castandiéllu , nm: castardellu,
castaurellu,
castauriellu Definizione
genia de pische de mare, longu e fine, chi assimbígiat a s'agúglia, ma prus piticu
Terminologia scientifica
psc, scomberesox saurus
Traduzioni
Francese
balaou
Inglese
small needlefish
Spagnolo
paparda
Italiano
gastaurèllo
Tedesco
atlantischer Makrelenhecht.
chilcighédhu , nm: chirchighedhu,
circhixedhu Definizione
min. de chílciu, cricu piticu
Sinonimi e contrari
circhígliu
Traduzioni
Francese
petit cercle
Inglese
small ring
Spagnolo
círculo pequeño
Italiano
cerchiétto
Tedesco
kleiner Reif.
chinghédhu , nm: cignedhu,
cingedhu,
cinghedhu,
singedhu Definizione
tira de cosa, mescamente de pedhe, cun sa tíbbia, o fintzes codriola de acapiare in chintzu, chintórgiu; oru de telu de lana
Sinonimi e contrari
chintòglia,
chíntula,
lorita,
tzinta
/
tzíngulu
Frasi
in su chinghedhu portaiat s'ortigione cun sa màniga trabballada (R.Sardella)◊ mannoi iscudiat a cinghedhu ◊ tzia mi at curtu a chinghedhu ◊ acabbadha, citidi e bufa ca ci no seo piganno su cignedhu!
Traduzioni
Francese
lacet,
cordon,
ruban
Inglese
small belt
Spagnolo
oruga
Italiano
cìntolo,
cìngolo
Tedesco
Band,
Raupenband.
chirchígliu , nm, nf: circhíglia,
circhígliu,
circhílliu Definizione
cricu piticu, genia de crichighedhu, fintzes solu pintau o de colore a inghíriu de calecuna cosa; fintzes lorinchinos
Sinonimi e contrari
chilcighedhu,
chírchinu
/
aricina,
loritzina,
pendhulica
Frasi
custu cuadhu portat unu circhígliu a ingíriu de sa pipia
2.
in is origas portat dus circhíllius de prata
Etimo
spn.
cerquillo
Traduzioni
Francese
petit cercle
Inglese
small ring
Spagnolo
círculo pequeño
Italiano
cerchiétto
Tedesco
kleiner Reif.
cichète, cichètu , nm: tzichete Definizione
tzicu de cosa a bufare, prus che àteru forte (licores, abbardente, e àteru deasi)
Sinonimi e contrari
ticu
Frasi
si pesant'e istògomo mi abbizo, pro ilmenare su cichete impreo (Mortello)◊ dhi pongu su cafei o preferit su cichetu?
Etimo
itl.
cicchetto
Traduzioni
Francese
petit verre
Inglese
small glass (liqueur)
Spagnolo
copita
Italiano
bicchierino
Tedesco
Gläschen.
cicillòne, cicillòni , nm: sciscilloni Definizione
gurdone de àghina pitichedhu, de cudhos chi sa bide bogat prus che àteru a trigadiu
Sinonimi e contrari
campaninu,
carràmbalu,
iscalúgia,
pimpillia,
popurustu,
pripixone,
scalonina,
scrichilloni,
sprimpilloni,
tzitzicra
Cognomi e Proverbi
smb:
Cicilloni
Terminologia scientifica
rbr
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
grappillon
Inglese
small bunch of grapes
Spagnolo
cencerrón
Italiano
racìmolo
Tedesco
Träubchen.
coculía , nf, nm: cuculia,
cuculiu,
cugulia Definizione
genia de istrégiu a duas asas, a costas artas, a buca larga, po còere cosa mescamente cun abba; cosa tundha a punta, a bisura de cugudhu / min. cuculiedha = su pertusu
Sinonimi e contrari
padedha,
pignada
Frasi
a chie iscontzat custa comaria, sa cara nighedha che a sa cuculia! ◊ at postu sa peta in sa canistedha e su brodu in d-una cuculia
2.
custu poveritu che l'amus tirau de sa cuculia pro che lu ghetare a sa bràsia…
3.
