asciútu , agt: assutu, isciutu Definizione chi no portat abba (prus che àteru a fora), o chi ndhe portat tropu paga (nau de cosa de papare); nau de su tempus, de die, sumana, chi no est proendho, no proet / a./c. si manígiat fintzes coment'e pps. de asciutare Sinonimi e contrari adustu, àrridu, asciugu, asciutau, isciutorau, issucu, sicu | ctr. ifustu, inciustu, modhoricanu, sciustu / abbosu Modi di dire csn: manigare a s'assuta, a s'asciutu = papai pani aungiali, sentza de ingaúngiu; èssiri intra friscu e asciutu = irmurtidu; assutu che linna (nadu de cosas de manigare)= chi no zughet sutzu, chi no est abbosu nudha; istare o èssere in assutu = chentza abba, chentza umidore Frasi sos trastes chi as istérridu in su sole sunt assutos ◊ sa terra est assuta ca est de meda chentza pròere ◊ zuto sa buca assuta ◊ custa pira est assuta che linna ◊ est faghindhe tempus assutu ◊ bella die assuta, mih, pro collire olia! ◊ sa melaghidonza est unu frutuàriu assutu 2. che so assutu a fortza de cantare! 3. su mere meu màndhigat chivarzu a s'asciuta ◊ bi ndhe at chi ant campadu a pane asciutu 4. si setzit in su fogu a si asciutare e daghi si est asciutu si ndh'est pesadu Cognomi e Proverbi smb: Assuttu Etimo itl. Traduzioni Francese sec Inglese dry Spagnolo seco Italiano asciutto Tedesco trocken.

cogónu , nm Definizione sicadura a tropu de calecuna cosa (es. pane modhe); fintzes dispraxere, prus che àteru de ofesa, de su èssere apocau, fatu a bregúngia Sinonimi e contrari assicorradura, assicorru / angóniu, annógiu, ràngulu Etimo srd. Traduzioni Francese état de ce qui est dur, sec, rassis, ressentiment Inglese drying up Spagnolo resecado, resentimiento Italiano rinsecchiménto, risentiménto Tedesco trocken werden, Groll.

insicurídu , agt Definizione coment'e sicau, làngiu Sinonimi e contrari addrommigadu, assichillonau, sicu / insichinidu, marriu, scalarxiu Traduzioni Francese sec Inglese withered Spagnolo seco, acartonado Italiano risecchito, incatorzolito Tedesco trocken, eingeschrumpft.

iscannatiàtu , agt Sinonimi e contrari carraitu, iscarraitu, iscarrainzu, istraitzelladu, scalarxiu, scarritzinu | ctr. grassu, imprupiu Traduzioni Francese maigre, sec Inglese lanky Spagnolo enjuto Italiano allampanato Tedesco spindeldürr.

iscarrídu , pps, agt: iscarriu Definizione de iscarrire; chi est làngiu làngiu, chentza prupa Sinonimi e contrari gàlinu, scarritzinu, schirriolu, sicadinu, sicanzu 2. candho miro su càvanu iscarridu de cussu criu m'istremutit sa pedhe! ◊ est una fémina istrízile e iscarrida Terminologia scientifica zcrn Traduzioni Francese sec, squelettique Inglese rye Spagnolo enjuto, seco Italiano segaligno Tedesco roggenartig.

istraitzellàdu , agt, nm Definizione nau de ccn., chi est cannàile meda, a bisura de traitzella, làngiu meda Sinonimi e contrari marriu, scarritzinu, stinghiritzu | ctr. grassu, imprupiu, introssiu Traduzioni Francese maigre, sec Inglese lanky Spagnolo enjuto Italiano allampanato Tedesco schwach.

pabàssa , nf: papàscia, papassa, pobassa, popassa Definizione àghina de calidade bella a pibiones mannos tostaos, cun pagu pisu, sicada ispibionada, e impreada pruschetotu po fàere druches Frasi candho de su prugadóriu arribbaiaus a domo su casigione fut prenu de trigu, fae, gíngiulu, pilladra, chíghere, pabassa, figu de giuncu, nenciola e castàngia ◊ zughet su coro sicadu che pabassa ◊ de su barrali mannu teneus is cantinas prenas de pabassa… Terminologia scientifica mng Etimo itl. Traduzioni Francese raisin sec Inglese raisins Spagnolo pasas Italiano uva passa Tedesco Rosine.

