cocòcia , nf: cocota,
cogòcia Definitzione
su corgiolu modhe de sa nughe (ma fintzes de sa méndhula), su chi si tzacat, si ndhe istacat candho sa nughe lompet, e sicat: sa cogòcia est fintzes su corgiolu tostau de sa nughe e, segundu su logu, su capedhu de su landhe fatu coment'e una crobedha afacada, su chi narant puru cocotzu; a logos est sa conchedha de sa natura de su mascu
Sinònimos e contràrios
còcora,
cocotu*
/
conchedha 3,
papu 1
Terminologia iscientìfica
rbr
Tradutziones
Frantzesu
brou
Ingresu
walnut husk
Ispagnolu
raspa,
zurrón,
ruezno
Italianu
mallo della nóce
Tedescu
grüner Schale.
cogliòla , nf Definitzione
su corgiolu modhe de sa nughe, su primu de fora chi si tzacat e istacat candho sa nughe est lómpia
Sinònimos e contràrios
cocòcia,
còcora
Terminologia iscientìfica
rbr
Tradutziones
Frantzesu
brou
Ingresu
walnut husk
Ispagnolu
zurrón,
raspa,
ruezno
Italianu
mallo della nóce
Tedescu
grüne Schale.
cugudhàu , nm Definitzione
su cuguzadu, sa camisa o càscia de su trigu ancora in s'ispiga
Sinònimos e contràrios
cuguzone,
erenzu,
iscuguza,
scefa,
scefabi
Frases
su trigu fait sa palla de cugudhau ◊ sa paza est fata in fine, ma ancora su cugudhau est meda: moliae! ◊ su trigu si prugat po nd'iscerai su cugudhau chi est abarrau
Terminologia iscientìfica
rbr
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
balle du blé
Ingresu
husk
Ispagnolu
cascabillo
Italianu
lòppa,
pula del grano
Tedescu
Spreu.
cuguzòne , nm Definitzione
su cuguzadu, sa camisa o càscia de su trigu ancora in s'ispiga
Sinònimos e contràrios
cugudhau,
erenzu,
scefa,
scefabi
Terminologia iscientìfica
rbr
Ètimu
ltn.
cuculione(m)
Tradutziones
Frantzesu
balle du blé
Ingresu
husk
Ispagnolu
cascabillo
Italianu
lòppa del grano
Tedescu
Spreu.
irragàre , vrb Definitzione
bogare sas ragas, is cratzones de orroda de su costumu de s'ómine; bogare sa castàngia de su scriscioni (o primu corgiolu)
Sinònimos e contràrios
irraghilare,
isbragare,
isbragugliare
/
ischissonare,
iscocotare,
iscucudhare
2.
sa castanza s'irragat in campu ◊ sa castanza s'irragat e ndh'essit desesi candho est bene lómpida
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
enlever la bogue
Ingresu
to husk
Ispagnolu
sacar las castañas del erizo
Italianu
diricciare
Tedescu
schälen.
ischiàre , vrb: ischivare 1 Definitzione
segare po ndhe bogare su papu (chiu) is frutos chi portant corgiolu grussu (es. nughe, méndhula), isceberare e bogare a parte su chiu
Sinònimos e contràrios
iscocorare,
spapai
Frases
si aiat ischivatu unu botedhu de nutzola chin sas dentes ◊ in piatza no si acatat una preta mancu pro ischivare una ménnula!
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
écaler
Ingresu
to husk
Ispagnolu
descascarar
Italianu
smallare
Tedescu
schälen.
ischissonàre , vrb: iscrissonare,
scriscionai Definitzione
bogare sa raga (ischissone) a sa castàngia, bogare sa castàngia de su corgiolu ispinosu
Sinònimos e contràrios
irragare,
iscocotare,
iscucudhare
Frases
mi pogno a iscrissonare castagna a manos límpias! ◊ est ischissonanno e bodhinno castagna
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
enlever la bogue
Ingresu
to husk
Ispagnolu
quitar el erizo de las castañas,
escabuchar
Italianu
diricciare
Tedescu
Eßkastanien schälen.
ischissòne , nm: iscriscione,
iscrissone,
isgrissone,
scriscioni Definitzione
sa primu corgiolu de sa castàngia, a fora, totu ispina; genia de animale cun sa pedhe totu ispina a dónnia bandha, tundhu tundhu candho si allòmborat timendho
Sinònimos e contràrios
acrissone,
arone,
cocotu,
cuscusone 2,
erghisone,
griscione,
gurgudhu,
ispunzola 1,
raga
/
aritu,
arrescioni
Frases
su bentu ndhe iscudet s'ischissone ◊ una die ti apo bidu castagnendhe: cun manu lestra collias s'iscrissone ◊ s'ischissone ocanno est calannonne chena èssere lómpia sa castagna
2.
in conca pro ti rèndhere atraente giughes un'ischissone apena abbertu!…
Terminologia iscientìfica
rbr; anra, erinaceus aeuropeus var. italicus
Tradutziones
Frantzesu
bogue
Ingresu
chesnut husk
Ispagnolu
erizo
Italianu
rìccio della castagna,
rìccio
Tedescu
Kastanienigel,
Igel.
istergàre , vrb Definitzione
bogare o istacare sa terga a s'ispiga de su moriscu
Sinònimos e contràrios
isbuatare,
scrocitari
Frases
su moriscu si assóliat unu pagu chentza istergadu, ma pro assoliare menzus tocat a l'istergare e irranare
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
ôter les bractées des épis du maïs
Ingresu
to husk
Ispagnolu
despinochar
Italianu
spannocchiare
Tedescu
entlieschen.
ràga , nf Definitzione
su corgiolu ispinosu de sa castàngia e fintzes sa cogòcia de su landhe; a logos est sa fògia de sa canna (fintzes de su trigu), po cantu imbodhigat su cambu
Sinònimos e contràrios
arone,
cugudha,
gurgudhu,
ischissone,
ispunzola 1
/
aterga
Sambenados e Provèrbios
smb:
Raga, Ragas
Terminologia iscientìfica
rbr
Tradutziones
Frantzesu
bogue
Ingresu
chesnut husk
Ispagnolu
erizo
Italianu
rìccio
Tedescu
Kastanienigel,
Fruchtbecher,
Cupula.
scrocitàri , vrb Definitzione
isfogiare a s'ispiga de su moriscu, bogare sa terga
Sinònimos e contràrios
isbuatare,
istergare
Frases
si scrocitat su trigumoriscu
Tradutziones
Frantzesu
ôter les épis du maïs
Ingresu
to husk
Ispagnolu
despinochar
Italianu
spannocchiare
Tedescu
schälen.
tipidíu , nm, nf: tipitia,
tipitiu Definitzione
pruinedhu chi si faet mescamente manigiandho laore; pruinedhu fine fine chi si faet asuta de is letos, in su cugigone de is busciacas, fintzes ispuntadura de pilu, de lana e cosighedhas deasi
Sinònimos e contràrios
boladia,
pilibili,
pulina
/
erenzu,
ghilipiu,
ghitipiu,
pibitza,
pilipiu,
tilipio,
tipidedhu,
tipidipi
Frases
est nudha su tipidiu chi dhui fiat asuta de su letu!…
Tradutziones
Frantzesu
balle,
duvet tonture
Ingresu
husk,
down,
polling
Ispagnolu
cascabillo,
pelusa,
tundidura
Italianu
lòppa,
pula,
lanùgine,
cimatura
Tedescu
Spreu,
Flaum,
Schurwolle.