Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

atzícu , nm: cicu, ticu*, tzicu Definition apenas, pagu pagu, un'ingurtia de cosa de bufare o àteru, pagu pagu de css. cosa Synonyms e antonyms agigu, atzichedhu, atzítzigu, bucada, iscedhu, súrbia, tichichedhu / apenas, pachitzedhu / cichete 2. apustis de àere pessatu un'atzicu at natu…◊ como est un'atzicu cussolatu ◊ sa tzente si est un'atzicu apachiada Translations French petite gorgée English drop Spanish sorbo Italian sorsettino German Schlückchen.

botíu , nm, nf: butia, butiu, bútiu, gutia* Definition unu tanti pagu pagu de cosa, prus che àteru iscagiada: abba, ógiu, mele, binu e àteru deasi (si narat fintzes po pagu pagu) Synonyms e antonyms guta 1, istidha, istídhigu, làmbria, lutia, paspia / paghitzedhedhu Idioms csn: butiu mortu, butiu intro de muru = male cuadu, male chi no si bidet ma chi faghet dannu meda própiu pro cussu, mancari parzat cosa paga; butiu mortu = pudha crionzana, su chi si ndhe tenet de unu bene chi ant lassadu sos mannos, arrenduda; meighina a butios = de pigai a istídhius contaus; betare a butiu a butiu = a pagu a pagu; bogàreche sos butios = acontzare su tretu de una cabertura ue bi butiat abba projana a intro; su mastru de sos butios = mastru chi mendhat sas caberturas pro che bogare sos butios Sentences s'abba est falendhe a butiu in s'isseta ◊ at betadu pagos butios de binu a s'abba ◊ at annuadu meda ma at fatu duos bútios ebbia ◊ tocat de che bogare sos butios de cabertura, sinono nos proet intro de domo 2. ancu no si potat comporare unu butiu de abba! ◊ de cussa cosa tue no ndhe depes bufare mancu butiu, ca ti faghet male! ◊ pònemi duos butios de gafè a mi che leare custu sabore malu de buca! 3. si assemizant che duos butios de abba 4. dépidos no ndhe ponzo mai, ca sunt che gutiu in intro de muru! 5. fit sa matessi bellesa: li mancabat petzi su gutiu Surnames and Proverbs prb: butiu mortu intro de muru che betat sa domo Translations French goutte English drop Spanish gota Italian góccia, góccio German Tropfen, Schluck.

gutía, gútia , nf, nm: botiu, gutiu, gútiu Definition unu tanti pagu pagu de cosa, prus che àteru lícuida / gútia intro de muru = male de domo (meda peus de unu male chi benit de fora), mescamente parente etotu chi faghet cosa a traitoria Synonyms e antonyms guta 1, istidha, istídhigu, làmbria, lutia, paspia Sentences isperas de luche e gútias de lentore ◊ deretu at trumentau a pròghere cada gútiu cantu un'obu 2. frade e sorre fint che duas gútias de abba: uguales de cara, de ghetos, in su modu de fàchere ◊ miseràbbile, sa gútia intro de muru ses tue! Etymon srd. Translations French goutte English drop Spanish gota Italian góccia, góccio German Tropfen, Schluck.

istídhigu, istídhiu, istídhu , nm: stídhiu Definition un'apenas de cosa, mescamente de css. lícuidu assimbigiau po tanti e bisura a una làmbriga / min. istidhiedhu; aconciai is istídhius de sa teulada = mendhare sa cabertura, cambiare carchi téula segada Synonyms e antonyms botiu, guta 1, gutiu, istidha, làmbria, làmpia, lútiu, lútria, paspia Sentences sa funtana fit falendhe a istídhiu ◊ ghetamí duus istídhigus de mexina! ◊ a istidhu a istidhu plenet su casidhu ◊ no at fatu prus un'istídhigu de abba! Etymon srd. Translations French goutte English drop Spanish gota Italian góccia, góccio German Tropfen.

