botíu , nm, nf: butia,
butiu,
bútiu,
gutia* Definizione
unu tanti pagu pagu de cosa, prus che àteru iscagiada: abba, ógiu, mele, binu e àteru deasi (si narat fintzes po pagu pagu)
Sinonimi e contrari
guta 1,
istidha,
istídhigu,
làmbria,
lutia,
paspia
/
paghitzedhedhu
Modi di dire
csn:
butiu mortu, butiu intro de muru = male cuadu, male chi no si bidet ma chi faghet dannu meda própiu pro cussu, mancari parzat cosa paga; butiu mortu = pudha crionzana, su chi si ndhe tenet de unu bene chi ant lassadu sos mannos, arrenduda; meighina a butios = de pigai a istídhius contaus; betare a butiu a butiu = a pagu a pagu; bogàreche sos butios = acontzare su tretu de una cabertura ue bi butiat abba projana a intro; su mastru de sos butios = mastru chi mendhat sas caberturas pro che bogare sos butios
Frasi
s'abba est falendhe a butiu in s'isseta ◊ at betadu pagos butios de binu a s'abba ◊ at annuadu meda ma at fatu duos bútios ebbia ◊ tocat de che bogare sos butios de cabertura, sinono nos proet intro de domo
2.
ancu no si potat comporare unu butiu de abba! ◊ de cussa cosa tue no ndhe depes bufare mancu butiu, ca ti faghet male! ◊ pònemi duos butios de gafè a mi che leare custu sabore malu de buca!
3.
si assemizant che duos butios de abba
4.
dépidos no ndhe ponzo mai, ca sunt che gutiu in intro de muru!
5.
fit sa matessi bellesa: li mancabat petzi su gutiu
Cognomi e Proverbi
prb:
butiu mortu intro de muru che betat sa domo
Traduzioni
Francese
goutte
Inglese
drop
Spagnolo
gota
Italiano
góccia,
góccio
Tedesco
Tropfen,
Schluck.
bubbulíche, bubbulícu , nm Definizione
unu tantighedhu, pagu, crocoledhu, su tanti chi podet càbere in buca, nau de cosa a bufare; fintzes moida de cosa budhindho
Sinonimi e contrari
bucada,
gropu,
ingullida,
intullada,
ticada,
tichedhu,
tirone,
tumata 1
/
cróculu,
gurgúlliu
Frasi
ndhe picat unu bubbulicu in buca, pro l'assazare ◊ bibíebbos unu bubbulicu de abbardente!
Traduzioni
Francese
petite gorgée
Inglese
small sip
Spagnolo
sorbo
Italiano
sorsettino
Tedesco
kleiner Schluck.
bucàda , nf Definizione
su tanti de cosa (pruschetotu de bufare) chi cabet in buca
Sinonimi e contrari
bubbulicada,
gropu,
ingullida,
intullada,
tasada,
ticada,
tirone,
tumata 1
Frasi
una bucada de abba, de binu, de licore ◊ làssalu su tabbacu, pone frenu a su vísciu: si faghes che a mie no che ingulles bucadas de velenu (P.Masia)
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
bouchée,
gorgée
Inglese
sip
Spagnolo
bocanada
Italiano
boccata,
sorsata
Tedesco
Schluck.
bumbúdu 1 , nm Definizione
tzicu de abba
Sinonimi e contrari
bucedhu,
gropu,
súrbia
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
gorgée d'eau
Inglese
sip
Spagnolo
trago
Italiano
sórso di àcqua
Tedesco
Schluck Wasser.
grópu , nm Definizione
tzicu de cosa, su tanti chi si bufat a una tirada; tira de orrobba po acapiare sa camisa in su gúturu, segundhu su costúmene
Sinonimi e contrari
acirrada,
bisada,
bucada,
ingullida,
intullada,
ticada
Frasi
si nche at bufadu s'úrtimu gropu de binu e che at torradu sa tatza ◊ in s'abbadorzu sa lanedha pariat tallaranu birde chi foichinaiat a cada gropu de su zú ◊ so sididu, cherzo unu gropu de abba!
