achétu , nm Definizione
cuadhu piticu de tempus, giòvono
Sinonimi e contrari
cabadhu,
cuadhedhu
/
achetone
Frasi
su pariglianti est prontu a brincai acanta a un'achetu ◊ una die l'aferrei a montes, a bídere su coile, a gropera de s'achetu ◊ est istripizendhe che un'achetu muscadu
Terminologia scientifica
anall
Traduzioni
Francese
petit cheval
Inglese
small horse
Spagnolo
potro
Italiano
cavallùccio,
pulédro
Tedesco
Fohlen,
Pferdchen.
aferritài , vrb Definizione
segare orrobba o paperi a ferros; in cobertantza, nàrrere male de s'àteru
Sinonimi e contrari
afolfigare,
aforticare 1,
slinguai
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
coupailler,
médire
Inglese
to cut into small pieces,
to speak badly
Spagnolo
tijeretear,
cortar,
hablar mal,
criticar
Italiano
sforbiciare,
tagliuzzare,
sparlare
Tedesco
zerschneiden,
schlecht reden.
alchítu , nm Definizione
min. de alcu, arcu piticu
Traduzioni
Francese
petit arc
Inglese
small arch
Spagnolo
arco pequeño
Italiano
archétto
Tedesco
kleiner Bogen.
altarítu , nm: artaritu Definizione
min. de altare, artare minore, su chi faent inue si firmat sa crufessone, passandho passandho in is orrugas; logu adatu po arrimare cosa (es. is màrigas)
2.
unu cassadori po s'ibasai iat postu in pissu de un'artaritu su sirboni mortu chi portàt a pala
Traduzioni
Francese
petit autel
Inglese
small altar
Spagnolo
altar menor
Italiano
altarino
Tedesco
kleiner Altar.
ampudhíta, ampudhítu , nf, nm: ampullita Definizione
min. de ampudha, ampulla minoredha, chi leat pagu (a pònnere profumos, campiones de licores, o àteru)/ min. ampudhitedhu
Sinonimi e contrari
ambuledha,
ambulita,
ampulledha,
butigliedhu,
flacone
Frasi
ci no arreiant abba in buca no arrenesciant a prènnere s’ampudhitu
Traduzioni
Francese
petite bouteille
Inglese
small bottle
Spagnolo
ampolla
Italiano
bottigliètta
Tedesco
Fläschchen.
anedhúciu, anedhútzu , nm Definizione
min. de anedhu, anedhu piticu
Sinonimi e contrari
anedhixedhu
Traduzioni
Francese
petite bague
Inglese
small ring
Spagnolo
anillo pequeño
Italiano
anellino
Tedesco
Ringlein.
angúdha , nf Definizione
crobedha, cugutu o raga de su landhe, ue portat su nasedhu (ue su landhe est atacau a su cambu)
Sinonimi e contrari
càliga,
cocotu,
croghedha,
curcuvedha
Terminologia scientifica
rbr
Traduzioni
Francese
cupule du gland
Inglese
small dome
Spagnolo
cúpula,
cascabillo
Italiano
cupolino della ghianda
Tedesco
Eichelkopf.
archète , nm: architu Definizione
arcu minore o cosa fata a bisura de arcu; aina po piscare coradhu / èssere de archete (nau de ccn.)= àere àlchida, àrchidos, fortza
Sinonimi e contrari
archizone
2.
apo sos annos mios ma so de archete!
Cognomi e Proverbi
smb:
Archittu, Architto
Terminologia scientifica
dmo, ans
Etimo
ctl.
arquet
Traduzioni
Francese
petit arc
Inglese
small arch
Spagnolo
arco pequeño
Italiano
archétto
Tedesco
kleiner Bogen.
arretzixèdha , nf Definizione
min. de arretza, arretza pitica
Traduzioni
Francese
petit filet
Inglese
small net
Spagnolo
redecilla
Italiano
reticèlla
Tedesco
Netzchen.
assabédhu , nm Definizione
gancitu po cannacas, cadenas, asas, fintzes po limbatzu de is sonàgias
Sinonimi e contrari
gantzitu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
petite agrafe
Inglese
small hook
Spagnolo
ganchete,
corchete
Italiano
gancétto
Tedesco
kleiner Haken.