làmbria , nf: làmbriga Definition una genia de abba chi bogant is gràndhulas de s'ogu; fintzes cosighedha pagu pagu, istídhigu de cosa (sudore, lentore), is granos de s'orrosàriu Synonyms e antonyms làcrima* / botiu, guta 1, gutiu, lútiu, lútria, istidha, istídhigu Sentences dhi calat, no dhi calat làmbriga ◊ connoscis cantus làmbrias mi ant fatu marigosu su pani! ◊ dhi calat dogna làmbriga che cariasa!… 2. s'afetu no est solu montovadu in sa moda de otavas e tertzinas ma lítzitu che làmbrias cristallinas (G.Ruju)◊ dha gradessis una lambrighedha de cafei? ◊ che chisina in sas àeras frundhida no siat custa làmbriga de vida! (A.Brundu) Translations French goutte English drop Spanish gota Italian stilla, gócciola German Tropfen.

méngua , nf: amméngua Definition su torrare a prus pagu, a prus piticu Synonyms e antonyms chíltzina, falu, finizu, impaghimentu, irmíngua, menguonzu, mímina, minimàntzia, sméngua | ctr. créschida, creschimónia Sentences sa méngua de is mígias Etymon srd. Translations French diminution English drop Spanish mengua Italian calo, diminuzióne German Verminderung, Abnahme, Rückgang.

menguài , vrb: amenguai, menguare, menguari, minguai, minguare Definition fàere o torrare a prus pagu, fàere torrare sa cantidade o sa mannària de una cosa Synonyms e antonyms abasciai, arreduire, atzicare 1, emenguare, ilminorigare, immeltzare, immenguare, impagai, impicochire, irminèscere, menguanare, miminare, scimai, torrae | ctr. crèschere Sentences mi est menguendhe dies de vida ◊ issa est sa chi mi ménguat su briu ◊ bidinne ses, sas provistas sunt menguanne! ◊ sas arbeghes sunt menguanne su late ◊ sa zente abbellu abbellu fit menguandhe e fintzas su lamentu de sa biuda fit prus pasau Etymon spn. Translations French décroître, diminuer English to decrease, to drop Spanish menguar Italian decréscere, diminuire, digradare German vermindern, senken, kürzen.

pintílla , nf Definition marchighedhu de diferente colore Synonyms e antonyms tidha Translations French macule, tache English macula, drop Spanish mancha, pizca Italian màcula German Fleckchen.

ràza 1 , nf Definition su chi abbarrat de un'orroca chi cun su tempus che calat a crantos, is orrugos de sa pedra orruta de is orrocas / pedra lada Synonyms e antonyms pendéntili, tèrema / pradera, pràdica, pràica, tèglia Sentences sa pedra, trodhulendhe dae sa raza, est andhada a fèrrere finas a su riu ◊ ite bellas sas razas de su monte ch'illuminais maestosamente! (A.Paba)◊ che l'ant giutu fintzas a sa raza de su monte pro che lu betare dae sa roca Scientific Terminology slg Translations French écroulement, escarpement English sheer drop Spanish derrumbamiento Italian scoscendiménto German Absturz.

stídhu , nm: istidha* Definition un'apenas de cosa, mescamente de css. lícuidu Synonyms e antonyms botiu, ghema 1, guta 1, gutiu, istídhigu, làmbria, lútiu, lútria, paspia / cdh. stidhu Translations French goutte English drop Spanish gota Italian stilla German Tropfen.

tídha , nf: tilla, tille, tíllia, tzilla 1 Definition genia de mància pitichedha, istídhigu de ógiu in su brodu, ma fintzes de css. cosa; orrughedhu, parte pitica, un'apenas de css. cosa / no mi at fatu mancu tilla = própiu nudha Synonyms e antonyms luneta, pintilla / botiu, ghema 1, gutiu, istídhigu, làmbria, lútiu, paspia, silla, stídhia / incuedhu, pitzuedhu, tanchedhu Sentences custu no est si no una tilla, unu puntu ◊ si custu est una tilla, ite det èssere su riu! ◊ si los aiant puntos no lis aiat essidu tilla de sàmbene!◊ no bi mancat una tíllia!◊ nessunu at tocadu unu tille ca chie bi aiat proadu fit mortu! Surnames and Proverbs smb: Tidda Etymon ltn. *stillia Translations French macule, tache English macula, drop Spanish mancha, pizca Italian téccola, màcula German Fleckchen.