'apertura de is cambas, s'arcu chi faent is cambas postas cun is peis istesiaos de pare; su passu chi si faet aperindho is cambas, coment'e giumpandho, passandho de unu tretu a s'àteru prus ainnanti
Sinonimi e contrari
brincu,
passu
2.
est sighendi a istudiai e de maista de iscola fait s'impérriu a professoressa
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
saut,
passage
Inglese
jump,
shift
Spagnolo
zancada
Italiano
salto,
passàggio
Tedesco
Sprung.
sàdhidu , nm: sàdhiu Definizione
trémia, iscutulada, brínchidu chi si faet mescamente candho unu si assicat totinduna, a s'ingrundha / andai a sàdhidus = donai sédhidas, andhare a brincos che a su lèpere
Sinonimi e contrari
bótiu,
brinche,
brínchidu,
sadhimentu,
sàltidu,
scianchitu,
sédhida,
sídhidu
/
fritida,
trémida
/
atídhidu
Frasi
at fatu unu sàdhiru po s'acíchiru ◊ iscudet de sàdhiu e che brincat a cropas de su cadhu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
tressaillement,
petit saut
Inglese
jump,
sudden fright
Spagnolo
sobresalto
Italiano
trasaliménto,
saltèllo
Tedesco
Zusammenschrecken,
Hupfer.
sàltidu , nm: sàltiu,
sàltziu,
sàrtidu,
sàrtiu,
sartu,
sàrtziu Definizione
su si pesare de terra a cropu, de botu, fintzes movendhosi a un'ala po che passare a s'àtera parte de una cosa o tretu, su calare a cropu de logu artu a terra; foedhandho de animale mascu, su si che pònnere in pitzu de sa fémina po dh'improssimare; tretu coment'e in buidu tra duas cosas, genia de diferéntzia, de cambiamentu
Sinonimi e contrari
bótiu,
brinche,
brínchidu,
brínchili,
brincu,
sàdhidu,
sédhida
/
coberimentu
Modi di dire
csn:
sàrtiu mortale = zenia de brincu chi faghent sos zogantes de logu artu a cucurummedhu a una o a tantas bias in s'ària e ruindhe ritzos; andai a sàrtidus = su contràriu de pàsidu, fintzas fàghere sa cosa a tretos; passàreche a sàrtiu tràigu = in su chistionu, lassai a pèrdiri calincuna cosa, sartaidha apostadamenti
Frasi
che bentu currias e a sàltios ti bidia (F.Sechi)◊ comenti bit unu margiani, su caboni tirat unu sàrtiu e nci àrtziat a una mata ◊ a sartu-rucra giampat muros, trainos e cresuras (L.Marteddu)◊ dae inoghe a cue brinco a sàltziu tundhu ◊ in tres sàrtzios si che ponet in sa punta de s'àrvore
2.
su mascru petzi est faghindhe sàrtios, como chi sas berbeghes sunt in more
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
saut
Inglese
jump
Spagnolo
salto
Italiano
salto
Tedesco
Sprung.
scapàda , nf: iscapada* Definizione
su scapai
Sinonimi e contrari
scapadura
/
andhada,
comintzu,
lómpida
/
iscuta
Modi di dire
csn:
fai una s. a unu logu = un'andhada lestra, un'acostada; fai una cosa a scapadas = a iscutas, in tantas bias; s. de arcu, de cani de scupeta = iscatu
Frasi
is cuadhus curridoris no si bint a sa scapada ma a sa torrada
2.
donamí su poderi de cambiai po una scapada
Traduzioni
Francese
saut,
apparition
Inglese
flying visit
Spagnolo
escapada
Italiano
capatina
Tedesco
kurzer Besuch,
Stippvisite.