atzícu , nm: cicu, ticu*, tzicu Definizione apenas, pagu pagu, un'ingurtia de cosa de bufare o àteru, pagu pagu de css. cosa Sinonimi e contrari agigu, atzichedhu, atzítzigu, bucada, iscedhu, súrbia, tichichedhu / apenas, pachitzedhu / cichete 2. apustis de àere pessatu un'atzicu at natu…◊ como est un'atzicu cussolatu ◊ sa tzente si est un'atzicu apachiada Traduzioni Francese petite gorgée Inglese drop Spagnolo sorbo Italiano sorsettino Tedesco Schlückchen.

botíu , nm, nf: butia, butiu, bútiu, gutia* Definizione unu tanti pagu pagu de cosa, prus che àteru iscagiada: abba, ógiu, mele, binu e àteru deasi (si narat fintzes po pagu pagu) Sinonimi e contrari guta 1, istidha, istídhigu, làmbria, lutia, paspia / paghitzedhedhu Modi di dire csn: butiu mortu, butiu intro de muru = male cuadu, male chi no si bidet ma chi faghet dannu meda própiu pro cussu, mancari parzat cosa paga; butiu mortu = pudha crionzana, su chi si ndhe tenet de unu bene chi ant lassadu sos mannos, arrenduda; meighina a butios = de pigai a istídhius contaus; betare a butiu a butiu = a pagu a pagu; bogàreche sos butios = acontzare su tretu de una cabertura ue bi butiat abba projana a intro; su mastru de sos butios = mastru chi mendhat sas caberturas pro che bogare sos butios Frasi s'abba est falendhe a butiu in s'isseta ◊ at betadu pagos butios de binu a s'abba ◊ at annuadu meda ma at fatu duos bútios ebbia ◊ tocat de che bogare sos butios de cabertura, sinono nos proet intro de domo 2. ancu no si potat comporare unu butiu de abba! ◊ de cussa cosa tue no ndhe depes bufare mancu butiu, ca ti faghet male! ◊ pònemi duos butios de gafè a mi che leare custu sabore malu de buca! 3. si assemizant che duos butios de abba 4. dépidos no ndhe ponzo mai, ca sunt che gutiu in intro de muru! 5. fit sa matessi bellesa: li mancabat petzi su gutiu Cognomi e Proverbi prb: butiu mortu intro de muru che betat sa domo Traduzioni Francese goutte Inglese drop Spagnolo gota Italiano góccia, góccio Tedesco Tropfen, Schluck.

gutía, gútia , nf, nm: botiu, gutiu, gútiu Definizione unu tanti pagu pagu de cosa, prus che àteru lícuida / gútia intro de muru = male de domo (meda peus de unu male chi benit de fora), mescamente parente etotu chi faghet cosa a traitoria Sinonimi e contrari guta 1, istidha, istídhigu, làmbria, lutia, paspia Frasi isperas de luche e gútias de lentore ◊ deretu at trumentau a pròghere cada gútiu cantu un'obu 2. frade e sorre fint che duas gútias de abba: uguales de cara, de ghetos, in su modu de fàchere ◊ miseràbbile, sa gútia intro de muru ses tue! Etimo srd. Traduzioni Francese goutte Inglese drop Spagnolo gota Italiano góccia, góccio Tedesco Tropfen, Schluck.

istídhigu, istídhiu, istídhu , nm: stídhiu Definizione un'apenas de cosa, mescamente de css. lícuidu assimbigiau po tanti e bisura a una làmbriga / min. istidhiedhu; aconciai is istídhius de sa teulada = mendhare sa cabertura, cambiare carchi téula segada Sinonimi e contrari botiu, guta 1, gutiu, istidha, làmbria, làmpia, lútiu, lútria, paspia Frasi sa funtana fit falendhe a istídhiu ◊ ghetamí duus istídhigus de mexina! ◊ a istidhu a istidhu plenet su casidhu ◊ no at fatu prus un'istídhigu de abba! Etimo srd. Traduzioni Francese goutte Inglese drop Spagnolo gota Italiano góccia, góccio Tedesco Tropfen.

