annótu , nm Definizione sa capacidade de castiare; sa cosa deasi comente si arregodat, cosa chi s'iscriet po dh'arregodare; su chi unu paret castiandhodhu a cara; totugantu su chi si agatat, a distintu, de nàrrere asuba de calecuna cosa o chistione Sinonimi e contrari annoríciu / notu / aerada / asserva Modi di dire csn: connòschere a unu a s'a. = a s'aerada, a cara; tènniri a a. = marcare; èssere de a. = àere sa capatzidade de ammentare bene cosas bidas fintzas apustis de tempus meda Frasi deo, privu de s'annotu, cun làgrimas mi mantenzo (M.Murenu)◊ est cardulinu iscioberau cun annotu pagu innòi e pagu inní 2. sos chi perdent s'annotu e s'identidade primedotu perdent sa limba ◊ est dae meda chi no lu bido: ndh'apo pérdidu fintzas s'annotu ◊ solu sos canes ndhe lesint s'annotu ma si fuesint 3. s'annotu piús de importu tra totu su chi narat cust'iscritore est candho ponet a cunfrontu sos poetes a taulinu cun sos cantadores a bolu (P.Pillonca) Etimo srd. Traduzioni Francese signe Inglese view Spagnolo vista Italiano vista Tedesco Augenblick.

fría , nf, nm: friu Definizione orrughedhu piticu de cosa; un'iscutighedha, apenas de tempus / in sa nada: sete frios!... = pagu puru!... (pagu diaderus!); unu friedhu = un'iscutighedha Sinonimi e contrari chilivrida / amenzesu, iscàmpiu, iscuta, patrefíliu, ratu 2 / pacu Frasi ancu lu facant a frias!◊ si nc'est iscutu in costas de unu monte e fatu s’est in centu milla frias 2. in s'oltu meu solu bido a tie, iscalzurúgiu, cantas calchi friu ◊ custos pipios sunt sanos, allegros e bonos e paret chi a frios mi calment sa ferida ◊ tempus ci arribbas e fuis, firmadí unu friu! ◊ est istatu unu friedhu a sa muta ◊ unu friu, li sont colatos in conca totucantos sos anneos de sa vita ◊ unu friedhu solu totus si fint assuconatos 3. nachi at triballadu: sete frios…, tenet totu chentza fatu! Traduzioni Francese instant Inglese moment, only a little Spagnolo instante Italiano istante, pochino Tedesco Augenblick.

gradixédhu , nm: gredixedhu Definizione min. de gredu: un'apenas de tempus Sinonimi e contrari grei, iscuta, mamentu, pódhixi, tanchixedhu Frasi iscurtant unu gredixedhu e intendendi boxis nci passant deretus ◊ aspetimí unu gredixedhu, gei torru illuegus! ◊ apustis de unu gredixedhu si est postu a isconchiai Terminologia scientifica tpc Traduzioni Francese instant Inglese moment Spagnolo instante Italiano àttimo Tedesco Augenblick.

iscampiàda , nf Definizione su bíere o su si fàere a bíere (e fintzes su andhare a bíere, a compidare) impresse impresse, un'iscutighedha, giustu su tanti de nàrrere chi s'est bistu o est andhau Sinonimi e contrari acerada, acherada, acrarada, incarada, incrarada / acostada, lómpia / iscuta, istraviara | ctr. cuada, iscumpàssida Modi di dire csn: èssere a iscampiadas, a s'iscampiada = a bicuacas, a tretus, a iscutas; fàghere css. a s'i. = in su mamentedhu chi unu si agatat chentza abbaidadu, chentza tentadu Frasi at fatu un'iscampiada a una de sas bidhas de su fúrriu ◊ semus triballendhe umpare ma nos vidimus a iscampiadas 2. l'apo bidu un'iscampiada Etimo srd. Traduzioni Francese en passant, instant Inglese glimpse, moment Spagnolo de pasada, instante Italiano sfuggita, àttimo Tedesco Augenblick.

iscàmpiu , nm Definizione pagu pagu de tempus, su tanti de si fàere a bíere, coment'e una lampada / fàghere ccs. a s'i. = apenas chi fait Sinonimi e contrari àchiu, fria, iscuta, paterefíliu, ratu 2 Frasi aiseto sa note pro un'iscàmpiu de vida (L.Mele)◊ àpiu s'iscàmpiu, curriat a graminare pacos frochedhos ◊ si apo iscàmpiu benzo a ti agatare ◊ no apo iscàmpiu de nudha! ◊ cussu trabballu no mi lassat atzicu de iscàmpiu Etimo srd. Traduzioni Francese petit moment Inglese bit Spagnolo ratito, instante Italiano attimino Tedesco kleiner Augenblick.

maméntu , nm: mementu, momentu Definizione pagu pagu de tempus, un'iscuta, tempus chi durat pagu Sinonimi e contrari àchiu, iscuta Modi di dire csn: in d-unu mamentu = in d-unu sinnu, in d-unu patrefíliu; unu mamentu est = bi cheret pagu, bi cheret nudha a… Frasi chi intendha su mementu de su dolore chin su gustu de s'amore! ◊ candho ant bidu su Cristos de Gartedhi si lis est astrintu su coro: pariat chi lu aiant cravau in su mamentu ◊ su gosu durat solu unu mementu ◊ Gesummaria, ite mamentu feu: e comente cherides chi la orda?! (Farina) 2. est unu mamentu a rúere in logos goi, ca iscàdrias che nudha! Terminologia scientifica tpc Etimo itl. Traduzioni Francese moment Inglese moment Spagnolo momento Italiano moménto Tedesco Moment, Augenblick.

paterefíliu , nm: patifíliu, patinefillu, patrefígliu, patrefíliu, patrefíriu Definizione iscutighedha de pagu tempus, unu sinnu, una furriada de ogos, su tempus de si fàere su sinnale de sa grughe Sinonimi e contrari fria, iscàmpiu, iscuta Frasi no parit beru, in d-unu patrefígliu totu custu scarcàsciu! ◊ ant ispedhadu su fiadu in d-unu patrefíliu ◊ arregortus duus panis, in patinefillu si dhus at iscatasciaus! Terminologia scientifica tpc Etimo ltn.e Pater et Filius Traduzioni Francese moment Inglese moment Spagnolo instante, rato, momento Italiano àttimo Tedesco Augenblick.

ràtu 2 , nm: arratu 1 Definizione si narat de tempus: unu pagu / avb., a ratus a ratus = a iscutas, a pasias Sinonimi e contrari amenzesu, fria, iscàmpiu, paterefíliu Frasi si no podes unu ratu bizare cun megus, biza pro s'inimigu chi la tenet cun tegus! ◊ pagu ratu fait fia cun issus ◊ de inguni a unu ratu si ndi est andau ◊ su ratu est beniu de ti nd'iscidai! Etimo spn. rato Traduzioni Francese instant, moment Inglese moment Spagnolo rato Italiano istante, moménto Tedesco Augenblick.

tanchédhu , nm: tanchixedhu Definizione min. de tancu, orrugu, tancu piticu, un'apenas; nau de tempus, un'iscuta Sinonimi e contrari acodedhu, arroghedhu, arróncinu, bículu, bucone, pitzuedhu, tanconedhu / gradixedhu, iscuta, pódhixi 2. pustis de unu tanchixedhu, su fogu fiat allutu e s'àcua giai callenti Traduzioni Francese morceau, moment Inglese bit, moment Spagnolo trocito, ratito Italiano pezzétto, moménto Tedesco Stück, Augenblick.

«« Cerca di nuovo