castandiéllu , nm: castardellu,
castaurellu,
castauriellu Definitzione
genia de pische de mare, longu e fine, chi assimbígiat a s'agúglia, ma prus piticu
Terminologia iscientìfica
psc, scomberesox saurus
Tradutziones
Frantzesu
balaou
Ingresu
small needlefish
Ispagnolu
paparda
Italianu
gastaurèllo
Tedescu
atlantischer Makrelenhecht.
chilcighédhu , nm: chirchighedhu,
circhixedhu Definitzione
min. de chílciu, cricu piticu
Sinònimos e contràrios
circhígliu
Tradutziones
Frantzesu
petit cercle
Ingresu
small ring
Ispagnolu
círculo pequeño
Italianu
cerchiétto
Tedescu
kleiner Reif.
chinghédhu , nm: cignedhu,
cingedhu,
cinghedhu,
singedhu Definitzione
tira de cosa, mescamente de pedhe, cun sa tíbbia, o fintzes codriola de acapiare in chintzu, chintórgiu; oru de telu de lana
Sinònimos e contràrios
chintòglia,
chíntula,
lorita,
tzinta
/
tzíngulu
Frases
in su chinghedhu portaiat s'ortigione cun sa màniga trabballada (R.Sardella)◊ mannoi iscudiat a cinghedhu ◊ tzia mi at curtu a chinghedhu ◊ acabbadha, citidi e bufa ca ci no seo piganno su cignedhu!
Tradutziones
Frantzesu
lacet,
cordon,
ruban
Ingresu
small belt
Ispagnolu
oruga
Italianu
cìntolo,
cìngolo
Tedescu
Band,
Raupenband.
chirchígliu , nm, nf: circhíglia,
circhígliu,
circhílliu Definitzione
cricu piticu, genia de crichighedhu, fintzes solu pintau o de colore a inghíriu de calecuna cosa; fintzes lorinchinos
Sinònimos e contràrios
chilcighedhu,
chírchinu
/
aricina,
loritzina,
pendhulica
Frases
custu cuadhu portat unu circhígliu a ingíriu de sa pipia
2.
in is origas portat dus circhíllius de prata
Ètimu
spn.
cerquillo
Tradutziones
Frantzesu
petit cercle
Ingresu
small ring
Ispagnolu
círculo pequeño
Italianu
cerchiétto
Tedescu
kleiner Reif.
cichète, cichètu , nm: tzichete Definitzione
tzicu de cosa a bufare, prus che àteru forte (licores, abbardente, e àteru deasi)
Sinònimos e contràrios
ticu
Frases
si pesant'e istògomo mi abbizo, pro ilmenare su cichete impreo (Mortello)◊ dhi pongu su cafei o preferit su cichetu?
Ètimu
itl.
cicchetto
Tradutziones
Frantzesu
petit verre
Ingresu
small glass (liqueur)
Ispagnolu
copita
Italianu
bicchierino
Tedescu
Gläschen.
cicillòne, cicillòni , nm: sciscilloni Definitzione
gurdone de àghina pitichedhu, de cudhos chi sa bide bogat prus che àteru a trigadiu
Sinònimos e contràrios
campaninu,
carràmbalu,
iscalúgia,
pimpillia,
popurustu,
pripixone,
scalonina,
scrichilloni,
sprimpilloni,
tzitzicra
Sambenados e Provèrbios
smb:
Cicilloni
Terminologia iscientìfica
rbr
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
grappillon
Ingresu
small bunch of grapes
Ispagnolu
cencerrón
Italianu
racìmolo
Tedescu
Träubchen.
coculía , nf, nm: cuculia,
cuculiu,
cugulia Definitzione
genia de istrégiu a duas asas, a costas artas, a buca larga, po còere cosa mescamente cun abba; cosa tundha a punta, a bisura de cugudhu / min. cuculiedha = su pertusu
Sinònimos e contràrios
padedha,
pignada
Frases
a chie iscontzat custa comaria, sa cara nighedha che a sa cuculia! ◊ at postu sa peta in sa canistedha e su brodu in d-una cuculia
2.
custu poveritu che l'amus tirau de sa cuculia pro che lu ghetare a sa bràsia…
3.
