Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

annótu , nm Definitzione sa capacidade de castiare; sa cosa deasi comente si arregodat, cosa chi s'iscriet po dh'arregodare; su chi unu paret castiandhodhu a cara; totugantu su chi si agatat, a distintu, de nàrrere asuba de calecuna cosa o chistione Sinònimos e contràrios annoríciu / notu / aerada / asserva Maneras de nàrrere csn: connòschere a unu a s'a. = a s'aerada, a cara; tènniri a a. = marcare; èssere de a. = àere sa capatzidade de ammentare bene cosas bidas fintzas apustis de tempus meda Frases deo, privu de s'annotu, cun làgrimas mi mantenzo (M.Murenu)◊ est cardulinu iscioberau cun annotu pagu innòi e pagu inní 2. sos chi perdent s'annotu e s'identidade primedotu perdent sa limba ◊ est dae meda chi no lu bido: ndh'apo pérdidu fintzas s'annotu ◊ solu sos canes ndhe lesint s'annotu ma si fuesint 3. s'annotu piús de importu tra totu su chi narat cust'iscritore est candho ponet a cunfrontu sos poetes a taulinu cun sos cantadores a bolu (P.Pillonca) Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu signe Ingresu view Ispagnolu vista Italianu vista Tedescu Augenblick.

fría , nf, nm: friu Definitzione orrughedhu piticu de cosa; un'iscutighedha, apenas de tempus / in sa nada: sete frios!... = pagu puru!... (pagu diaderus!); unu friedhu = un'iscutighedha Sinònimos e contràrios chilivrida / amenzesu, iscàmpiu, iscuta, patrefíliu, ratu 2 / pacu Frases ancu lu facant a frias!◊ si nc'est iscutu in costas de unu monte e fatu s’est in centu milla frias 2. in s'oltu meu solu bido a tie, iscalzurúgiu, cantas calchi friu ◊ custos pipios sunt sanos, allegros e bonos e paret chi a frios mi calment sa ferida ◊ tempus ci arribbas e fuis, firmadí unu friu! ◊ est istatu unu friedhu a sa muta ◊ unu friu, li sont colatos in conca totucantos sos anneos de sa vita ◊ unu friedhu solu totus si fint assuconatos 3. nachi at triballadu: sete frios…, tenet totu chentza fatu! Tradutziones Frantzesu instant Ingresu moment, only a little Ispagnolu instante Italianu istante, pochino Tedescu Augenblick.

gradixédhu , nm: gredixedhu Definitzione min. de gredu: un'apenas de tempus Sinònimos e contràrios grei, iscuta, mamentu, pódhixi, tanchixedhu Frases iscurtant unu gredixedhu e intendendi boxis nci passant deretus ◊ aspetimí unu gredixedhu, gei torru illuegus! ◊ apustis de unu gredixedhu si est postu a isconchiai Terminologia iscientìfica tpc Tradutziones Frantzesu instant Ingresu moment Ispagnolu instante Italianu àttimo Tedescu Augenblick.

iscampiàda , nf Definitzione su bíere o su si fàere a bíere (e fintzes su andhare a bíere, a compidare) impresse impresse, un'iscutighedha, giustu su tanti de nàrrere chi s'est bistu o est andhau Sinònimos e contràrios acerada, acherada, acrarada, incarada, incrarada / acostada, lómpia / iscuta, istraviara | ctr. cuada, iscumpàssida Maneras de nàrrere csn: èssere a iscampiadas, a s'iscampiada = a bicuacas, a tretus, a iscutas; fàghere css. a s'i. = in su mamentedhu chi unu si agatat chentza abbaidadu, chentza tentadu Frases at fatu un'iscampiada a una de sas bidhas de su fúrriu ◊ semus triballendhe umpare ma nos vidimus a iscampiadas 2. l'apo bidu un'iscampiada Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu en passant, instant Ingresu glimpse, moment Ispagnolu de pasada, instante Italianu sfuggita, àttimo Tedescu Augenblick.

iscàmpiu , nm Definitzione pagu pagu de tempus, su tanti de si fàere a bíere, coment'e una lampada / fàghere ccs. a s'i. = apenas chi fait Sinònimos e contràrios àchiu, fria, iscuta, paterefíliu, ratu 2 Frases aiseto sa note pro un'iscàmpiu de vida (L.Mele)◊ àpiu s'iscàmpiu, curriat a graminare pacos frochedhos ◊ si apo iscàmpiu benzo a ti agatare ◊ no apo iscàmpiu de nudha! ◊ cussu trabballu no mi lassat atzicu de iscàmpiu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu petit moment Ingresu bit Ispagnolu ratito, instante Italianu attimino Tedescu kleiner Augenblick.

maméntu , nm: mementu, momentu Definitzione pagu pagu de tempus, un'iscuta, tempus chi durat pagu Sinònimos e contràrios àchiu, iscuta Maneras de nàrrere csn: in d-unu mamentu = in d-unu sinnu, in d-unu patrefíliu; unu mamentu est = bi cheret pagu, bi cheret nudha a… Frases chi intendha su mementu de su dolore chin su gustu de s'amore! ◊ candho ant bidu su Cristos de Gartedhi si lis est astrintu su coro: pariat chi lu aiant cravau in su mamentu ◊ su gosu durat solu unu mementu ◊ Gesummaria, ite mamentu feu: e comente cherides chi la orda?! (Farina) 2. est unu mamentu a rúere in logos goi, ca iscàdrias che nudha! Terminologia iscientìfica tpc Ètimu itl. Tradutziones Frantzesu moment Ingresu moment Ispagnolu momento Italianu moménto Tedescu Moment, Augenblick.

paterefíliu , nm: patifíliu, patinefillu, patrefígliu, patrefíliu, patrefíriu Definitzione iscutighedha de pagu tempus, unu sinnu, una furriada de ogos, su tempus de si fàere su sinnale de sa grughe Sinònimos e contràrios fria, iscàmpiu, iscuta Frases no parit beru, in d-unu patrefígliu totu custu scarcàsciu! ◊ ant ispedhadu su fiadu in d-unu patrefíliu ◊ arregortus duus panis, in patinefillu si dhus at iscatasciaus! Terminologia iscientìfica tpc Ètimu ltn.e Pater et Filius Tradutziones Frantzesu moment Ingresu moment Ispagnolu instante, rato, momento Italianu àttimo Tedescu Augenblick.

ràtu 2 , nm: arratu 1 Definitzione si narat de tempus: unu pagu / avb., a ratus a ratus = a iscutas, a pasias Sinònimos e contràrios amenzesu, fria, iscàmpiu, paterefíliu Frases si no podes unu ratu bizare cun megus, biza pro s'inimigu chi la tenet cun tegus! ◊ pagu ratu fait fia cun issus ◊ de inguni a unu ratu si ndi est andau ◊ su ratu est beniu de ti nd'iscidai! Ètimu spn. rato Tradutziones Frantzesu instant, moment Ingresu moment Ispagnolu rato Italianu istante, moménto Tedescu Augenblick.

tanchédhu , nm: tanchixedhu Definitzione min. de tancu, orrugu, tancu piticu, un'apenas; nau de tempus, un'iscuta Sinònimos e contràrios acodedhu, arroghedhu, arróncinu, bículu, bucone, pitzuedhu, tanconedhu / gradixedhu, iscuta, pódhixi 2. pustis de unu tanchixedhu, su fogu fiat allutu e s'àcua giai callenti Tradutziones Frantzesu morceau, moment Ingresu bit, moment Ispagnolu trocito, ratito Italianu pezzétto, moménto Tedescu Stück, Augenblick.

«« Torra a chircare