làmbria , nf: làmbriga Definizione una genia de abba chi bogant is gràndhulas de s'ogu; fintzes cosighedha pagu pagu, istídhigu de cosa (sudore, lentore), is granos de s'orrosàriu Sinonimi e contrari làcrima* / botiu, guta 1, gutiu, lútiu, lútria, istidha, istídhigu Frasi dhi calat, no dhi calat làmbriga ◊ connoscis cantus làmbrias mi ant fatu marigosu su pani! ◊ dhi calat dogna làmbriga che cariasa!… 2. s'afetu no est solu montovadu in sa moda de otavas e tertzinas ma lítzitu che làmbrias cristallinas (G.Ruju)◊ dha gradessis una lambrighedha de cafei? ◊ che chisina in sas àeras frundhida no siat custa làmbriga de vida! (A.Brundu) Traduzioni Francese goutte Inglese drop Spagnolo gota Italiano stilla, gócciola Tedesco Tropfen.

méngua , nf: amméngua Definizione su torrare a prus pagu, a prus piticu Sinonimi e contrari chíltzina, falu, finizu, impaghimentu, irmíngua, menguonzu, mímina, minimàntzia, sméngua | ctr. créschida, creschimónia Frasi sa méngua de is mígias Etimo srd. Traduzioni Francese diminution Inglese drop Spagnolo mengua Italiano calo, diminuzióne Tedesco Verminderung, Abnahme, Rückgang.

menguài , vrb: amenguai, menguare, menguari, minguai, minguare Definizione fàere o torrare a prus pagu, fàere torrare sa cantidade o sa mannària de una cosa Sinonimi e contrari abasciai, arreduire, atzicare 1, emenguare, ilminorigare, immeltzare, immenguare, impagai, impicochire, irminèscere, menguanare, miminare, scimai, torrae | ctr. crèschere Frasi mi est menguendhe dies de vida ◊ issa est sa chi mi ménguat su briu ◊ bidinne ses, sas provistas sunt menguanne! ◊ sas arbeghes sunt menguanne su late ◊ sa zente abbellu abbellu fit menguandhe e fintzas su lamentu de sa biuda fit prus pasau Etimo spn. Traduzioni Francese décroître, diminuer Inglese to decrease, to drop Spagnolo menguar Italiano decréscere, diminuire, digradare Tedesco vermindern, senken, kürzen.

pintílla , nf Definizione marchighedhu de diferente colore Sinonimi e contrari tidha Traduzioni Francese macule, tache Inglese macula, drop Spagnolo mancha, pizca Italiano màcula Tedesco Fleckchen.

ràza 1 , nf Definizione su chi abbarrat de un'orroca chi cun su tempus che calat a crantos, is orrugos de sa pedra orruta de is orrocas / pedra lada Sinonimi e contrari pendéntili, tèrema / pradera, pràdica, pràica, tèglia Frasi sa pedra, trodhulendhe dae sa raza, est andhada a fèrrere finas a su riu ◊ ite bellas sas razas de su monte ch'illuminais maestosamente! (A.Paba)◊ che l'ant giutu fintzas a sa raza de su monte pro che lu betare dae sa roca Terminologia scientifica slg Traduzioni Francese écroulement, escarpement Inglese sheer drop Spagnolo derrumbamiento Italiano scoscendiménto Tedesco Absturz.

stídhu , nm: istidha* Definizione un'apenas de cosa, mescamente de css. lícuidu Sinonimi e contrari botiu, ghema 1, guta 1, gutiu, istídhigu, làmbria, lútiu, lútria, paspia / cdh. stidhu Traduzioni Francese goutte Inglese drop Spagnolo gota Italiano stilla Tedesco Tropfen.

tídha , nf: tilla, tille, tíllia, tzilla 1 Definizione genia de mància pitichedha, istídhigu de ógiu in su brodu, ma fintzes de css. cosa; orrughedhu, parte pitica, un'apenas de css. cosa / no mi at fatu mancu tilla = própiu nudha Sinonimi e contrari luneta, pintilla / botiu, ghema 1, gutiu, istídhigu, làmbria, lútiu, paspia, silla, stídhia / incuedhu, pitzuedhu, tanchedhu Frasi custu no est si no una tilla, unu puntu ◊ si custu est una tilla, ite det èssere su riu! ◊ si los aiant puntos no lis aiat essidu tilla de sàmbene!◊ no bi mancat una tíllia!◊ nessunu at tocadu unu tille ca chie bi aiat proadu fit mortu! Cognomi e Proverbi smb: Tidda Etimo ltn. *stillia Traduzioni Francese macule, tache Inglese macula, drop Spagnolo mancha, pizca Italiano téccola, màcula Tedesco Fleckchen.

«« Cerca di nuovo