cocòcia , nf: cocota,
cogòcia Definizione
su corgiolu modhe de sa nughe (ma fintzes de sa méndhula), su chi si tzacat, si ndhe istacat candho sa nughe lompet, e sicat: sa cogòcia est fintzes su corgiolu tostau de sa nughe e, segundu su logu, su capedhu de su landhe fatu coment'e una crobedha afacada, su chi narant puru cocotzu; a logos est sa conchedha de sa natura de su mascu
Sinonimi e contrari
còcora,
cocotu*
/
conchedha 3,
papu 1
Terminologia scientifica
rbr
Traduzioni
Francese
brou
Inglese
walnut husk
Spagnolo
raspa,
zurrón,
ruezno
Italiano
mallo della nóce
Tedesco
grüner Schale.
cogliòla , nf Definizione
su corgiolu modhe de sa nughe, su primu de fora chi si tzacat e istacat candho sa nughe est lómpia
Sinonimi e contrari
cocòcia,
còcora
Terminologia scientifica
rbr
Traduzioni
Francese
brou
Inglese
walnut husk
Spagnolo
zurrón,
raspa,
ruezno
Italiano
mallo della nóce
Tedesco
grüne Schale.
cugudhàu , nm Definizione
su cuguzadu, sa camisa o càscia de su trigu ancora in s'ispiga
Sinonimi e contrari
cuguzone,
erenzu,
iscuguza,
scefa,
scefabi
Frasi
su trigu fait sa palla de cugudhau ◊ sa paza est fata in fine, ma ancora su cugudhau est meda: moliae! ◊ su trigu si prugat po nd'iscerai su cugudhau chi est abarrau
Terminologia scientifica
rbr
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
balle du blé
Inglese
husk
Spagnolo
cascabillo
Italiano
lòppa,
pula del grano
Tedesco
Spreu.
cuguzòne , nm Definizione
su cuguzadu, sa camisa o càscia de su trigu ancora in s'ispiga
Sinonimi e contrari
cugudhau,
erenzu,
scefa,
scefabi
Terminologia scientifica
rbr
Etimo
ltn.
cuculione(m)
Traduzioni
Francese
balle du blé
Inglese
husk
Spagnolo
cascabillo
Italiano
lòppa del grano
Tedesco
Spreu.
irragàre , vrb Definizione
bogare sas ragas, is cratzones de orroda de su costumu de s'ómine; bogare sa castàngia de su scriscioni (o primu corgiolu)
Sinonimi e contrari
irraghilare,
isbragare,
isbragugliare
/
ischissonare,
iscocotare,
iscucudhare
2.
sa castanza s'irragat in campu ◊ sa castanza s'irragat e ndh'essit desesi candho est bene lómpida
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
enlever la bogue
Inglese
to husk
Spagnolo
sacar las castañas del erizo
Italiano
diricciare
Tedesco
schälen.
ischiàre , vrb: ischivare 1 Definizione
segare po ndhe bogare su papu (chiu) is frutos chi portant corgiolu grussu (es. nughe, méndhula), isceberare e bogare a parte su chiu
Sinonimi e contrari
iscocorare,
spapai
Frasi
si aiat ischivatu unu botedhu de nutzola chin sas dentes ◊ in piatza no si acatat una preta mancu pro ischivare una ménnula!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
écaler
Inglese
to husk
Spagnolo
descascarar
Italiano
smallare
Tedesco
schälen.
ischissonàre , vrb: iscrissonare,
scriscionai Definizione
bogare sa raga (ischissone) a sa castàngia, bogare sa castàngia de su corgiolu ispinosu
Sinonimi e contrari
irragare,
iscocotare,
iscucudhare
Frasi
mi pogno a iscrissonare castagna a manos límpias! ◊ est ischissonanno e bodhinno castagna
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
enlever la bogue
Inglese
to husk
Spagnolo
quitar el erizo de las castañas,
escabuchar
Italiano
diricciare
Tedesco
Eßkastanien schälen.
ischissòne , nm: iscriscione,
iscrissone,
isgrissone,
scriscioni Definizione
sa primu corgiolu de sa castàngia, a fora, totu ispina; genia de animale cun sa pedhe totu ispina a dónnia bandha, tundhu tundhu candho si allòmborat timendho
Sinonimi e contrari
acrissone,
arone,
cocotu,
cuscusone 2,
erghisone,
griscione,
gurgudhu,
ispunzola 1,
raga
/
aritu,
arrescioni
Frasi
su bentu ndhe iscudet s'ischissone ◊ una die ti apo bidu castagnendhe: cun manu lestra collias s'iscrissone ◊ s'ischissone ocanno est calannonne chena èssere lómpia sa castagna
2.
in conca pro ti rèndhere atraente giughes un'ischissone apena abbertu!…
Terminologia scientifica
rbr; anra, erinaceus aeuropeus var. italicus
Traduzioni
Francese
bogue
Inglese
chesnut husk
Spagnolo
erizo
Italiano
rìccio della castagna,
rìccio
Tedesco
Kastanienigel,
Igel.
istergàre , vrb Definizione
bogare o istacare sa terga a s'ispiga de su moriscu
Sinonimi e contrari
isbuatare,
scrocitari
Frasi
su moriscu si assóliat unu pagu chentza istergadu, ma pro assoliare menzus tocat a l'istergare e irranare
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
ôter les bractées des épis du maïs
Inglese
to husk
Spagnolo
despinochar
Italiano
spannocchiare
Tedesco
entlieschen.
ràga , nf Definizione
su corgiolu ispinosu de sa castàngia e fintzes sa cogòcia de su landhe; a logos est sa fògia de sa canna (fintzes de su trigu), po cantu imbodhigat su cambu
Sinonimi e contrari
arone,
cugudha,
gurgudhu,
ischissone,
ispunzola 1
/
aterga
Cognomi e Proverbi
smb:
Raga, Ragas
Terminologia scientifica
rbr
Traduzioni
Francese
bogue
Inglese
chesnut husk
Spagnolo
erizo
Italiano
rìccio
Tedesco
Kastanienigel,
Fruchtbecher,
Cupula.
scrocitàri , vrb Definizione
isfogiare a s'ispiga de su moriscu, bogare sa terga
Sinonimi e contrari
isbuatare,
istergare
Frasi
si scrocitat su trigumoriscu
Traduzioni
Francese
ôter les épis du maïs
Inglese
to husk
Spagnolo
despinochar
Italiano
spannocchiare
Tedesco
schälen.
tipidíu , nm, nf: tipitia,
tipitiu Definizione
pruinedhu chi si faet mescamente manigiandho laore; pruinedhu fine fine chi si faet asuta de is letos, in su cugigone de is busciacas, fintzes ispuntadura de pilu, de lana e cosighedhas deasi
Sinonimi e contrari
boladia,
pilibili,
pulina
/
erenzu,
ghilipiu,
ghitipiu,
pibitza,
pilipiu,
tilipio,
tipidedhu,
tipidipi
Frasi
est nudha su tipidiu chi dhui fiat asuta de su letu!…
Traduzioni
Francese
balle,
duvet tonture
Inglese
husk,
down,
polling
Spagnolo
cascabillo,
pelusa,
tundidura
Italiano
lòppa,
pula,
lanùgine,
cimatura
Tedesco
Spreu,
Flaum,
Schurwolle.