ammalliàre , vrb Definizione seberare una cosa male, chentza crabbu, chentza gustu Frasi m'abbàida ite arratza de bestimenta chi si at amalliadu, putzidha! ◊ za ti l'as ammalliada sa cosa, balla!…◊ za si l'at ammalliada, sa fémina, a si leare un'isenta a muzere!…◊ za ti l'as ammalliada s'ora de chircare zente, a mesanote! Traduzioni Francese choisir sans goût Inglese to choose without taste Spagnolo elegir sin gusto Italiano scégliere sènza gusto Tedesco ohne Geschmack wählen.

aspidòre , nm Definizione nau prus che àteru de is cosas de papare, su sabore forte chi paret coment'e ispitzulandho sa limba, ispirtindho, coment'est su piberone orrúbiu (minudu), sa chibudha, su casu martzu; nau de su tempus, fritu forte Sinonimi e contrari aspidesa / frizidore Frasi a ndhe zughet de aspidore cussu piberone! ◊ in s'aghedu a sa chibudha che li essit s'aspidore 2. lampu arratza de aspidore: fintzas astrendhe est! Terminologia scientifica sbr Etimo srd. Traduzioni Francese saveur piquante Inglese hot taste Spagnolo picante Italiano sapóre piccante Tedesco pikanter Geschmack.

assàzu , nm: Definizione su tastare cun sa buca (pruschetotu cun sa limba); sa capacidade de ndhe bodhire su gustu o sabore chi si leat tastandho (es. druche, marigosu, aghedu, pitzigorosu e àteru) Sinonimi e contrari atastu Frasi s'assazu de su binu nou ◊ at bogadu unu piatu de peta de su labiolu pro lu giúghere a s'assazu Etimo itl. Traduzioni Francese dégustation Inglese sampling Spagnolo degustación, gusto Italiano assàggio, gusto Tedesco Kosten, Geschmack.

dènga , nf, nm: denghe, denghi, dengo, dengu Definizione genia de vítziu, cosa chi si faet o chi si narat po acuntentare a tropu, o pigare cun tropu delicadesa, a unu; genia de calidade o de gustu chi si dhi agatat a una cosa de papare o de bufare, prus che àteru bistu coment'e difetu, o chi praghet pagu prus de àteru ma solu ca chie si dhu agatat est mendheosu (e a bortas podet èssere fintzes unu gustu bonu) Sinonimi e contrari dengheria, imbérriu, imbímbinu, imbràmbulu, iscancériu, losinga, melindru, pacia, spiscíngiu / defeta, saboi, taltu Frasi issa po denghi dhu naràt: Su pipiu, s'isposu, su pipiedhu miu! ◊ s'isgàngiat a arriri fendi denghi cun s'istràngiu ◊ no tengu totus cussus denghis de is sennoris ma gei mi apu a podi presentai! ◊ acabbamidha de pràngiri: su denghi chi portas mi at giai pigau a s'istògumu! ◊ bellu, candu ti primmas, sunt denghis de amanti! ◊ su cani, candu mi at biu, mi at fatu su dengu ◊ s'isposa est totu arrisus e dengus cun is cumbidaus ◊ tenes bisonzu de dengos prus de una creaduredha 2. custu binu tenet unu denghe: fossis bi lu at postu sa cuba ◊ a totu su chi assazat, isse li agatat carchi denghe! 3. isse faedhat su saligheresu cun su denghe de Bartzellona ◊ custu pische at unu bellu dengo ◊ sa nughe mi lassat unu bonu dengo un buca Etimo spn. Traduzioni Francese mignardise, goût Inglese mincing ways, taste, unpleasant taste Spagnolo dengue Italiano vézzo, moina, gusto sgradévole Tedesco Ziererei, übler Geschmack.

gústu 1 , nm: (no faet mai s'aféresi de g-) Definizione genia de cuntentu chi si leat cun calesiògiat de is chimbe sentidos, su pràghere, ma fintzes sa cuntentesa chi si provat in s'ànimu; su disígiu de calecuna cosa Sinonimi e contrari contentu, géniu, piachere, saboi / desizu | ctr. dirgustu Modi di dire csn: èssiri de bonu g. = chi cumprendhet ite est bonu e ite nono; a gustu miu, tuu, suu = comente piaghet a mie, a tie, a isse; dare su g. a ccn. = acuntentaidhu, dàreli su cuntentu, lassàreli fàghere comente disizat; leare su g. a unu = negàreli su cuntentu; fàghere g. a una cosa = leare gustu, ingustare Frasi totu ant mandhigadu su segundhu cun apititu e cun gustu linghendhesindhe finas sos pódhighes ◊ de abbardente si ndhe at dau una paja de issurcadas chin gustu 2. lassa tue custu carrasciale de modas macas, custu gustu feu chi cheret dogni cosa istrupiare (A.Casula)◊ andhaiant pro gustu a lis fàghere sas cartas sa majarza ◊ a zogare gai no bi leo gustu ◊ si fiza mia si cheret cojare cun cussu, su gustu sou no bi lu leo! ◊ su maistu fut cumentzendu a pigai gustu a sa política 3. sunt pagos sos chi si podent catzare dogni gustu ◊ su babbu li catzaiat donzi gustu: l'aferraiat a cojuos, a binnennas, a tusorzos, a garas poéticas ◊ podes seberare a gustu e a piaghere ◊ a su fizu li daet donzi gustu ◊ lu tiant cherrer bídere e tocare a gustu insoro Cognomi e Proverbi prb: mellus unu gustu chi no centu siendas Traduzioni Francese plaisir, goût Inglese taste, pleasure Spagnolo gusto Italiano gusto, piacére Tedesco Geschmack, Gefallen, Lust.