sos pitzinnos leant una tzíchera, la prenant de ludu, covecant e faghent una cugulia ◊ in cussa cugulia de monte bi depet àere mortógliu, b'at àbbiles e bentúglios bentulendhe
Terminologia scientifica
stz
Etimo
ltn.
coculum
Traduzioni
Francese
petite marmite,
petit pot
Inglese
small saucepan
Spagnolo
olla
Italiano
pentolino,
pignattina
Tedesco
Kochtöpfchen.
coghinèdha , nf Definizione
min. de coghina, coghina pitica, logu fatu solu po fàere a papare
Terminologia scientifica
dmo
Traduzioni
Francese
kitchenette
Inglese
small kitchen
Spagnolo
cocina pequeña
Italiano
cucinino
Tedesco
Kochnische.
coítza , nf Definizione
sa coatza o punta de su foete o de cosas deasi
Sinonimi e contrari
coàcia
/
cdh. cuditza
Cognomi e Proverbi
smb:
Coizza
Traduzioni
Francese
petite queue,
extrémité
Inglese
small tail,
end
Spagnolo
colita
Italiano
pìccola códa,
estremità
Tedesco
kleiner Schwanz,
Ende.
colombéri , nm: columberi,
culumberi,
cumboberi,
cumboreri,
cumbuleri,
cummoberi Definizione
genia de armadiedhu lassau in su muru po pònnere calecuna cosa (mescamente acanta a sa forredha); su buidu chi lassant in is muros – a bortas – candho ndhe leant su ponte; istampu mannu in is muros, in orrocas, buidedhu chi dhue faent su nidu is culumbos o, si est a paris de terra, genia de cundhutu asuta de muru po passare abba
Sinonimi e contrari
abburgadorzu,
acajolu,
camaritu,
fenesta,
macarina,
percolu
Frasi
candho essis lassa sa crae in su culumberi! ◊ chie iscultat in columberi de muru iscultat male anzenu e sou puru ◊ in sas cumbessias sas bentanedhas pariant culumberis ◊ ponimus sos luminos in su culumberi de su furru ◊ at postu sa cafetera in su cumboberi tupau cun sa tendhina
2.
custu muru est totu a culumberis de cantu est male fatu ◊ connoschet donzi culumberi inuve s'impercant sas cosas pérditas ◊ eis biu cussus colomberis me in s'arroca: in cussus istampus dhui biviant feminedhas chi tessiant a tralàrgiu de òru…
Etimo
ctl.
colomer
Traduzioni
Francese
placard
Inglese
small room
Spagnolo
alacena
Italiano
pìccolo vano,
ripostìglio nei muri
Tedesco
Abstellraum.
conzèdha , nf Definizione
genia de istrégiu de terra a bàtoro asas; una perra de su corgiolu de sa nughe e fintzes su corgiolu de s'ou apustis essiu su pudhighinu; a logos est ferru (sonàgia) chi si apicat in su tzugu a is animales, po sonare, o fintzes casigiolu
Sinonimi e contrari
bróina
Terminologia scientifica
stz
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
petite jarre
Inglese
small pitcher
Spagnolo
pequeña jarra
Italiano
pìccolo órcio
Tedesco
kleiner Krug.
cordèdha , nf Definizione
genia de funighedha fine / erba de cordedha = nerviada 1 (Plantago lanceolata)
Sinonimi e contrari
balentinu,
cannabitu,
cordigliola,
filadissa,
funedhu,
ispaitu,
músciu,
presógliu,
toroneu,
trilla,
túmixi,
tzunghedhu
/
cdh. culdedha
Cognomi e Proverbi
smb:
Cordedda
Traduzioni
Francese
cordelette,
ficelle
Inglese
small string
Spagnolo
cordel
Italiano
cordicèlla
Tedesco
dünne Schnur.
corfichédhu , nm Definizione
min. de corfu, cropighedhu
Traduzioni
Francese
petit coup
Inglese
small blow
Spagnolo
golpecito
Italiano
pìccolo cólpo
Tedesco
kleiner Schlag.