sos pitzinnos leant una tzíchera, la prenant de ludu, covecant e faghent una cugulia ◊ in cussa cugulia de monte bi depet àere mortógliu, b'at àbbiles e bentúglios bentulendhe
Terminologia iscientìfica
stz
Ètimu
ltn.
coculum
Tradutziones
Frantzesu
petite marmite,
petit pot
Ingresu
small saucepan
Ispagnolu
olla
Italianu
pentolino,
pignattina
Tedescu
Kochtöpfchen.
coghinèdha , nf Definitzione
min. de coghina, coghina pitica, logu fatu solu po fàere a papare
Terminologia iscientìfica
dmo
Tradutziones
Frantzesu
kitchenette
Ingresu
small kitchen
Ispagnolu
cocina pequeña
Italianu
cucinino
Tedescu
Kochnische.
coítza , nf Definitzione
sa coatza o punta de su foete o de cosas deasi
Sinònimos e contràrios
coàcia
/
cdh. cuditza
Sambenados e Provèrbios
smb:
Coizza
Tradutziones
Frantzesu
petite queue,
extrémité
Ingresu
small tail,
end
Ispagnolu
colita
Italianu
pìccola códa,
estremità
Tedescu
kleiner Schwanz,
Ende.
colombéri , nm: columberi,
culumberi,
cumboberi,
cumboreri,
cumbuleri,
cummoberi Definitzione
genia de armadiedhu lassau in su muru po pònnere calecuna cosa (mescamente acanta a sa forredha); su buidu chi lassant in is muros – a bortas – candho ndhe leant su ponte; istampu mannu in is muros, in orrocas, buidedhu chi dhue faent su nidu is culumbos o, si est a paris de terra, genia de cundhutu asuta de muru po passare abba
Sinònimos e contràrios
abburgadorzu,
acajolu,
camaritu,
fenesta,
macarina,
percolu
Frases
candho essis lassa sa crae in su culumberi! ◊ chie iscultat in columberi de muru iscultat male anzenu e sou puru ◊ in sas cumbessias sas bentanedhas pariant culumberis ◊ ponimus sos luminos in su culumberi de su furru ◊ at postu sa cafetera in su cumboberi tupau cun sa tendhina
2.
custu muru est totu a culumberis de cantu est male fatu ◊ connoschet donzi culumberi inuve s'impercant sas cosas pérditas ◊ eis biu cussus colomberis me in s'arroca: in cussus istampus dhui biviant feminedhas chi tessiant a tralàrgiu de òru…
Ètimu
ctl.
colomer
Tradutziones
Frantzesu
placard
Ingresu
small room
Ispagnolu
alacena
Italianu
pìccolo vano,
ripostìglio nei muri
Tedescu
Abstellraum.
conzèdha , nf Definitzione
genia de istrégiu de terra a bàtoro asas; una perra de su corgiolu de sa nughe e fintzes su corgiolu de s'ou apustis essiu su pudhighinu; a logos est ferru (sonàgia) chi si apicat in su tzugu a is animales, po sonare, o fintzes casigiolu
Sinònimos e contràrios
bróina
Terminologia iscientìfica
stz
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
petite jarre
Ingresu
small pitcher
Ispagnolu
pequeña jarra
Italianu
pìccolo órcio
Tedescu
kleiner Krug.
cordèdha , nf Definitzione
genia de funighedha fine / erba de cordedha = nerviada 1 (Plantago lanceolata)
Sinònimos e contràrios
balentinu,
cannabitu,
cordigliola,
filadissa,
funedhu,
ispaitu,
músciu,
presógliu,
toroneu,
trilla,
túmixi,
tzunghedhu
/
cdh. culdedha
Sambenados e Provèrbios
smb:
Cordedda
Tradutziones
Frantzesu
cordelette,
ficelle
Ingresu
small string
Ispagnolu
cordel
Italianu
cordicèlla
Tedescu
dünne Schnur.
corfichédhu , nm Definitzione
min. de corfu, cropighedhu
Tradutziones
Frantzesu
petit coup
Ingresu
small blow
Ispagnolu
golpecito
Italianu
pìccolo cólpo
Tedescu
kleiner Schlag.