assaédhu , nm: assedhu Definizione
tacita o turnu, genia de ferru (o àteru) tundhu e curtzu chi permitit a duas cosas intradas apare de girare, de fàere giogu (ma si ndhe ponet fintzes in su giuale po arrèschere is loros)
Sinonimi e contrari
asciedha,
ispículu
/
ossiedhu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
petit pivot,
petit tourillon
Inglese
small pivot
Spagnolo
pernio
Italiano
perniétto
Tedesco
kleiner Zapfen.
barchighèdha , nf: barchixedha Definizione
min. de barca, barca pitica
Sinonimi e contrari
barchita
Traduzioni
Francese
petit bateau,
batelet
Inglese
small boat
Spagnolo
barca,
bote
Italiano
barchétta
Tedesco
kleines Boot.
bartzíta , nf Definizione
min. de bartza, bàrcia pitica
Sinonimi e contrari
bratzichedha
Traduzioni
Francese
petit bassin,
bassinet
Inglese
small basin,
tub
Spagnolo
pila
Italiano
vaschétta
Tedesco
kleine Wanne.
basighédhu , nm Definizione
min. de basu, prus che àteru nau deasi a sa bona
Cognomi e Proverbi
smb:
Basigheddu
Traduzioni
Francese
bise
Inglese
small kiss
Spagnolo
besito
Italiano
bacétto
Tedesco
Küsschen,
Küßchen.
bendhijólu , nm: bendhiolu,
bendiou,
benniolu,
vendhijolu Definizione
chie bendhet cosa, prus che àteru cosas de pagu contu; a logos est ue bendhent a bufare
Sinonimi e contrari
bendhidore,
bendhiolante,
bendhuleri
/
botighinu,
cilleri
| ctr.
comporadore
Frasi
e si ghetat sa grida: chini bollit comporai patata e pisu, andai a pratza ca dhui est su bendiou! ◊ su benniolu est banninne frófighes, pètenes, aguzeris e agos de banita
2.
si che sunt aggrodhados in calchi bendhijolu e si sunt fatos a unu trummentu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
vendeur ambulant
Inglese
small retailer
Spagnolo
quinquillero
Italiano
rivendùgliolo
Tedesco
Krämer.
beradítos , nm pl: biraditos,
viraditzu Definizione
s'istentina fine / biraditos altarados = itl. ileite
Sinonimi e contrari
beladitos,
busellos,
garaitzos*,
iltentina,
mannaditzus,
stintinigu
Terminologia scientifica
crn
Traduzioni
Francese
intestin grêle
Inglese
small intestine
Spagnolo
intestino
Italiano
intestino tènue
Tedesco
Dünndarm.
bollònca , nf: buglianca,
bullanca,
bullonca,
bulluca Definizione
busciuca o bubburuca de abbruxadura, de sabone, de abba, de salia; fintzes fruschedha, gurone
Sinonimi e contrari
bobbollonca,
bubbulica,
bubburuca,
buciuca,
bodhonca,
fiodha,
ilfiodha,
impudha
/
babballuca
Frasi
in manu zuchiat una bollonca chi si at fatu fachendhe unu zirante ◊ est cun sas ancas prenas de bolloncas ca nch'est colau in mesu de s'urtiga ◊ rimédios e ispannos sanant dogni bullanca ◊ is bullucas s'isciopant
2.
sas leadas in giru chi mi as fatu sunt bullancas de sabone! ◊ su pisci est annadendi fadendi bullucas in sa bratzita ◊ sighit cun is ogus su fui fui de bulluchedhas de saboni
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
cloque,
bulle,
ampoule,
vésicule
Inglese
small blister
Spagnolo
burbuja,
ampolla
Italiano
bólla,
vescichétta
Tedesco
Blase.
botichédhu , nm Definizione
min. de bote
Sinonimi e contrari
botaredhu,
botuledhu,
lamedhutza
Traduzioni
Francese
petite boîte
Inglese
small tin
Spagnolo
botito
Italiano
barattolino
Tedesco
kleine Dose.
botíta, botítu , nf, nm Definizione
min. de bota 2
Frasi
bi at unu paju de botitas rujas subra de unu muntone de botitas de pisedhos ◊ comporeit botitos a tacones altos
Traduzioni
Francese
petit soulier
Inglese
small shoe
Spagnolo
zapato pequeño
Italiano
scarpétta
Tedesco
Schühchen.
brandhichèdha , nf Definizione
min. de brandha
Traduzioni
Francese
petit lit de sangle
Inglese
small camp bed
Spagnolo
catre pequeño
Italiano
brandina
Tedesco
kleines Feldbett.