ingolumàre , vrb: ingulimare, ingulumare Definizione pònnere ingúlumu, ingustu (fintzes a ingannu), abbituare a is vítzios, a is cosas bonas, a istare tropu bene, pigare su sabore, su gustu a ccn. cosa / i. su tempus = trampistare, ingannare su tempus Sinonimi e contrari abbetuare, abesare, arranguai, imbisciare, imbitzicare, ingurrinai, ingustai / allicare, allichionare / ingolosinare Frasi sa zente ingolumada a sa dulcura imbentat sapa dae su lidone (D.Mele)◊ est ingulumadu a sa catza ◊ chie ingúlumat a sa festa de Santu Frantziscu de Lúgula torrat cada annu ◊ carchi furancredhu si fit ingulimatu a cussas raicras bellas e népitas ◊ cheret ingulimare sa cane a sirvone 2. in sos muros sos sinnos de sos partios pariant ingolumendhe sa zente a los botare ◊ a ingulumare sos pitzochedhos a su ribu no fit petzi su disizu de impojare 3. po ingulumare su tempus ca su caminu fut longu m’iat contau de su nuraghe orrutu (I.Patta) Traduzioni Francese prendre goût Inglese to take a liking to sthg Spagnolo engolosinarse, regostarse, coger el gusto Italiano prèndere gusto a qlcs., abituarsi a còse piacévoli Tedesco Geschmack daran finden.

istutuinàre , vrb Definizione illebiare, abbrandhare su sabore forte (de is papares grassos) Traduzioni Francese atténuer la saveur Inglese to moderate a flavour Spagnolo atenuar el sabor Italiano attutire il sapóre dei cibi Tedesco den Geschmack mildern.

ranchidòre , nm: ranchiore Definizione sabore marigosu; genia de dolore forte in tretu delicau de sa carena e fintzes dispraxere Sinonimi e contrari maricosore, ranchidesa, ranchizore / cdh. rancicura | ctr. druciori, drucura Frasi a s'olia trapada e posta in abba che li essit su ranchidore 2. lampu a ranchidore, cussa segada chi mi apo fatu! ◊ at abbratzadu ranchidores e penas prommore de sa paghe ◊ fachiat ranchiore cussa morte, ca non bi aiat motivu Terminologia scientifica sbr Etimo srd. Traduzioni Francese amertume Inglese bitterness Spagnolo amargor, amargura Italiano amarézza Tedesco bitterer Geschmack, Stich.

sabòi , nm: sabore, sabori, sapore, saore Definizione su gustu, bonu o malu, chi si pigat in sa limba a is cosas; dolore a sa carena forte de no si pòdere padire / genias de sabore: durche, rànchidu o marigosu, contomosu, pitziosu o àspidu, agru, salidu, bambu; su s. podet èssere: forte, lenu, delicadu, gustosu, bonu, malu Sinonimi e contrari gustu, taltu / cdh., ttrs. saori Modi di dire csn: pigai o leare, pònnere, tènnere s.; leare sos sabores = tènniri bonu su sentidu de su sabori, èssiri físchidu a is saboris; leare s. a una cosa = agataidhi sabori, fintzas sabori légiu; passare sos sabores a unu de carchi cosa = faidhu passai su disígiu de mala manera; catzàresi sos sabores = passai su disígiu po èssiri ca dhi est pràxiu meda su chi at papau Frasi segundhu s'isterzu, a s'abba li ponet sabore ◊ so lendhe sabore a s'abba: assaza tue a bídere! ◊ saboi mellus de cussu no ndi agatas 2. bi l'at leadu su sabore, a che li rúere cussu pesu subra!…◊ si no mi l'agabbas ti ndhe passo sos sabores! ◊ candu unu est incallenturau no pigat sabori a sa cosa ◊ no si podiat catzare sos sabores de comente fut bonu su mànnigu! Traduzioni Francese saveur Inglese flavour Spagnolo sabor Italiano sapòre Tedesco Geschmack.

tàltu , nm: tastu Definizione sabore malu, légiu Sinonimi e contrari denga, lassada, saboi Frasi s'ozu at unu tastu chi no mi piaghet, custu binu no at tastu perunu, at tastu de linna, de mufa ◊ bastat una carrada male tenta o pagu samunada a pònnere tastu a su binu ◊ una cuba, si la pienas de binu gualtu mantenet su taltu po sempre ◊ sos frutos luados mancu los podimus connòschere a su tastu Etimo srd. Traduzioni Francese mauvaise odeur Inglese stench Spagnolo tufo, sabor desagradable Italiano tanfo, sapóre e odóre sgradévole Tedesco übler Geruch oder Geschmack.

«« Cerca di nuovo