sicadínu , agt: sicadrinu, sicalinu, sicarinu, sicatinu Definizione nau de ccn. po sa genia de carena, chi portat pagu prupas, chi est fine, cannàile; nau de mata, chi no faet sida meda, chi est coment'e patindho sicore, pagu créschia, chi est sugeta a patire sicore Sinonimi e contrari gàlinu, iscarridu, scarritzinu, schirriolu, sicanzu | ctr. grassu, introssiu Frasi sos massàgios, sicarinos, su chito sunt móvidos cun sa bértula a codhu e cun sa soga a chircare sos boes ◊ macari sicatinu potiat che boe e travaglianne si mustraiat su primu de totucantos 2. is matas sicadinas no faint umbra bona ◊ ispigas sicadrinas chi cuant in sas chesvas sas raigas turmentadas de sidis ◊ chi sa bíngia est bècia si lichidit su fundu seghendindi sa linna sicadina, is cotzinas Terminologia scientifica zcrn Etimo srd. Traduzioni Francese sec, maigre Inglese wiry Spagnolo enjuto, seco Italiano segaligno Tedesco dürr.

sícu , agt, pps, nm: sigu Definizione chi no portat prus abba; nau de erba o matedu, chi at pérdiu totu s'abba e po cussu est mortu; nau de un'arremu de sa carena, chi no portat prus fortza, chi est acancarronau, igragalau, chi no ndhe serbit prus, ma nau de totu sa carena, chi est làngia, marria meda, chentza fortzas, o nau de su chi unu provat, chi est totu ispantau, dispràxiu meda Sinonimi e contrari adustu, àrridu, asciutu, sicau / aggrauncidu, rentesu / trassidu | ctr. birde, friscu 1, ifustu Modi di dire csn: rana, píbera de sicu = chi crescit foras de s'àcua; pumatas de sicu = sentza de acuai prus, una borta chi anti pigau; sicu che linna (nadu de zente) = chi est làngiu meda, marriu; fàghere in sicu (nadu de cosa prantada) = chi crescit sentza de dh'acuai; berbeghes sicas, titas sicas = chi no sunt boghendhe prus late; èssere in sicu = abarrai in su sicu, sentza de àcua, no tènniri àcua; tempus de sicu = tempus de sicore, tempus meda chentza pròere; no bastare ne birde e ne sicu = nudha, consumai totu, tropu; unu corpu sicu = unu ebbia (ma chi at fatu totu s'efetu chi si depiat fàghere); avb. a sicu = candu (ccn. cosa) est sicada Frasi abba s'ortu ca est totu sicu! ◊ sa linna sica tenet prus de sa frisca ◊ sa figu candho est bene sica si costoit 2. sos bratzos nostros si sunt sicos candho azis fatu a trumas sa tucada ◊ s'iscanzant tancadas laras fritas in risos chi s'ierru aiat sicu ◊ sa rosa si est sica in su ratu ◊ sa funtana si ch'est sica ◊ si aiat próidu, su riu no si fit sicu 3. un'ominedhu portat sa manu sica ◊ so abbarradu sicu candho apo ischidu chi fit mortu s'amigu meu ◊ sa manu sica giutat, prima de fàghere cussu dannu! ◊ zughet unu lados de sa carena sicu ◊ ndh'est rutu a malàidu e no bi est sanadu prus: pro cussu est sicu che linna ◊ sa limba sica, innantis de nàrrere male de s'àteru! ◊ bae e tribàglia, mandronatzu, no ses sicu! 4. dae tríulas semus in sicu, sentza bi tènnere unu ticu de abba ◊ cussa cosa est totu in sicu: cheret abbada ◊ in custa domo no che abbastat ne birde e ne sicu mancari che intret riu bogadu! ◊ si su basolu noche lu manigamus a friscu no ndhe tenimus a sicu, ca est pagu Cognomi e Proverbi smb: Siccu Etimo ltn. siccus Traduzioni Francese sec, desséché Inglese dried (up) Spagnolo seco Italiano sécco, disseccato, inaridito Tedesco trocken, ausgedörrt, dürr, ausgetrocknet.

trajàdu , agt Definizione chi est sicau àrridu Sinonimi e contrari bídrinu, chídrinu Frasi semus in tríulas e sa pastura est totu sica trajada Traduzioni Francese très sec et aride Inglese very barren Spagnolo muy árido Italiano estremaménte àrido e sécco Tedesco sehr trocken.

«« Cerca di nuovo