corriàlzu , nm: corriàrgiu,
corriarju,
corriarxu,
corriaxu,
corriarzu Definitzione
pedhe, corria fine de pedhe chi si ponet po cosire sogas, sabbatas e àteras cosas de pedhe etotu: est fatu de pedhe de canes o de gatos làngios; fintzes frunimentos de pedhe po animales (cuadhos, burricos)
Frases
at cosidu sa tasca cun corrialzu a puntos fitos ◊ gei no portas sa língua cancarada e cosia a corriarxu!…◊ pro fàghere su corriarzu lassaiant unu cane presu a mòrrere de fàmine
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
courroie de cuir
Ingresu
small leather strap
Ispagnolu
correa
Italianu
correggiòla
Tedescu
Riemchen.
corronchínu , nm Definitzione
frutuàriu tropu cruo, piticu; su granu de s'avena areste / mele c. = (de corronca) mele de mata, de àrbore, genia de cosa apicigosa, in colore de mele, chi bogant unas cantu matas (es. prunas, ceréxias)
Frases
sa bruscanalla in chirca de corronchinu est in chirca de li dare s'assangrada, ma no bi la faghent si no est a s'irfidiada
Sambenados e Provèrbios
smb:
Corronchinu
Terminologia iscientìfica
rbr
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
fruits verts,
tavelés et trop petits
Ingresu
discarded fruit,
not ripe or too small
Ispagnolu
redrojo
Italianu
frutta di scarto,
non ben matura e tròppo pìccola
Tedescu
unreifes und kleines Obst.
cresièdha , nf Definitzione
crésia pitica, cresiedha
Sinònimos e contràrios
chejighedha
Tradutziones
Frantzesu
petite église
Ingresu
small church
Ispagnolu
iglesia pequeña
Italianu
chiesétta
Tedescu
kleine Kirche.
crivinítu , nm Definitzione
orrugu pitichedhedhu, finivini, de cosa, farinu
Sinònimos e contràrios
chilivrida
Tradutziones
Frantzesu
débris,
bribe
Ingresu
very small fragment
Ispagnolu
añicos
Italianu
frantumo minutissimo
Tedescu
sehr kleines Stück.
cubèdha , nf Definitzione
carradedha, cuba pitica, istrégiu de linna (castàngia o tziníbiri) po su binu o s'abba de pigare a su sartu; carradedha a pònnere binu
Sinònimos e contràrios
cubedhu,
fascella
Terminologia iscientìfica
stz
Tradutziones
Frantzesu
tonnelet
Ingresu
small barrel
Ispagnolu
tonel
Italianu
pìccola bótte
Tedescu
kleines Faß.
cubédhu , nm: cuedhu Definitzione
carradedha pitica, fintzes a unos chentu litros, o fintzes minore meda (cubedhutzu) po mantènnere binu o abba in friscu; lacu de mola / min. cubedhutzu / cubedhu de campana = zenia de petzu a ue si apicat sa campana
Sinònimos e contràrios
carradedhu,
cubedha,
fascella
Sambenados e Provèrbios
smb:
Cubeddu
Terminologia iscientìfica
stz
Tradutziones
Frantzesu
tonnelet
Ingresu
small barrel
Ispagnolu
tonel
Italianu
pìccola bótte
Tedescu
kleines Faß.
cunèdha, cunédhu , nm Definitzione
cuna pitica, sachedhu de tela po ingòllere su pane a su sartu (aterue ponent su pannitzu): sa buca dh'acàpiat una codriola, po dh'aguantare serrada, che in sa taschedha
Sinònimos e contràrios
sachitu
Frases
sa sorre manna mi aiat annuntu duos panes in su cunedhu de linu (Q.Falchi)◊ bi at unu cunedhu prenu de dinari ◊ apo fatu sa vida tzapandhe, cun d-unu cantu de pane in su cunedhu e ischidandhe a s'impudhile!◊ pro caticare su lestínchinu ant postu su cunedhu
Terminologia iscientìfica
stz
Tradutziones
Frantzesu
sachet
Ingresu
small bag
Ispagnolu
saquete
Italianu
sacchétto
Tedescu
kleiner Sack.