alzenína , nf: arzinina Definitzione sa coa de s'argiola, granu de trigu aortitzu, minudedhu; is granos de trigu orruinau ammesturau a pedrighedha chi si ndhe sèberat candho su trigu dhu faent in chiliru po dhu chistire límpiu Sinònimos e contràrios arenúgiu, cerfa, coale, coamaderzu, coalina, coana, coatzu, culischedhu, enina, genina, ghinina, ischivozu, pealinu Frases bennasu de peràulas, nàrami chie cantat candho agabbas sas istajones in sas alzolas mannas de arzinina! (C.De Martis)◊ cussu fit cantadore de arzininas mortas Tradutziones Frantzesu grenaille Ingresu refuse Ispagnolu mondadura Italianu mondìglia Tedescu Spreu.

camisèdha , nf Definitzione min. de camisa: camisa pitica o de diferente genia; segundhu su costúmene, sa gunnedha de furesu; su pigighedhu chi bestit su granu de su trigu o de àteru laore (fintzes de su chiu de sa méndhula o cosas deasi) Sinònimos e contràrios camijeta / pidhoncu 2. s'ispiga portat is naus e is naus portant sa camisedha o capa chi finit cun s'arista Terminologia iscientìfica cst, bst Tradutziones Frantzesu chemisier, chemisette, balle du blé Ingresu blouse Ispagnolu camiseta, cascabillo Italianu camicétta, pula Tedescu Bluse, Spreu.

chercúzu , nm: chircuzu Definitzione est su chi abbarrat in s'argiola de sa treuladura de su trigu, sa pàgia prus fine; orrughedhos fines de sa coma de sa linna Sinònimos e contràrios afrantzuchena, arremusulla, chimuza, chirchiza, cífrinu, cruscuza, frataza, pampodha, romasiza, tzimuca, vèglia / chimuza Tradutziones Frantzesu grenaille, crublure Ingresu riddling Ispagnolu granzas Italianu vagliatura, frùscoli Tedescu Spreu.

chirchíza , nf, nm: chischiza, chiscuza, chiscuzu Definitzione orrughedhos de css. cosa e mescamente de linna; moidedha de su foedhare / èssere chiscuza (nau de ccn.)= afrodhieri, bòlliri isciri ammarolla is chistionis allenas Sinònimos e contràrios arrogalla, chercuzu, chimuza, frataza, frustigalla, ischimuza, pampodha, piciualla, tzimuca / bodheta, piscinu Frases ti fetant a chiscuza! ◊ s'ossu a chiscuzu si at fatu! ◊ mi che ant frundhidu che chiscuza 2. est collindhe chiscuza a su fogu ◊ sa chiscuza meda chi bi est afogat su pàsculu 3. no s'intendhet che risos e chiscuzas, ispracadas sentza de àere cabu e coa ◊ est cussu buchimannu chi che at bogadu sa chiscuza, candho nos at agatadu! Sambenados e Provèrbios smb: Chiscuzzu Ètimu ltn. quisquiliae Tradutziones Frantzesu grenaille, criblure Ingresu riddling Ispagnolu salvado Italianu vagliatura, frùscoli Tedescu Spreu.

coamadérzu, coamadórzu , nf Definitzione coa de madrelzu, de su postorzu, de s'argiola, su chi dhue abbarrat in s'argiola apustis incungiau su laore Sinònimos e contràrios coale, coalina, culischedhu, ischivozu, padriedu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu grenaille, criblure Ingresu riddling Ispagnolu monda, criba Italianu mondìglia, vagliatura Tedescu Spreu.

coscovàtzu , nm: cuscubatzu, cuscuvatzu Definitzione iscopa de àchina o de sarmentu, sa carena, su chi abbarrat de unu gurdone de àghina apustis istacaos is pibiones; fintzes totu su chi no est granu, foedhandho de su laore Sinònimos e contràrios iscovàtzulu, iscopu 1, iscovile, sporra / cerfa, chercuzu, coamaderzu, múndulu 2. issos regollint su ranu e a nois lassant su cuscubatzu Terminologia iscientìfica rbr Tradutziones Frantzesu râpe, criblure Ingresu grape stalk, riddling Ispagnolu orujo, salvado Italianu graspo, vagliatura Tedescu Traubenstiel, Spreu.

cugudhàu , nm Definitzione su cuguzadu, sa camisa o càscia de su trigu ancora in s'ispiga Sinònimos e contràrios cuguzone, erenzu, iscuguza, scefa, scefabi Frases su trigu fait sa palla de cugudhau ◊ sa paza est fata in fine, ma ancora su cugudhau est meda: moliae! ◊ su trigu si prugat po nd'iscerai su cugudhau chi est abarrau Terminologia iscientìfica rbr Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu balle du blé Ingresu husk Ispagnolu cascabillo Italianu lòppa, pula del grano Tedescu Spreu.

