carèna , nf: cherena Definizione
totu su corpus de sa persona o fintzes de un'animale; si narat fintzes de is ossos solu, a sa parte chi aguantat totu, de una cosa, e, segundhu su frutu, a su tenaghe chi mantenet su frutu (mescamente de is gurdones de s'àghina); de una nave, sa parte chi abbarrat a modhe in s'abba
Sinonimi e contrari
pelsone
/
carenale,
carenalzu,
coscovatzu,
dossu
/
tanache
Modi di dire
csn:
pònnere o fàghere c. = crèsciri; èssere de mala cherena = in cara mala; sa carena de sos bruncos = itl. àlbero bronchiale
Frasi
li at essidu in totu sa carena magras rujas che bràsia ◊ sento in sa carena su pesu de sos annos ◊ est un'ómine mannu de carena ◊ cuss'ómine zughet sa carena a unchinu ◊ nachi fia sana, deo puru… nointamas apo sa carena che una màrture
2.
in binza petzi bi est abbarrada sa carena, de sos budrones: sos puzones si che ant collidu totu! ◊ su binu essit prus bonu si de su mústiu incubonadu si ndhe chírriat sa carena a fora
3.
oe ses de mala cherena
4.
Sardigna, si ti miro mi das pena: si ti miro e ite ses? una carena!
Cognomi e Proverbi
smb:
Carena
Terminologia scientifica
rbr
Etimo
ctl.
carena
Traduzioni
Francese
corps
Inglese
body,
physique
Spagnolo
cuerpo,
complexión
Italiano
còrpo,
corporatura,
raspo,
struttura
Tedesco
Körper.
cocoròne, cocoròni , nm Definizione
cosa a còcoro, css. cosa tundha, allomborada, lea de terra; essidura o ufradura de pistadura in sa carre; genia de petonadura de is pilos de sa fémina a bisura de tedile / c. de ní, de casu friscu, de cera = botza de nie, de casu, de chera
Sinonimi e contrari
burone,
gurone
/
bàldile,
léura
/
cocoroi 1,
tzulumbone
/
ciónciu,
cucajone,
cucale,
cuchedha,
mogno,
picioce
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
boule
Inglese
any round body,
ball globe
Spagnolo
bola
Italiano
còrpo rotóndo,
palla,
glòbo
Tedesco
Ball,
Kugel.
cólpus , nm: corpus,
cropus Definizione
organísimu animale, mescamente sa carena de su cristianu; genia de organísimu formau de medas funtzionàrios, impiegaos, autoridades chi punnant a unu matessi impreu o iscopu (es. finantza, pulitzia)/ su corpus umanu est formau de tres partes principales: sa conca, su bustu o truncu e is arremos
Sinonimi e contrari
carena
Modi di dire
csn:
a corpus presente = cun su mortu in dainanti (nadu de àteru: cun sa cosa imbia, chentza bisonzu e a istrobbu); betare a c. = papai, ingúrtiri; andhare de su c. = fàghere de bisonzu; èssere isserradu de su c. = tupadu, chi no podet fàghere de bisonzu; èssiri a c. gentili = bestidu in mànigas de camisa; fàghere c. bonu (nau de cosas de papai) = fai bèni, fai istai bèni; Su Corpus de Cristos = sa festa de su Corpus Domini
Frasi
fit una fémina istrízile, bene fata de colpus ◊ li ant fatu sa missa a corpus presente ◊ a Deus incumandho colpus, coro e ànima mia ◊ seu dèu su pani biu e chini papat de su corpus miu no at a morri prus ◊ custu binu mi piaghet: faghet corpus bonu!
2.
cropus de in ca fíasta nàscia! ◊ apu nau a fuedhai a sa moda de is cristianus, corpus de chi s'at fatu cun língua e cun totu! ◊ anchi daboris a brenti dhi pighit, corpus de chi dh'at dipéndiu!
Etimo
ltn.
corpus
Traduzioni
Francese
corps
Inglese
body
Spagnolo
cuerpo
Italiano
còrpo
Tedesco
Körper.
dóssu , nm Definizione
totu su corpus, ma mescamente sa parte de sa carena foras is cambas e bratzos / min. dossighedhu
Sinonimi e contrari
carena,
dossili
/
corporzale
Frasi
mi dolet totu su dossu ◊ m'intendho su fritu in dossu ◊ cossos e bunnedhas de furesi nos faghiant su dossu a faighedhas ◊ sos pinzos pariat chi che li fint naschios in dossu ◊ e chie bondhe tostat dai sos pecados chi azis in su dossu?! ◊ cussu càntigu nos poniat sa tudha in dossu
2.
cudhu zòvanu fit chena camisa, a dossu nudu, betèndhesi abba a cara
Etimo
itl.
dorso
Traduzioni
Francese
torse
Inglese
physique,
trunk
Spagnolo
complexión,
tronco
Italiano
corporatura,
trónco del còrpo umano
Tedesco
Körperbau,
Rumpf.
mélmu , nm: membra,
memmu,
mermu,
mesmu Definizione
una css. parte de sa carena chi serbit a un'iscopu (es. manu, origa, ogu, figau e àteru); su pl. (fintzes mèrmoros), totu sa carena, fintzes bista po su chi paret, po comente est fata de bisura, ma mescamente su tretu de conca apitzu de su nasu (fintzes membras), e a logos is memórias, su tretu apitzu de is origas; fintzes parte de un'aparíciu pentzau coment'e fatu de partes diferentes (a/c.: nau coment'e agt. de ccn., chi at créschiu pagu, chi at fatu pagu isvilupu, chi est malesanu)/ mermos de su faedhonzu = totu is partes, de is cordas vocales a is lavras e a su nasu, chi serbint a fàere is sonos de una limba
Sinonimi e contrari
arremu 1,
brembu
Frasi
li sunt giómpidas sas aes e no l'ant lassadu melmu intreu ◊ como at solu ispinas in cada mermu de sa carena ◊ zughet pistu onzi mermu ◊ si t'iscràbigo su bàculu ti chimento onzi mermu! ◊ su carignu dh'at allutau totu su corpus cun is mermus suus
2.
su tabbacu de nasu aperit is membras
3.
chi no abarrais sidhius segais calincunu mermu a sa televisioni!
Etimo
ltn.
membrum
Traduzioni
Francese
membre
Inglese
limbs
Spagnolo
miembro
Italiano
mèmbro,
òrgano del còrpo,
arto
Tedesco
Glied,
Glieder (Pl.).
tríncu , nm
arresorzada,
frincu,
ischingiada,
secada,
sinnolu,
trínchisi
/
tzulumbone
Definizione
segada a lepedha, gurtedhu, trintzete, o àteru, fintzes pistadura ufrada de cropu a conca, giúmburu
Frasi
portàt unu trincu ca su babbu dh'iat donau una surra a pompa ◊ custu mangallu de piciochedhu si at fatu unu trincu in conca ◊ Bachisedhu est rutu in terra, chin d-unu trincu in conca
Etimo
ctl.
trenc
Traduzioni
Francese
coup de rasoir
Inglese
razor slash,
wound
Spagnolo
navajada,
herida,
golpe
Italiano
rasoiata,
ferita da tàglio o da còrpo contundènte,
tràuma
Tedesco
Schnittwunde.
tzallàda , nf Definizione
segada in calesiògiat parte de su corpus umanu o animale
Sinonimi e contrari
frincu,
secada
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
coupure
Inglese
cut
Spagnolo
corte
Italiano
tàglio nel còrpo
Tedesco
Schnitt.