corriàlzu , nm: corriàrgiu,
corriarju,
corriarxu,
corriaxu,
corriarzu Definizione
pedhe, corria fine de pedhe chi si ponet po cosire sogas, sabbatas e àteras cosas de pedhe etotu: est fatu de pedhe de canes o de gatos làngios; fintzes frunimentos de pedhe po animales (cuadhos, burricos)
Frasi
at cosidu sa tasca cun corrialzu a puntos fitos ◊ gei no portas sa língua cancarada e cosia a corriarxu!…◊ pro fàghere su corriarzu lassaiant unu cane presu a mòrrere de fàmine
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
courroie de cuir
Inglese
small leather strap
Spagnolo
correa
Italiano
correggiòla
Tedesco
Riemchen.
corronchínu , nm Definizione
frutuàriu tropu cruo, piticu; su granu de s'avena areste / mele c. = (de corronca) mele de mata, de àrbore, genia de cosa apicigosa, in colore de mele, chi bogant unas cantu matas (es. prunas, ceréxias)
Frasi
sa bruscanalla in chirca de corronchinu est in chirca de li dare s'assangrada, ma no bi la faghent si no est a s'irfidiada
Cognomi e Proverbi
smb:
Corronchinu
Terminologia scientifica
rbr
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
fruits verts,
tavelés et trop petits
Inglese
discarded fruit,
not ripe or too small
Spagnolo
redrojo
Italiano
frutta di scarto,
non ben matura e tròppo pìccola
Tedesco
unreifes und kleines Obst.
cresièdha , nf Definizione
crésia pitica, cresiedha
Sinonimi e contrari
chejighedha
Traduzioni
Francese
petite église
Inglese
small church
Spagnolo
iglesia pequeña
Italiano
chiesétta
Tedesco
kleine Kirche.
crivinítu , nm Definizione
orrugu pitichedhedhu, finivini, de cosa, farinu
Sinonimi e contrari
chilivrida
Traduzioni
Francese
débris,
bribe
Inglese
very small fragment
Spagnolo
añicos
Italiano
frantumo minutissimo
Tedesco
sehr kleines Stück.
cubèdha , nf Definizione
carradedha, cuba pitica, istrégiu de linna (castàngia o tziníbiri) po su binu o s'abba de pigare a su sartu; carradedha a pònnere binu
Sinonimi e contrari
cubedhu,
fascella
Terminologia scientifica
stz
Traduzioni
Francese
tonnelet
Inglese
small barrel
Spagnolo
tonel
Italiano
pìccola bótte
Tedesco
kleines Faß.
cubédhu , nm: cuedhu Definizione
carradedha pitica, fintzes a unos chentu litros, o fintzes minore meda (cubedhutzu) po mantènnere binu o abba in friscu; lacu de mola / min. cubedhutzu / cubedhu de campana = zenia de petzu a ue si apicat sa campana
Sinonimi e contrari
carradedhu,
cubedha,
fascella
Cognomi e Proverbi
smb:
Cubeddu
Terminologia scientifica
stz
Traduzioni
Francese
tonnelet
Inglese
small barrel
Spagnolo
tonel
Italiano
pìccola bótte
Tedesco
kleines Faß.
cunèdha, cunédhu , nm Definizione
cuna pitica, sachedhu de tela po ingòllere su pane a su sartu (aterue ponent su pannitzu): sa buca dh'acàpiat una codriola, po dh'aguantare serrada, che in sa taschedha
Sinonimi e contrari
sachitu
Frasi
sa sorre manna mi aiat annuntu duos panes in su cunedhu de linu (Q.Falchi)◊ bi at unu cunedhu prenu de dinari ◊ apo fatu sa vida tzapandhe, cun d-unu cantu de pane in su cunedhu e ischidandhe a s'impudhile!◊ pro caticare su lestínchinu ant postu su cunedhu
Terminologia scientifica
stz
Traduzioni
Francese
sachet
Inglese
small bag
Spagnolo
saquete
Italiano
sacchétto
Tedesco
kleiner Sack.