abboltijàdu , agt Definizione
nau de un’arremu aguantau postu male ora meda, chi paret ortigu, dormiu, no sentit bene is cosas; nau de cosa de papare, chi est asciuta coment'e ortigu
Sinonimi e contrari
abborticau,
ammoltijadu,
infromigau
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
engourdi
Inglese
muddy
Spagnolo
entumecido
Italiano
intorpidito
Tedesco
eingeschlafen.
abburràre , vrb rfl Definizione
afundhare in s'abba, in su ludu o fintzes in àteru (es. in su cundhimentu)
Sinonimi e contrari
abburgare,
infangaciai
/
abburrigare
Frasi
custa cosa che dh'abburro in su putzu ◊ che apo abburrau sa manu in su lavamanu de s'abba
2.
poniant sa panceta in su fumu e abburrànt sa mustela in s'aghedu
Etimo
spn.
embarrar
Traduzioni
Francese
se crotter
Inglese
to muddy
Spagnolo
enlodar,
enfangar
Italiano
infangarsi
Tedesco
sich mit Kot beschmutzen.
ammodhocàre , vrb Definizione
fàere a modhoca, a ludu
Sinonimi e contrari
abbenatzai,
alludratzare,
alludrinae,
illudratzare
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
crotter,
envaser
Inglese
to make muddy,
to muddy
Spagnolo
enlodar
Italiano
infangare,
impantanare
Tedesco
mit Kot beschmutzen.
illudràre , vrb: illudriare,
illurdiare,
illutriare Definizione
imbrutare cun su ludu, de ludu, ma fintzes imbrutare bastat chi siat
Sinonimi e contrari
afangaciai,
alludrae,
allurdagai,
ammodhocare,
illudratzare,
illudrionare,
illurdinare,
illustriare,
infangaciai,
ludai
Frasi
colendhe in su caminu totu ludu mi apo illudriadu sos cambutzos
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
crotter
Inglese
to muddy
Spagnolo
embarrar
Italiano
infangare
Tedesco
mit Kot beschmutzen.
intruài , vrb: intrulare,
intrullai,
intruxai 1 Definizione
fàere trúvulu, trullu, bulugiau, avolotare pesandho malesa, fundhurúgiu coment'e candho si morigat o isciuculat abba o cosas deasi; in cobertantza, pònnere in pentzamentu, in pistighíngiu, fàere coment'e tristu: nau de s'aera, ammurrare, annuare
Sinonimi e contrari
abbolojare,
abborotai,
abbuligiai 1,
ammoroscare,
bugliare,
introvulare,
intruinai,
intrulatzae,
istrulare,
trubulare,
trullare,
trumbugliai
| ctr.
innetiare
Frasi
ant intrullau s'àcua ◊ nosu dh'intrullaiaus aposta, s'àcua, po piscai anguidha ◊ cussos abbunzighedhos no podent intrulare su binu lúghidu! (Z.A.Cappai)
2.
s'impiegau si est intrullau ca dhi apu pediu de m'iscriri ita serbiat ◊ no intrullis sa cara: artziamí is ogus! ◊ su mali mi at intrullau sa memória ◊ si fibat su coru, si trumbulat su sàngui, s'intruat su sentidu (L.Porcedhu)◊ si est intrullau su celu e istrobedhat a proi a istracia
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
troubler
Inglese
to muddy
Spagnolo
enturbiar
Italiano
intorbidire
Tedesco
trüben.
ludósu , agt: ludrosu,
lutosu Definizione
chi dhue at o chi portat ludu meda, chi est a ludu (nau de logu)
Sinonimi e contrari
fangosu,
foxosu,
ludrinu,
lurtzinosu,
lutrarjosu,
lutrinzosu
Frasi
in cussa pischina s'abba est totu ludosa
Etimo
ltn.
lutosus
Traduzioni
Francese
boueux,
fangeux
Inglese
muddy
Spagnolo
fangoso
Italiano
fangóso
Tedesco
schlammig.
pantamósu , agt Definizione
nau de logu, chi est totu a unu pantamu, sèmpere a madrina, totu abba
Frasi
in sa note de mares pantamosos nadant frades cun s'ànima ferida (G.Branca)
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
marécageux
Inglese
muddy
Spagnolo
pantanoso
Italiano
pantanóso
Tedesco
voller Lachen,
verschlammt.
tróbulu , agt: trú,
trúbulu,
trudu 1,
trúgulu,
trúvulu,
túrbulu Definizione
nau de abba o àteru deasi, chi no at pausau, chi portat malesa in mesu, chi est avolotau; nau de su fàere de unu, de s'ànima o àteru, chi no est bonu, no est límpiu de curpas e de malidade
Sinonimi e contrari
abbulizadu,
ammoroscadu,
trúgliu
| ctr.
lúchidu,
netu,
pasadu
Frasi
s'ozu comintzat a falare a lenu e tróbulu ◊ s'apússiat sa tzertesa in sa trúbula paule de su tempus ◊ in trúbulos pojos chirco istidhas de sole…◊ custu binu est trú ◊ su mare est perigulosu candho est túrbulu ◊ lassadhu sètzere bene su binu, ca est ancora trudu!
2.
cusséntzias trúbulas ammadricant tempos de carestia ◊ facixedha portat, comenti ti càstiat de cilla trua!…
3.
unu trúvulu de muscas che li at papau sas laras
Etimo
ltn.
turbulus
Traduzioni
Francese
trouble
Inglese
muddy
Spagnolo
turbio
Italiano
tórbido
Tedesco
trüb.