cuguzòne , nm Definitzione su cuguzadu, sa camisa o càscia de su trigu ancora in s'ispiga Sinònimos e contràrios cugudhau, erenzu, scefa, scefabi Terminologia iscientìfica rbr Ètimu ltn. cuculione(m) Tradutziones Frantzesu balle du blé Ingresu husk Ispagnolu cascabillo Italianu lòppa del grano Tedescu Spreu.

genína , nf: gerina 1, gianina, ginia 1, ginina, ginínia, girina, zenina Definitzione sa coa de s'argiola, trigu aortitzu, mortu, minudedhu, ammesturu de trigu pitichedhu o segau e pedrighedha (ma dhu narant de àteru laore puru) Sinònimos e contràrios alzenina, cerfa, coale, coamaderzu, coalina, coana, coatzu, culischedhu, enina, ghinina, ischivozu, padreri Frases toca, pruga sa girina ca ndi essit un'ànima de peniténtzia! ◊ a boltas li pagat sa faina cun misuras iscassas de ginina (M.Murenu)◊ su columbu si cuntentaiat de sa gianina de su trigumoriscu Sambenados e Provèrbios smb: Gerina, Girina / prb: onzi ispiga at sa parte de sa gianina Tradutziones Frantzesu grenaille Ingresu chaff Ispagnolu granzas Italianu mondìglia Tedescu Spreu.

ischivózu , nm Definitzione coa de argiola, s'úrtimu laore chi abbarrat de arregòllere, mescamente brutu e metzanu Sinònimos e contràrios coale, coamaderzu, culischedhu Frases frichinias de tempus, ischivozos anticos apo acatau in custos montricos pacu abbuschios e istropiaos Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu ventage, criblure Ingresu screening, rest Ispagnolu residuo Italianu vagliatura, resìduo Tedescu Spreu, Rest.

mundhàza , nf Definitzione àliga chi si arregollet mundhandho, purgadura de is laores Sinònimos e contràrios mundadura / cerfa, coale, coamaderzu, coalina, coana, culischedhu, enina, genina, ghinina, ischivozu Frases in dogni trigu bi at mundhaza ◊ su mare buliadu bombitat mundhaza Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu rebut, épluchure, grenaille Ingresu refuse Ispagnolu barredura, monda Italianu mondíglia Tedescu Spreu, Abfälle (Pl.).

múndulu , nm Definitzione s'àliga chi si ndhe sèberat de su laore / m. de bentu = molinada de bentu Sinònimos e contràrios cerfa, mundidhu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu criblure Ingresu riddling Ispagnolu criba, despajadura Italianu vagliatura Tedescu Spreu, Abfälle (Pl.).

musína , nf Definitzione cosa o àliga chi si ndhe sèberat e bogat prugandho laore Sinònimos e contràrios alzenina, genina, ghighina, ghinina, ischivozu, purgadura Sambenados e Provèrbios smb: Musina Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu nettoyage, émondage, épluchage, épluchure Ingresu cleaning, weeding Ispagnolu monda Italianu mondatura Tedescu Spreu, Abfälle (Pl.).

tipidíu , nm, nf: tipitia, tipitiu Definitzione pruinedhu chi si faet mescamente manigiandho laore; pruinedhu fine fine chi si faet asuta de is letos, in su cugigone de is busciacas, fintzes ispuntadura de pilu, de lana e cosighedhas deasi Sinònimos e contràrios boladia, pilibili, pulina / erenzu, ghilipiu, ghitipiu, pibitza, pilipiu, tilipio, tipidedhu, tipidipi Frases est nudha su tipidiu chi dhui fiat asuta de su letu!… Tradutziones Frantzesu balle, duvet tonture Ingresu husk, down, polling Ispagnolu cascabillo, pelusa, tundidura Italianu lòppa, pula, lanùgine, cimatura Tedescu Spreu, Flaum, Schurwolle.

zenína , nf: genina*, zinina Definitzione sa coa o coígiu de s'argiola, granu de trigu aortitzu, mortu, pitichedhu; is granos de trigu guastos de maladia ammesturaos a pedrighedha chi si ndhe sèberant candho su trigu dhu faent in chiliru po dhu chistire límpiu Sinònimos e contràrios alzenina, cerfa, coale, coamaderzu, coana, culischedhu, enina, ghinina, ischivozu Frases betamus sas zeninas a sas pudhas ◊ apenas faghes débbile un'otina, ca ses de sos poetas sa zenina! ◊ custu ranu est zenina mísciu a paza ◊ una frommixa lu giughet a mossu che ranu de zenina! Tradutziones Frantzesu grenaille Ingresu chaff Ispagnolu mondadura Italianu mondìglia Tedescu Spreu.

«« Torra a chircare