Etimo
ctl.
grop
Traduzioni
Francese
gorgée
Inglese
sip
Spagnolo
sorbo,
trago
Italiano
sórso
Tedesco
Schluck,
Zug.
gutía, gútia , nf, nm: botiu,
gutiu,
gútiu Definizione
unu tanti pagu pagu de cosa, prus che àteru lícuida / gútia intro de muru = male de domo (meda peus de unu male chi benit de fora), mescamente parente etotu chi faghet cosa a traitoria
Sinonimi e contrari
guta 1,
istidha,
istídhigu,
làmbria,
lutia,
paspia
Frasi
isperas de luche e gútias de lentore ◊ deretu at trumentau a pròghere cada gútiu cantu un'obu
2.
frade e sorre fint che duas gútias de abba: uguales de cara, de ghetos, in su modu de fàchere ◊ miseràbbile, sa gútia intro de muru ses tue!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
goutte
Inglese
drop
Spagnolo
gota
Italiano
góccia,
góccio
Tedesco
Tropfen,
Schluck.
ingullída , nf: ingullita Definizione
su ingullire; tzicu de cosa chi si bufat a una borta
Sinonimi e contrari
acirrada,
angurtia,
bucada,
gropu,
ingúlliu,
intullada,
sulviada,
survusciada,
tasada,
ticada,
tirone,
tumata 1
Frasi
si aiant tumatu mesu litru de bruschete in duas ingullitas ◊ totu cudha cosa si l’at tzérghita in d-un’ingullita
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
gorgée
Inglese
sip
Spagnolo
sorbo
Italiano
sorsata
Tedesco
Schluck.
súrbia , nf, nm: súrbida,
súrbidu,
súrbiu 1 Definizione
un'apenas de cosa de bufare, su tanti de che ndhe ingurtire; fintzes su sonu chi si faet in buca suspindho cosa
Sinonimi e contrari
atzichedhu,
atzicu,
bucada,
ingullida,
intullada,
tasada,
ticada,
tumata 1
/
cdh. sulpu
Frasi
donamidhu unu súrbidu de cafei!
2.
papendi no fatzais súrbius cun sa buca, ca no est educau!
Traduzioni
Francese
gorgée
Inglese
sip
Spagnolo
trago,
sorbo
Italiano
sorsata
Tedesco
Schluck.
tícu , nm: (su t. = suticu) atzicu
cicu,
tzicu Definizione
apenas, pagu pagu, un'ingúrtia de cosa de bufare o àteru de cosas deasi; pagu pagu de css. cosa (ma podet èssere fintzes meda a paragone de su tanti chi si bufat a un'ingúrtia)/ min. tichighedhu, tichirighedhu
Sinonimi e contrari
atzichedhu,
atzítzigu,
bucada,
súrbia
/
apenas,
pachitzedhu
/
cichete
Modi di dire
csn:
faedhare o nàrrere sa cosa a ticu ticu = a pagu pagu, una parti una borta, una parti un'àtera; èssere o istare a ticu = istare a tzínchinu, cun pagu cosa, a dilléziu, a mindigu; no poder bídere ticu o tichirighedhu a unu = pigaisí feli isceti a biri a ccn. chi no praxit própiu, no dhu bolli biri mancu pagu pagu
Frasi
làmpana, cun calchi ticu apena ti apo allutu ◊ de abba no ndhe assazo ticu ◊ zughiat unu bículu de casu, pane e unu ticu de binu
2.
bellu ticu de binu apo fatu, ocannu: duas cubedhas ma bellu!
3.
no lu poto bídere ticu, a cuss'arga de muntonarzu! ◊ Pilatu, mancari no potat bídere ticu sas autoridades de Gerusalemme, no las cheret contrariare
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
gorgée
Inglese
sip
Spagnolo
sorbo,
trago
Italiano
sórso
Tedesco
Schluck.